در انتظار یک شوک ارزی

دکتر جمشید پژویان می‌گوید که با تداوم روند فعلی و درآمدهای ناچیز ارزی، کنترل بیشتر قیمت ارز معجزه‌ای است که از توان دولت خارج خواهد بود.

به گزارش فراز، پهلو گرفتن کشتی «آدریان ۱» در سوریه، ناکام ماندن مذاکرات ایران و فرانسه و اجرای گام سوم تعهدات برجام معادلات را برای اقتصاد ایران از پیچیدگی نجات داد. اگر تا هفته پیش آدریان بین سوریه و لبنان سرگردان و هنوز فرانسه اعطای ۱۵ میلیارد دلار را مشروط به رضایت آمریکا نکرده بود بارقه‌های امیدی برای افزایش ارتباطات ایران و اتحادیه اروپا وجود داشت کارشناسان اقتصادی می‌گویند دیگر امروز امیدی برای تثبیت نرخ ارز و ثبات در بازار وجود ندارد. امیدی که می‌توانست منجر به ثبات قیمت ارز در کانال ۱۱ هزار تومان و افزایش صادرات به این قاره بشود.

با اینکه تهران صبح خود را با همان دلار ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومانی آغاز کرد اما با عوض شدن شرایط برخی از کارشناسان منتظر تغییر نرخ ارز هستند. پیش از این همانطور که پیشبینی می‌شد بازار افزایش نرخ ارز به مرحله اشباع رسید و فرایند صعودی آن متوقف شد. با این حال با شروع گام سوم و منتفی شدن مذاکرات ایران و فرانسه احتمالا به زودی نرخ ارز افزایش خواهد یافت.

جمهوری اسلامی ایران کاهش بخشی از تعهدات هسته‌ای خود را از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ و در ۱۸ اردیبهشت ماه ۹۷ شروع کرد. در گام اول و دوم عبور از غنی سازی زیر سطح ۳.۶ درصد و سپس افزایش میزان اورانیوم غنی شده از رقم های در توافق هسته‌ای را برداشت و در گام سوم که امروز جزئیات آن اعلام شد برخی از اقدامات که قرار بود از ابتدای سال یازدهم انجام شود از امروز شروع شد.

جمشید پژویان، کارشناس اقتصادی در اینباره به فراز می‌گوید: «به احتمال زیاد اگر صادرات غیر نفتی تقویت نشود و ارز حاصل از فروش این محصولات به کشور باز نگردد یا جلوی قاچاق گرفته نشود نمی‌توان بار دیگر با جهش قیمت‌ها مقابله کرد. در این صورت یا بانک مرکزی باید از ذخایر ارزی خود استفاده کند و یا دوباره شاهد تورم و افزایش نرخ دلار خواهیم بود».

او توضیح می‌دهد: «ما تحت تحریم‌های آمریکا هستیم و تا جایی که توانسته آمریکا فشار آورده اما نکته مهم این است که حداقل اتحادیه اروپا از قرارداد برجام حمایت کردند و بیرون نرفتند. من امیدوار بودم که وزیر امور خارجه ما در رابطه با عدم انتقال کشتی نفت‌کش به سوریه داد خلف وعده نکند. این کشتی پهلو گرفته که نفتش را در سوریه تخلیه کند و این می‌تواند منجر به تیره شدن روابط اروپا با ایران بشود. او پیشبینی می‌کند: اینگونه ما تنش بیشتری را خواهیم کرد. در نتیجه فشار بیشتری بر درآمدهای ارزی به ما تحمیل و منجر به افزایش نرخ ارز خواهد شد».

پژویان با کنایه به اینکه «دولت توان معجزه ندارد» می‌گوید «تا زمانی که درآمد ارزی وجود نداشته باشد، دولت هم نمی‌تواند قیمت ارز را کنترل کند».

وی با اشاره به تاثیر کمرنگ کاهش سرعت چرخش پول در رکود می‌گوید: «سرعت گردش پول در رکود تاثیر دارد اما چرخش پول با توجه به حجم پولی که در کشور بوده انجام شده است. این تورم به دلیل محدودیت واردات، به خصوص واردات کالاهای واسطه‌ای که نقش اساسی در صنایع را داشته‌اند شکل گرفته است. اگر اروپا از آمریکا حمایت کند فشار جدیدی به اقتصاد ما وارد می‌شود.»

پژویان در پایان با اشاره به کشتی آدریان توضیح می‌دهد:«من نمی‌دانم چقدر اهمیت دارد نفت به سوریه سپرده شود. در حالی که این کشور به ما پولی نمی‌دهد، صادر کردن نفت به آن به غیر از درافتادن اروپا به ما چه نتیجه دیگری دارد؟»