نرخ مداحان؛ از یک صلوات تا یک ویلا

اسم رمز آن «هدیه» است. برخی هم به آن «صله» می‌گویند. ولی هر دو اصطلاح به همان دستمزدی برمی‌گردد که هیات‌داران به مداحان و سخنرانان می‌پردازند. چند سالی است که با شروع دهه محرم موضوع درآمد مداحان نیز داغ می‌شود. مداحانی که بعضی از آن‌ها با یک صلوات مراسم برگزار کرده و یا اینکه برای یک ساعت حدود سه میلیون تومان «هدیه» دریافت می‌کنند.

اگرچه ۵۵ هزار مداح اهل بیت(ع) در سطح کشور با مجوز سازمان تبلیغات اسلامی، فعالیت فرهنگی و مذهبی دارند اما به نظر می‌آید که افراد زیادی در آستانه ماه محرم بدون این مجوز در مراسم حاضر می‌شوند و روضه می‌خوانند. بررسی آگهی‌های مداحی و سخنرانی در سایت دیوار و شیپور نشان می‌دهد جمع زیادی از مداحان فقط با یک صلوات یا گرفتن هزینه رفت و آمدشان مراسم را برگزار می‌کنند اما در واقع نرخ مداحی معمولا از ۲۰۰ هزار تومان برای یک ساعت شروع می‌شود. برای مثال در یکی از آگهی‌ها نوشته شده « مداحیِ حرفه‌ای مجالس در تهران و شهرستان‌ها با 25 سال سابقه برای یک ساعت اجرا با سیستم صوتی ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان دریافت می‌کند» این مداح همین مراسم را بدون سیستم صوتی با ۳۵۰ اجرا خواهد کرد. او به «فراز» می‌گوید که با اضافه شدن نوای نی به مراسم عزاداری ۲۰۰ هزار تومان به هزینه‌ها اضافه می‌شود که با این کار می‌توان « یک مجلس شیک برگزار کرد».

مداح از کالیفرنیا

برخی از مداحان از اصطلاح‌های مختلفی برای بازار گرمی استفاده می‌کنند. برای مثال در یکی از آن‌ها به تجربه مداح تحصیلکرده و با تجربه در هیات شیعیان کالیفرنیا اشاره شده است: «ایشان مطالعات مذهبی دارند جوان هستند و فقط هزینه ایاب و ذهاب را دریافت می‌کنند اما برای نی‌نوازی ۳۰۰ هزار تومان به نوازنده‌شان باید پرداخته شود».

اضافه شدن طبل و دهل هم قیمت مداحی را افزایش می‌دهد. برای مثال یکی از موسساتی که برای مراسم‌های مختلف مداح خانم معرفی می‌کند می‌گوید خانم «ح» برای یک ساعت با طبل و دهل دو میلیون و ۵۰۰ هزار تا سه میلیون تومان دستمزد می‌گیرد.

به گفته برخی از مداحان خواندن زیارتنامه‌ها و دعاهای مختلف قیمت متفاوتی دارد. برای مثال مداحی در اصفهان می‌گوید زیارت عاشورا را با ۷۰ یا ۸۰ تومان برگزار می‌کند ولی زیارت ناحیه مقدسه طولانی‌تر است و به همین دلیل ۲۵۰ هزار تومان بابت آن زیارتنامه «هدیه» می‌گیرد.

حضور مداحان در صدا و سیما همچنین عامل دیگری بر گران‌تر بودن دستمزد آن‌هاست. برای مثال یکی از همین موسسات به «فراز» می‌گوید: «منبری‌های خوب مانند استادان دانشگاه تهران داریم که رایگان یا با ۵۰ هزار تومان مراسم را برگزار می‌کنند اما برخی از چهره‌های صدا و سیما مثل حاج آقا ق برای یک ساعت یک میلیون تومان دستمزد می‌گیرند».

هفت میلیون تومان برای ۱۰۰ نفر

بسیاری از تالارها نیز مسئولیت اجرای مراسم عزاداری را هم برعهده می‌گیرند. برای مثال یکی از تالارهای شهر تهران در خیابان دماوند برای ۱۰۰ نفر مهمان ومداح حاج رضا فراهانی حدود هفت میلیون تومان دریافت می‌کند.

شهرت تاثیر زیادی در افزایش نرخ مداحی دارد. گاهی افراد این شهرت را از سطح‌بندی سامانه مداحان (طوبی) به دست می‌آورند. چراکه این سامانه برای مداحان سطح بندی‌هایی با عنوان سطح یک، دو، سه، ذاکر، ستایشگر ملی، استانی و پیرغلام تعریف کرده است. از سوی دیگر برخی از شایعات حاکی از این است که اینکه کدام سلبریتی، بازیگر یا هنرمند در کدام مداحی حاضر می‌شود نرخ دستمزد را بالاتر می‌برد.

سال ۱۳۹۴ حتی خبر ۶۰۰ میلیون تومان دستمزد به یکی از مداحان مشهور منتشر شد. خبری که حاج مهدى فاطمی (معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی خانهٔ مداحان کشور) آن را تکذیب نکرد. با این حال هیچ کدام از مداحان معروف در مصاحبه‌های تلفنی با «فراز» بدون واسطه آشنا حاضر به ارائه قیمت نشدند. برای مثال سید علی مومنی، مداح مشهور گفت که تمام وقتش تا آخر ماه محرم و صفر پر است. سید رضا تحویلدار نیز بدون واسطه آشنا حاضر به قبول مراسم و ارائه قیمت نشد.

شایعه‌های زیادی درباره چک‌های ۲۰ میلیون تومانی سعید حدادیان وجود دارد که همه این شایعه‌ها را قبلا تکذیب کرده است. محمدرضا زائری (روحانی و مدرس دانشگاه) نیز پیش از این گفته بود که سرمایه‌دار مازندرانی مداحی مشهور را هر سال به مازندران می‌برد و در یک سال، برای یک دهه محرم، یک ویلای نزدیک به 700 میلیون تومانی به عنوان صله به این مداح پرداخت کرده است. همچنین سال گذشته خبرنگاری در توییتر خود نوشت که «جوادمقدم» از مداحان مشهور برای هر شب مداحی در هیات غریب مدینه امیرکلا یک میلیارد تومان، یعنی شبی ۱۰۰ میلیون دریافت کرده است اما هیات غریب مدینه امیرکلا توسط مالکان باشگاه «خونه به خونه» اداره می شود این موضوع را تکذیب کرد. با این حال علی رغم همه این تکذیبیه‌ها شایعات زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد ذکر مصیبت عاشورا در بین عده محدودی از نجومی‌بگیران به ذکر وجه نقد، سکه و ویلا رسیده است. شایعاتی که گاه نه می‌توان آن‌ها را تایید و نه تکذیب کرد.