زمانی که دختر یک مقام سابق نازی خانهاش را در مار دل پلاتا برای فروش گذاشته بود تعدادی از روزنامهنگاران هلندی نقاشی را در تصاویر آنلاین دیدند و آن را شناسایی کردند.
در ظاهر، زوج میانسالی که در ویلای سنگی خیابان «کایه پادره کاردیِل» در محله آرام و سرسبز «پارکه لورو» در شهر ساحلی معروف آرژانتین، مار دل پلاتا، زندگی میکردند، چیز غیرعادیای نداشتند.
پاتریشیا کادگین، ۵۹ ساله، در بوئنوسآیرس به دنیا آمده بود. در شبکههای اجتماعی خود را مربی یوگا و درمانگر «بیودیکودینگ» معرفی میکرد؛ روشی جایگزین و نامتعارف که مدعی درمان بیماریها از طریق رفع تروماهای گذشته است.
همسرش، خوان کارلوس کورتهگوسو، ۶۱ ساله، ماشین مسابقهای میساخت و مسابقه میداد. مانند بسیاری از همسایگان، آنها زندگی مرفه اما بیسر و صدایی داشتند. یکی از همسایهها گفت: «پاتری زن فوقالعادهای بود.» دیگری افزود: «مودب و بافرهنگ.»
اما ماه گذشته، آنها خانهشان را برای فروش گذاشتند. یک عکاس آژانس املاک «روبلس کاساس ی کامپوس» برای عکاسی از فضای داخلی مجلل و مبله آمد. تصاویر آنلاین شد و زندگی آرام آنها دگرگون شد.
در پنجمین عکس منتشرشده، نمایی کلی از سالن نشیمن دیده میشد. روی دیوار، بالای کاناپه سبز مخملی و کنار یک بوفه آنتیک براق، تابلوی روغنی بسیار متمایزی از یک زن آویزان بود.
بیش از ۱۱ هزار کیلومتر آنسوتر، رسانه هلندی «ایدی» سالها بود بهطور محرمانه سرنوشت آثار استادان قدیمی هنری غارتشده توسط نازیها را که همچنان در فهرست «بازنگشته» وزارت فرهنگ هلند بود، بررسی میکرد.
روزنامهنگاران چندین بار تلاش کرده بودند با پاتریشیا کادگین، مالک ملک، و خواهر بزرگترش آلیسیا، تماس بگیرند؛ دو دختری که پدرشان، فریدریش کادگین، یک مقام ارشد نازی، پس از جنگ در آرژانتین ساکن شده بود.
تلفنها و پیامهایشان یا بیپاسخ میماند یا رد میشد. اما پیتر شوتن، خبرنگار هلندی مقیم بوئنوسآیرس، وقتی به ویلای خانواده رفت، تابلوی «فروش» را دید.
پس از آن، شوتن و همکارانش در روتردام لینک آگهی را باز کردند و بلافاصله اثر را شناختند. داستان کشف غیرمنتظره پرترهای قرن هجدهمی که ۸۰ سال مفقود بود، تیتر رسانههای جهان شد.
شوتن بعد از جلسه دادگاه شلوغی که طی آن کادگین و کورتهگوسو به «پنهانکاری شدید» برای مخفیکردن تابلوی «پرتره یک بانو»، اثر نقاش باروک، جوزپه گیسلاندی، متهم شدند، گفت: «خیلی سورئال بود ـ حتی کمی مضحک.»
دادستان فدرال، کارلوس مارتینز، به دادگاه گفت این اتهام پنهانکاری «باید در ارتباط با جنایت نسلکشی درک شود … این سرقت در بستر نسلکشی است. و به جدیترین جرایم بشری پیوند دارد.»
قاضی، محدودیت سفر ۱۸۰ روزه برای این زوج صادر کرد و آنها را از ترک خانه بیش از ۲۴ ساعت بدون اجازه منع کرد. مارتینز توضیح داد که غارت اموال فرهنگی «بخشی از یک برنامه نظاممند برای ثروتمند کردن رژیم نازی و اعضای آن» بود.
دادستان افزود پیش از بازرسی پلیس، این زوج سعی کرده بودند تحقیقات را مختل کنند؛ آگهی فروش را حذف کرده و تابلو را با یک تابلوی پارچهای جایگزین نمودند.
با وجود اطلاع از تحقیقات، گفته میشود آنها حتی تلاش کردند با شکایت حقوقی مالکیت تابلو را به نام خود ثبت کنند، و تنها زمانی آن را تحویل دادند که در حبس خانگی قرار گرفتند و تهدید به یورشهای بیشتر شدند.
کادگین و کورتهگوسو از طریق وکیلشان اتهام پنهانکاری و مانعتراشی را رد کردهاند و گفتهاند همیشه آماده تحویل تابلو بودهاند.
این هفته، در بازرسی از املاک دیگر خانواده کادگین، پلیس حکاکیها، چاپها، نقاشیها و دو تابلوی قرن نوزدهمی کشف کرده است. اگر این آثار هم غارتشده باشند، اتهامات جدیدی مطرح خواهد شد.
تابلوی «پرتره یک بانو» متعلق به ژاک گودستیکر، دلال یهودی ـ هلندی آثار هنری بود که در مه ۱۹۴۰ برای فرار از نازیها از آمستردام گریخت اما هنگام فرار به بریتانیا بر اثر سقوط در کشتی جان باخت.
او دفترچهای همراه داشت که شامل فهرست بیش از ۱۱۰۰ اثر هنری از جمله آثار روبنس، جوتو، تیسین، رامبرانت و ونگوگ بود؛ همگی توسط مقامات نازی به بهایی ناچیز تصاحب شدند.
بخشی از آثار بعداً بازیابی و در مجموعه ملی هلند در موزه ریکز به نمایش گذاشته شد. در سال ۲۰۰۶، ۲۰۲ اثر به تنها وارث قانونی او، عروسش «ماری فون ساهر» بازگردانده شد. اما «پرتره یک بانو» جزو آنها نبود.
یکی از خریداران اصلی این آثار غارتشده، هرمان گورینگ، فرمانده ارشد رایش بود. یکی از دستیاران نزدیک او در آن سالها، فریدریش گوستاو کادگین، پدر پاتریشیا، بود.
پاتریشیا کادگین
کادگین که در ۱۹۰۷ به دنیا آمده بود، از ۱۹۳۲ به حزب نازی و از ۱۹۳۵ به اساس پیوست. او به عنوان نماینده ویژه در طرح اقتصادی چهار ساله هیتلر فعالیت داشت و به گفته یک گزارش سوئیسی در ۱۹۹۶، در اعمال مجرمانهای برای تصاحب پول، اوراق بهادار و الماسهای سرقتشده از یهودیان نقش داشت.
او در ۱۹۴۵ به زوریخ گریخت و سپس در ۱۹۴۸ شرکت مالی و بازرگانی موفقی تأسیس کرد، اما در ۱۹۴۹ به آمریکای جنوبی فرار کرد. هزاران نازی پس از جنگ به کشورهای آمریکای لاتین چون آرژانتین، برزیل، شیلی و پاراگوئه گریختند و بیشترشان بدون مزاحمت زندگی کردند.
کادگین در ۱۹۵۱ در ریودوژانیرو ظاهر شد، سپس در بوئنوسآیرس تابعیت گرفت و کسبوکارهایی با قراردادهای پرسود با دولت پرون راهاندازی کرد. او با «هیلدگارد اشتراوس» ازدواج کرد و دو دختر به نامهای پاتریشیا و آلیسیا داشت. در ۱۹۷۸ یا ۱۹۷۹ درگذشت، بیآنکه هرگز پاسخگوی جنایاتش شود.
آلیسیا به عنوان مدل شناخته شد، اما پاتریشیا تنها اخیراً به شهرت ناخواسته رسید. همسایهای گفت: «اگر شما نمیگفتید، هرگز نمیدانستم.» دیگری افزود: «او دارد تاوان اشتباهات پدرش را میدهد.»
با این حال حتی دوستانش هم اعتراف میکنند که عجیب بود چرا او تابلو را بلافاصله تحویل نداد.
سرنوشت «پرتره یک بانو» اکنون نامشخص است. دادستانها خواستار آن شدهاند که تابلو در موزه هولوکاست بوئنوسآیرس نگهداری شود تا مالکیت نهایی آن مشخص گردد. این هفته، «فون ساهر»، وارث گودستیکر، دادخواستی رسمی برای بازپسگیری اثر نزد افبیآی در نیویورک ثبت کرده است.
منبع: گاردین
در گفتوگوی فراز با دو نماینده مجلس بررسی شد:
منابع مطلع، به فراز خبر دادند
ناگفتههای ابتکار از خشکی دریاچه ارومیه و هامون
دکتر هادی یزدانی: