مسکو: تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران پس از پایان اعتبار قطعنامه ۲۲۳۱ دیگر قانونی نیست

 وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه‌ای درباره پایان اعتبار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در ۱۸ اکتبر (۲۶ مهر) که تاییدکننده قانونی توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ بود، نوشت: در این مرحله، کلیه مفاد قطعنامه ۲۲۳۱، از جمله محدودیت‌ها و رویه‌های مندرج در آن، باید خاتمه یابد. شورای امنیت ملل متحد موظف است بررسی مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران را تکمیل کند. موضوع «منع اشاعه» باید از فهرست مسائل تحت بررسی شورای امنیت سازمان ملل حذف شود.

در این بیانیه که در وبگاه وزارت امور خارجه روسیه منتشر شده است، مطرح شد: با توجه به اینکه این تغییرات پیشتر در زمان پایان مذاکرات برجام توافق شده بود و در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که آن را تایید کرد نیز مقرر شد، همچنین در فرمان رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه در ۱۱ مارس ۲۰۱۶ با عنوان «در مورد اقدامات برای اجرای قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل مورخ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵» در نظر گرفته شده‌اند که کلیه مفاد آن به طور دقیق تا زمان انقضای مهلت تعیین شده معتبر باقی می‌مانند.

وزارت امور خارجه روسیه بیان کرد: توسعه آتی همکاری روسیه و ایران در زمینه‌های مختلف با رعایت دقیق مقررات ملی و تعهدات بین‌المللی ما انجام خواهد شد. بنیان مستحکم در این راستا، «پیمان مشارکت راهبردی جامع بین فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی ایران» است که در ۲ اکتبر ۲۰۲۵ لازم‌الاجرا شد و در ژانویه ۲۰۲۵ در مسکو در بالاترین سطح امضا شد.

مسکو با انتقاد از رویکرد شرکای غربی توافق هسته‌ای بیان کرد: ما خاطرنشان می‌کنیم که تلاش‌های خصومت‌آمیز اعضای اروپایی برجام برای بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت علیه ایران که در چارچوب اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ لغو شده بودند با شکست مواجه شده است. با وجود ادعاهای مداوم اما بی‌اساس آن‌ها بر خلاف این موضوع، فرایند اعمال مجدد محدودیت‌های تحریمی قبلی علیه ایران را نمی‌توان به دلیل جدیت تخلفات اساسی بریتانیا، آلمان و فرانسه از قطعنامه ۲۲۳۱، همچنین عدم کامل پایبندی آن‌ها به رویه‌های تعیین شده که دقیقا برای جلوگیری از دستکاری طراحی شده بودند، موفقیت‌آمیز دانست.

این بیانیه می‌افزاید: اروپایی‌ها تصمیم گرفته‌اند تا همه موانع پیش روی مسیر ستیزه‌جویانه خود را بی‌مقدمه کنار بزنند. با این حال، طبق حقوق بین‌الملل، طرفی که به طور سازمان‌یافته یک توافق را نقض می‌کند، نمی‌تواند از سازوکارها و مزایای مقرر شده در آن بهره‌مند شود. اقدامات فاقد صلاحیت حقوقی و روندی اروپایی‌ها که با فرصت‌طلبی توسط آمریکا که مدت‌ها پیش خروج خود از برجام را اعلام کرد، همچنین متاسفانه توسط دبیرخانه سازمان ملل حمایت می‌شود به خودی خود نمی‌توانند هیچ گونه تعهد حقوقی برای اعضای با حسن نیت در جامعه بین‌المللی ایجاد کنند. ما همچنین اذعان داریم که تمام اهدافی که ابتدا برای تصویب قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت علیه ایران در نظر گرفته شده بود، همانطور که توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دسامبر ۲۰۱۵ گزارش شد، مدت‌ها پیش محقق شده است؛ بدون آن، اجرای کامل برجام آغاز نمی‌شد.

وزارت امور خارجه روسیه با اشاره به اینکه موضع مسکو درباره این موضوع تغییری نکرده است، بیان کرد: ما تاکید می‌کنیم که شورای امنیت سازمان ملل هیچ تصمیمی مبنی بر اختیار دادن به دبیرخانه سازمان ملل برای اتخاذ نتیجه‌گیری مستقل در مورد بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران تصویب نکرده است. این موضوع منحصرا در حیطه صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد. ما از دبیرکل سازمان ملل خواسته‌ایم که بلافاصله اطلاعات نادرستی‌ را که در وبگاه سازمان ملل درباره‌ فرایند ادعایی بازگرداندن قطعنامه‌های منسوخ درباره ایران به شمل خودسرانه منتشر شده را پس بگیرد، به ویژه آن که در شرایط فعلی، این قطعنامه‌ها فاقد اهداف توافق شده، تاریخ انقضا و سازوکار لغو هستند.

این بیانیه می‌افزاید: ناتوانی ریاست سازمان ملل از اصلاح این اشتباه سهوی دبیرخانه سازمان ملل به معنای آن خواهد بود که دبیرکل و کارکنان دبیرخانه عمدا ماده ۱۰۰ منشور سازمان ملل را نقض می‌کنند.

وزارت امور خارجه روسیه بیان کرد: برجام که به‌حق یک دستاورد بزرگ دیپلماسی محسوب می‌شد، با پایان اعتبار قطعنامه ۲۲۳۱ سرانجام به تاریخ می‌پیوندد. این توافق در سال‌های اول پس از تصویب آن به سرعت کارایی و اثربخشی خود را نشان داد و به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه داد تا به طور کامل نگرانی‌های خود در مورد ایران را برطرف کند.

ابن بیانیه می‌افزاید: اجرای موفقیت‌آمیز برجام قرار بود به تهران این امکان را بدهد تا طبق توافق منع گسترش تسلیحات اتمی(ان‌پی‌تی) و تعهدات خود ذیل آن معاهده به طور کامل از حق خود برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای بهره‌مند شود. پس از انقضای برجام، باید با برنامه هسته‌ای ایران همانند برنامه هسته‌ای هر کشور غیر هسته‌ای عضو ان‌پی‌تی رفتار شود.

وزارت امور خارجه روسیه افزود: «توافق هسته‌ای» قرار نبود توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی امضاکننده آن نقض شود که اکنون برای دفاع از خود تقلا می‌کنند و سعی دارند اقدامات خودسرانه خود را با تحریف بی‌پرده در اقتدار و اختیارات شورای امنیت سازمان ملل مشروعیت بخشند. هدف برجام لغو جامع تمام تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل، همچنین تحریم‌های چندجانبه و ملی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران بود. اکنون، این مسیر برای سازمان ملل به پایان رسیده است. محدودیت‌هایی که با دور زدن شورای امنیت سازمان ملل وضع شده‌اند، غیرقانونی هستند.

در بخش پایانی این قطعنامه آمده است: ۱۸ اکتبر ۲۰۲‌۵ تاریخ پایان تعیین شده برای قطعنامه ۲۲۳۱ در نظر گرفته می‌شود و هیچ تصمیمی برای لغو آن اتخاذ نشده است. ابتکار روسیه و چین برای تمدید فنی برجام به مدت ۶ ماه با تکبر ورزیدن غرب رد شد که یک بار دیگر ناتوانی خود در توافق را با تکیه بر روش‌های فراقانونی و زورگویی محض نشان داد. نظارت هسته‌ای در ایران اکنون منحصرا بر اساس ان‌پی‌تی و «توافقنامه جامع پادمانی ایران و آژانس» انجام می‌شود. طرف روسی همچنان قاطعانه متعهد به حل‌وفصل سیاسی و دیپلماتیک برنامه هسته‌ای ایران است و از تمام طرف‌های ذی‌ربط می‌خواهد تلاش‌های خود را بر یافتن راهکارهای لازم برای جلوگیری از تشدید تازه و کنترل‌نشده تنش‌ها متمرکز کنند که پیامدهای شدیدی برای امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد داشت. ما حاضریم به هر طریق ممکن این امر را تسهیل کنیم.

منبع:ایسنا