ایرانشهر

رادمان رسولی مهربانی در پایان نامه: فصل سوم، قسمت پنجم

گستره فراملی زبان فارسی؛ از اردوی زرین تا شبه‌جزیره کریمه

این پژوهش نشان می‌دهد که زبان فارسی در فاصله قرن ششم تا دوازدهم هجری در قلمروی اردوی زرین و خانات کریمه، از ولگا تا دنیپر و شبه‌جزیرۀ کریمه، نقشی فراتر از یک زبان ادبی داشته و به‌عنوان زبان علم، دین، عرفان، سیاست و حتی تجارت به‌کار می‌رفته است. از مکاتبات رسمی، سکه‌زنی و سنگ‌نوشته‌ها گرفته تا آثار برجسته‌ ادبی، همه بیانگر نفوذ این زبان‌اند. حضور صوفیان ایرانی، علمای مهاجر و تاجران فارسی‌زبان باعث تقویت جایگاه فارسی شد و حتی در آموزش، ادبیات شاهزادگان و زبان روزمرۀ تاتار‌ها اثر گذاشت. این پایان‌نامه تأکید می‌کند که گستره نفوذ زبان فارسی بسیار فراتر از مرز‌های کنونی ایران بوده و میراث فرهنگی آن هنوز ظرفیت پیوند‌های تازه با این مناطق را دارد.

از سبزشدن باغ‌ها تا سفیدشدن نمکزارها

چه کسی دریاچه ارومیه را خشک کرد

در حالی که دریاچه ارومیه نفس‌های آخر را می‌کشد، هزاران باغ کوچک و چاه غیرمجاز هر روز بیشتر از دیروز از جان این پهنه آبی می‌کاهند. اما سؤال اصلی این‌جاست: وقتی کشاورزی عامل اصلی خشکی دریاست، با معیشت مردم منطقه چه باید کرد؟

تهران چند روز دیگر آب دارد؟

بحران آبی استان تهران به شرایط حساسی رسیده است تا جایی که دولت ناچار به تعطیلی ادارات شده است. اما سوال مهمی که دغدغه مردم در این روزها محسوب می‌شود؛ تهران چند روز دیگر آب دارد؟ در این ویدیو با بررسی ذخایر سدهای تهران و مصرف روزانه آب استان تهران، با محاسبات دقیق به پاسخ این سوال دست پیدا کردیم. متاسفانه شرایط بحرانی‌تر از آن‌است که فکر کنیم.

گفت‌وگوی فراز با حامد کنی، پژوهشگر ادبیات کلاسیک

گَنجِ نظامی گَنجوی، زبان فارسی است

حامد کنی: یک کشوری مانند جمهوری آذربایجان، سعی دارد شاعری را برای خودش کند، شاعری که خودش هم می‌داند یک بیت ترکی ندارد | آن‌ها می‌دانند که تاریخ ندارند و برای این‌که حرفی بزنند باید تاریخ داشته باشند | حکیمی مانند نظامی با درایت می‌دانسته که چه زبانی را با چه خصوصیاتی و برای چه کاری انتخاب می‌کند | نظامی، مولانا و... وقتی به سراغ معنا رفتند، دیدند یک بن لازم است و آن بن را در زبان فارسی پیدا کردند؛ زیرا زبان فارسی صاحب یک قدمت تاریخی و فرهنگ است | می‌دانیم شخصیت‌سازی‌هایی که نظامی در هفت‌پیکر می‌کند، این هفت زن برای عراق، روس، چین، هند، ایران و... هستند، نظامی می‌خواهد بگوید همه این‌ها زیر اقلیم بهرام و زیر نظر ایران هستند | نظامی اهل گنجه است اما ترک نیست، ملیت هرکس با زبان او روشن است | نظامی حکیم است و نباید به او شاعر گفت | نقدی به آقای پزشکیان وارد است، مشخص است هرچه در دیوان نظامی بگردیم در آن بیت ترکی وجود ندارد، ایشان باید می‌گفتند خیلی خوشحالم به رغم این‌که شما ترک بوده‌اید، عاشق زبان فارسی هستید | شما مجبورید برای خواندن نظامی فارسی یاد بگیرید و آن‌موقع درگیر حافظ، نظامی، فردوسی، مولانا، خیام و... می‌شوید | موضوع جدی این است که ما داریم با زبانمان غریبه می‌شویم، لحن ما فارسی است اما دیگر کلماتمان فارسی نیستند.

خلیج فارس؛ واکنش ملی به شایعه ترامپ

پس از انتشار خبرها از تصمیم ترامپ برای جعل نام «خلیج فارس»، مردم و مقامات ایران در همبستگی با یکدیگر اعتراض خود را به این اقدام توهین‌آمیز نشان دادند. هرچند هیچ یک از مقامات رسمی ایالات متحده تاکنون این خبر را تایید نکرده‌اند، گروه‌های مختلف مردم با تاکید بر تاریخ چندهزارساله «خلیج فارس»، اقدام احتمالی ترامپ را عملی توهین‌آمیز و بی‌پایه خواندند که تنها برای دل‌خوش کردن کشورهای عربی انجام می‌شود.

جنجال در شورای شهر ارومیه هنوز ادامه دارد | اختلافات زبانی می‌تواند به بحران اجتماعی بدل شود

شورای شهر ارومیه همچنان صحنه‌ اختلافات زبانی است. پس از آنکه رئیس شورای شهر در یک مراسم رسمی از سخنرانی به زبان فارسی خودداری کرد، اکنون رسانه‌های محلی گزارش داده‌اند که یکی از اعضای کرد شورا نیز پس از اعتراض به عدم استفاده از زبان فارسی، در جلسه اخیر شورا به زبان مادری خود صحبت کرده است. این روند که با بی‌اعتنایی به زبان ملی، بذر شکاف‌های قومی را در دل خود می‌پروراند، بار دیگر اهمیت زبان فارسی را به عنوان زبان میانجی و ضامن وحدت ملی یادآور می‌شود.

حامیان پهلوی: تسلیت ممنوع است!

حادثه انفجار شدید در اسکله شهید رجایی بندرعباس، همبستگی مردم را برانگیخت. مردمی که داغ جنوب را، داغ ایران دانستند؛ مردمی که صف‌های اهدای خون را ترک نکردند، هشتگ بندرعباس را ترند کردند و حتی جشنواره موسیقی کوچه را نیمه‌تمام گذاشتند تا عزاداری کنند. این بار نیز اپوزیسیون خارج نشین احساس خطر کرد و به میدان آمد.

فستیوال کوچه بوشهر؛ از لغو ناگهانی تا بازگشت به صحنه

همه‌چیز آماده بود. بلیت‌ها فروخته شده بود، هنرمندان چمدان بسته بودند و کوچه‌های شهر انتظار می‌کشیدند. قرار بود از پنجم تا دهم اردیبهشت، موسیقی نواحی از دل بافت تاریخی این بندر جنوبی برخیزد و بوشهر را بار دیگر به یکی از صحنه‌های اصلی موسیقی مردمی ایران تبدیل کند. اما درست در واپسین روزها، ناگهان خبری منتشر شد که همه را شوکه کرد: فستیوال موسیقی کوچه لغو شد.

نگاه اصفهانی به ماجرای اختلاف آب با یزد

بحران آب در استان یزد از ابتدای سال به محل اختلافی بین مردم این استان و اصفهانی تبدیل شده‌است. در این مدت، نظرات کارشناسی زیادی ارائه‌ شده و اهالی هر استان نیز باورهاشان را در این‌باره در میان گذاشته‌اند. یادداشتی که در ادامه می‌خوانید، صرفا نگاه یک اصفهانی به قضیه اختلاف آب بوده، نظر روزنامه اینترنتی فراز نیست و با هدف تضارب آرا و شکل‌گیری گفت‌وگو منتشر شده است.

در گفت‌وگو با مسعود امیرزاده، کارشناس آب بررسی شد

بحران آب در کشور، یک‌شبه حل می‌شود؟!

بحران آب در ایران تنها یک چالش زیست‌محیطی نیست؛ این بحران، ثمره‌ی سیاست‌ها و ساختار‌هایی است که طی دهه‌ها، آب را نه سرمایه‌ای بین‌نسلی، بلکه منبعی مصرفی و سوداگرانه دانسته‌اند. آنچه امروز با عنوان «بحران آب» می‌شناسیم، بخشی از یک نظام کلان‌تر است. نظامی که در آن اقتصاد، نه بر پایه تولید، بلکه بر مصرف بی‌زحمت و چپاول منابع طبیعی شکل گرفته است.

جنجال در شواری شهر ارومیه: چرا زبان فارسی سنگر است؟

آنچه روز یکشنبه در جلسه تودیع و معارفه شهردار ارومیه رخ داد، جلوه کوچکی از خواب شومی است که قوم‌گرایان برای آینده ایران دیده‌اند: طرد زبان ملی و رسمی از مناسبات اجتماعی و فرهنگی ایران، تعمیق شکاف موجود بین قومیت‌ها با حذف حلقه وصل بین آنها و خودی-غیرخودی کردن فضا است.