هم دامدار ناراضی است، هم گوشت گران است

در این ارتباط مهرداد بائوج لاهوتی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه به فراز می گوید: «اگر گوشتی وارد شود با ارز آزاد است و به آن ارز دولتی تعلق نمی گیرد. بنده در سال 96 زمان استیضاح آقای حجتی وزیر کشاورزی در مجلس به عنوان استیضاح کننده، جمله‌ای گفتم که به نوعی پیش بینی امروز بود یعنی زمانی که آقای حجتی، وزارت جهاد کشاورزی را برعهده گرفتند 120میلیون دام زنده در کشور داشتیم که این 120 میلیون در سال 96 به 65 میلیون رسید. بنابراین این آمار نشان می دهد که به دامداران ما توجه نشد و مشکلات آنها حل نشد. بنابراین آمار موجودی دام ما کاهش پیدا کرد و در نهایت نیاز کشور به واردات افزایش پیدا کرد.»

لاهوتی می گوید : « عزم و اراده برای تولید دام در داخل کشور وجود ندارد. بنابراین جهاد کشاورزی باید این را مدنظر قرار دهد که آمار تولید دام در داخل کشور را افزایش دهد. افزایش تولید دام از چند طریق است. یک راه این است، افرادی که دامدار هستند و مشکل مرتع دارند باید حل شود. هر چند دامداران مشکلات بسیار زیادی دارند اما می گویند نباید گوشت وارد شود و می توانند گوشت مورد نیاز کشور را تولید کنند. نکته بعدی درنوع زاد و ولد دام است. همان کشورهایی که ما از آنها گوشت وارد می کنیم براساس روش علمی عمل می کنند. بنابراین وزارت جهاد کشاورزی باید وارد میدان شود و به دامداران سنتی در این زمینه آموزش‌های علمی و همچنین امکانات را ارائه دهد تا میزان آمار دام افزایش پیدا کند. دولت با حذف ارز دولتی در قبال واردات گوشت به حمایت از دامداران و تولید داخلی کمک کرد. زمانی ممکن است به واردات نیاز داشته باشیم اما ایران می تواند گوشت مورد نیاز خود را در داخل تامین کند.»

در همین پیوند منصور پوریان، رئیس شورای تامین دام کشور به ایلنا گفته: «در سه ماهه نخست سال توجه مسئولان فقط به واردات گوشت قرمز بود و افراط در این زمینه موجب انباشت دام در دامداری‌های داخل کشور شده است.»

او با بیان اینکه با تاکید بر اینکه واردات گوشت قرمز دام سنگین ۲۵ درصد بیش از نیاز کشور صورت گرفته است، افزوده: «میزان نیاز کشور به واردات دام سنگین تنها ۱۰ درصد است،‌ اما آمار نشان می‌دهد واردات 25 درصد بیش از میزان نیاز کشور انجام شده است.»

به گفته پوریان با توجه به افزایش هزینه نگهداری و خوراک دام، «برخی دام‌ها از سال گذشته در دامداری‌ها مانده‌اند که فشار مالی زیادی با توجه به افزایش هزینه تولید به دامداران می‌آورد. تقریبا فروش نقدی دام متوقف شده و دلالان با چک‌های مدت دار اقدام به خرید از دامداران می‌کنند. در نتیجه این شرایط به وجود آمده، بی‌میلی دامداران به ادامه تولید به وجود آمده که می‌تواند افزایش وابستگی به واردات را نیز به دنبال داشته باشد».

مهدی تقوی، اقتصاددان نیز درارتباط با واردات بی رویه گوشت به فراز می گوید: «اگر در داخل کشور با کمبود گوشت مواجه باشیم می توانیم به واردات بپردازیم اما اگر بتوان در داخل گوشت مورد نیاز را تولید کرد، واردات گوشت، کار درست و به صرفه ای نیست چرا که دامدارانی که شغل آنها پرورش و تولید دام است به دلیل واردات گوشت، متضرر می شوند. اگر ما 10 درصد کمبود گوشت داشته باشیم با واردات مشکل حل خواهد شد و قیمت گوشت هم افزایش پیدا نمی کند. به هر حال افزایش هزینه تمام شده واردات گوشت های وارداتی از جمله حمل و نقل آنها می تواند یکی از دلایل افزایش قیمت گوشت است.»

به ویژه اینکه با توجه به شرایط تحریمی که ایران در آن قرار دارد این هزینه ها افزایش یافته است. طبق یافته‌های خبرنگار فراز، سالانه 80 الی 100 ناظر شرعی نیز برای نظارت بر گوشت های وارداتی، به کشورهای مقصد وارد کننده گوشت از جمله برزیل اعزام می شوند که این کار توسط وزارت جهاد کشاورزی صورت می گیرد.

تنها راه حل واردات است؟

حال پرسشی که مطرح می شود این است که آیا تنها راهکار کنترل قیمت گوشت، واردات است؟ آیا نمی‌توان با تولید علوفه در داخل و بی‌نیازی از واردات 70 درصدی از خارج و حمایت از تولید کنندگان قیمت را پایین آورد. آیا اصلاح ژنتیک افزایش بهره‌وری و حمایت از دامداران نمی‌تواند منجر به افزایش تولید و کاهش قیمت شود؟ آیا به همان اندازه که ما جیب صادرکنندگان خارجی را پر می‌کنیم به همان اندازه تولید داخل انجام دهیم تولید ما را افزایش نخواهد داد؟

طبق آمارگیری مرکز آمار ایران، گوشت قرمز تولید شده انواع دام‌های ذبح‌شده در کشتارگاه‌های رسمی کشور ، در فصل بهار ١٣٩٨ جمعاً ۶٨.٣ هزار تن بوده که سهم گوشت گاو و گوساله، بیش از سایر انواع دام بوده است. طبق این آمار مقایسه عملکرد کشتارگاه‌های کشور در بهار سال ۱۳۹٨ با عملکرد فصل مشابه سال ۱۳۹٧ نیز، نشان‌دهنده کاهش ٢٩ درصدی مقدار تولید گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی کشور بوده است. کاهش مقدار تولید گوشت نسبت به فصل مشابه سال قبل، برای گوسفند و بره ٢٧ درصد، برای بز و بزغاله ٢٨ درصد و برای و گوساله ٣١ درصد بوده است.

این کاهش تولید ۲۹ درصدی گوشت قرمز در شرایطی مطرح شده است که مردم طی یک سال اخیر به دلیل افزایش قیمت چند برابری گوشت قادر به خرید آن نیستند و یا به سمت مصرف کمتر گوشت قرمز و یا جایگزین کردن آن با محصولات دامی دیگر از جمله مرغ و یا محصولاتی چون قارچ و غیره روی آورده اند. بنابراین مردم همواره شاهد بالا و پایین شدن قیمت و به عبارتی عدم ثبات قیمت آن در بازار هستند.

علیرضا عزیزاللهی، مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران در این ارتباط به ایسنا گفته بود: « قاچاق دام زنده به عنوان یکی از عوامل گرانی گوشت قرمز است که به سادگی نمی‌توان جلوی قاچاق را گرفت به ویژه اینکه به اذعان بسیاری از مسئولان پنج برابر سال گذشته شده است.»

در ادامه بحثها بر سر واردات گوشت قرمز طی ماه های اخیر رئیس جمهوری در جلسه ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفته بود: «در مقطعی و بیشتر براساس شایعات مربوط به خروج دام زنده از کشور، قیمت گوشت افزایش یافته بود اما با وجود اقدامات مناسبی که در زمینه واردات دام انجام شد، قیمت گوشت قرمز هنوز هم متعادل نیست.» حسن روحانی با اشاره به اظهارات وزیر جهاد کشاورزی مبنی بر اینکه در حال حاضر حداقل30 درصد قیمت گوشت اضافه است، گفت: «مشخص است که اینجا با مشکلی مواجه هستیم که باید آن را حل کنیم زیرا اگر اجحافی صورت گیرد، از دامدار گرفته تا مردم همه متضرر می‌شوند.»

بنابراین به گفته رئیس جمهور، این مشکل همچنان لاینحل باقی مانده است و به رغم راهکارها و اقدامات متعدد، مردم با مشکل فراهم کردن گوشت مصرفی خود مواجه هستند و دامداران نیز متضرر شده اند.

همچنین مختارعلی عباسی، مدیرکل مرکزاصلاح‌نژاد دام و بهبود تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی نیز در خصوص وضعیت بازار گوشت گفته است: «دامداران از عرضه دام‌های پرواری خود به بازار خودداری کردند، چون پیش‌بینی آنها این بود که قیمت‌ها بالاتر خواهد رفت. وی درباره حل مشکل گرانی گوشت قرمز می گوید: برای حل این مشکل باید روند واردات کندتر شود تا دامداران بتوانند دام‌های خود را بفروشند و دچار چالش نشوند.