رشد ۷۳ درصدی قیمت نفت ایران در یک سال گذشته

آغاز همه‌گیری کرونا در جهان با اختلاف بین عربستان و روسیه بر سر ادامه توافق فریز نفتی همراه بود.

کرونا در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۰، فعالیت‌های اقتصادی را به شدت کاهش داد و قرنطینه‌ها در جهان آغاز شد. این موضوع تقاضا برای نفت را به شدت کاهش داد و بر اساس برخی گمانه‌زنی‌ها، در اسفند سال ۱۳۹۸، تقریبا یک سوم از تقاضای نفتی در دنیا از دست رفته بود.

در کنار آن در همان زمان، اوپک پلاس که چند سالی بود فریز نفتی را برای نجات قیمت نفت آغاز کرده بود با اختلاف همراه شد.

عربستان و روسیه حاضر به توافق نشدند و فریز نفتی تعلیق شد. بعد از آن بود که جنگ سرسام‌آور تولید بین دو تولید کننده بزرگ نفت آغاز شد و حتی تولید این کشورها به بالای ۱۲ میلیون بشکه در روز رسید.

تداوم شرایط قرنطینه به دلیل کرونا، فشار بر تقاضای نفت و همچنین جنگ تولید، جهان را در نفت غرق کرد تا آنجا که تمام نفتکش ها از نفت خام پر بودند و مخازن ذخیره سازی جهان نیز حتی برای یک بشکه نفت دیگر جا نداشتند.

این موضوع باعث شد تا در اتفاقی عجیب قیمت نفت آمریکا در یک معامله به زیر صفر برود و منفی شود. به این معنا که تولید کننده نفت برای آنکه از شر نفت تولید شده نجات پیدا کند حاضر شد نه تنها پولی بابت نفت خام نگیرد بلکه به ازای هر بشکه نفت ۳۷ دلار نیز پرداخت کند.

شرایط بحرانی قیمت نفت و سقوط ارزش طلای سیاه به زیر ۲۰ دلار در هر بشکه باعث شد تا اعضای اوپک پلاس احساس خطر کنند و دوباره به میز مذاکرات برگردند. نتیجه مذاکرات توافق کاهش ۹.۷ میلیون بشکه‌ای تولید نفت بود.

کاهش تولیدی که به سرعت تاثیر خود را بر بازار نفت گذاشت و قیمت‌ها عزم صعود کرد. رشد قیمت نفت ادامه داشت و حالا در آخرین ماه از سال ۲۰۲۱ میلادی، قیمت نفت بالای ۷۰ دلار در هر بشکه معامله می‌شود.

اجرای توافق کاهش تولید که البته به تدریج تسهیل شد، قیمت نفت را در سال ۲۰۲۱ نسبت به سال ۲۰۲۰ میلادی حدود ۷۰ درصد افزایش داد.

نفت برنت به عنوان اصلی‌ترین نفت شاخص برای قیمت‌گذاری در بازارهای جهانی که به طور میانگین در سال گذشته ۴۰ دلار و ۹۲ سنت معامله می‌شد، در سال جاری به ۷۰ دلار و ۴۸ سنت در هر بشکه رسید که نشان‌دهنده رشدی ۷۲ درصدی است.

نفت شاخص آمریکا یا همان WTI نیز ۷۵ درصد رشد قیمت را در سال جاری در مقایسه با میانگین قیمت در سال ۲۰۲۰ تجربه کرد و از ۳۸ دلار و ۷۲ سنت تا ۶۷ دلار و ۸۰ سنت بالا آمد.

همچنین نفت روسیه که در بازارهای جهانی به اورالز معروف است از میانگین قیمت ۴۱ دلار و ۶ سنت در سال گذشته به ۶۹ دلار و ۸ سنت در سال جاری افزایش پیدا کرد که حکایت از رشد ۶۸ درصدی قیمت این نفت در بازارهای جهانی دارد.

قیمت سبد نفتی اوپک نیز ۷۰ درصد گران شد و از ۴۰ دلار و ۷۵ سنت در سال ۲۰۲۰ به ۶۹ دلار و ۴۵ سنت در سال ۲۰۲۱ رسید.

در این میان نفت سنگین ایران نیز که در سبد نفتی اوپک قرار دارد از میانگین قیمت ۳۹ دلار و ۹۸ سنت در سال گذشته به میانگین قیمت ۶۹ دلار و ۳۲ سنت در سال جاری افزایش پیدا کرد. این اعداد نشان می‌دهد نفت سنگین ایران در یک سال ۷۳ درصد گران‌تر شده و این رقم از میانگین رشد قیمت سبد نفتی اوپک نیز بیشتر است.

این موضوع نشان می‌دهد به دلیل افزایش قیمت نفت و همچنین رشد تقاضا در جهان، توجه به نفت‌های سنگین بیشتر شده زیرا سود بیشتری را نصیب پالایشگران می‌کند.

در حالی که قیمت نفت به طور نسبی در بالای ۷۰ دلار در هر بشکه تثبیت شده اما تا زمانی که پایانی برای کنترل شیوع کرونا در جهان مشخص نشود، احتمال ریزش دوباره قیمت‌ها با هر سویه جدید این بیماری قابل پیش‌بینی است.