صادرات نخستین محموله نفتی اسراییل پس از توافق با حزب الله

 اولین محموله نفت خام اسراییل تحت پروژه کمپانی «انرژین» و توسط شرکت تجاری «ویتول»، از واحد ذخیره سازی و تخلیه شناور بارگیری و صادر شد. این، برای کشوری که زمانی در برابر کمبود منابع انرژی داخلی آسیب پذیر بود، لحظه‌ای تاریخی است.

 در باشگاه صادرکننده‌ها!

نفت صادراتی اسراییل، حاصل توسعه و بهره‌برداری از میدان گازی «کاریش» در شرق دریای مدیترانه است. میدانی مشترک با لبنان، که پس از مناقشات و درگیری‌های محدود متعدد، در نهایت با کسب رضایت نانوشته از «حزب‌الله» و با امضای توافقی تاریخی به دست طرفین لبنانی و اسراییلی، سرانجام به بهره‌برداری رسید. اسراییل در تیرماه امسال، سه پهپاد را که گمان می‌رود قبل از راه‌اندازی این پروژه توسط حزب‌الله لبنان به سوی تاسیسات نفتی کاریش پرتاب شده بود، سرنگون کرد. پس از سال‌ها مذاکره غیرمستقیم اما، توافق‌نامه‌ای با حمایت آمریکا به دست آمد که مرز دریایی دو میدان گازی کاریش و قانا را در سمت لبنان تعیین کرد. کمپانی «انرژین» اواخر سال گذشته تولید خود را در کاریش آغاز کرد و شرکت «توتال» نیز قرار است حفاری میدان گازی قانا را در اواخر سال ۲۰۲۳ آغاز کند.

پالایشگاه‌های اسراییل به واردات از مناطقی مانند روسیه، آذربایجان و عراق متکی هستند و بهره برداری از میدان نفتی کاریش، به معنی توقف واردات نفت خام نیست. با استناد به آخرین گزارش‌ها، رژیم اسراییل، در سال گذشته حدود ۲۱۰هزار بشکه در روز نفت مصرف کرده است. حالا کمپانی بین‌المللی «انرژین» با اعلام ورود اسراییل به «باشگاه صادرکننده‌ها» گفته که اولین محموله نفتی‌اش به مقصدی در اروپا ارسال خواهد شد. برای اولین بار در تاریخ، تولیدات نفت و گاز اسراییل به بازارهای جهانی صادر خواهد شد. این اتفاق، یک جریان درآمد متمایز و مستمری را به خزانه اسراییل سرازیر خواهد کرد.

تکلیف ایران چیست؟

پس از سه قرارداد تاریخی قطر با چین و آلمان حالا ورود تاریخی اسراییل به بازار انرژی، چراغ هشدار بعدی را برای صنعت نفت و گاز ایران روشن می‌کند. ایران با وجود تحریم‌های سنگین غرب و همچنین عدم دسترسی به امکانات و تجهیزات به‌روز نفتی، سال‌ها است که از رقابت در بازار انرژی جهان و منطقه جا مانده است. بهره‌برداری روزافزون قطر از میدان مشترک گازی با ایران در خلیج فارس، همزمان با توقف یا کاهش سرعت پروژه‌های نفتی و گازی در میادین کشور حالا حجم صادرات نفتی کشور را نسبت به رقبای منطقه‌ای، به میزان قابل توجهی کاهش داده است.

با وقوع جنگ اوکراین و بحران انرژی کم‌سابقه‌ای که در پی تحریم نفتی روسیه رخ داد، معادلات بازار انرژی از ماه‌های اولیه جنگ، شروع به تغییر کرد. افزایش صادرات روسیه به چین و هند، تمایل چین و اروپا به همکاری با قطر و توافق لبنان و اسراییل برای بهره‌برداری از میادین مشترک از تغییرات اصلی حوزه انرژی در جهان بود که نام ایران نه تنها در آن دیده نمی‌شود، بلکه در نتیجه این تغییرات، احتمال حذف طولانی مدتش از معادلات انرژی خاورمیانه نیز محتمل است.

صادرات تبلیغاتی؟!

صادرات نفت اسراییل از طریق شرکت ویتول، از این جهت در رسانه‌ها «تاریخی»‌عنوان شده که اولین صادرات نفتی این رژیم را رقم زد. رژیم اسراییل اما همچنان میزان قابل توجهی از نفت مورد نیازش را از طریق واردات تامین می‌‌کند. اسراییل همچنان برای تامین خوراک پالایشگاهی، به ۳۰۰هزار بشکه نفت خام وارداتی در روز نیازمند است و تقاضای داخلی آن حدود ۲۵۰هزار بشکه در روز است. به گفته اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، این کشور حجم کمی از محصولات نفتی تصفیه شده مانند بنزین و گازوئیل را صادر خواهد کرد.

لویاتان بزرگترین میدان گازی اسراییل است که در سال ۲۰۱۹ راه اندازی شد.این میدان همچنین، مقداری نفت خام  تولید می‌کند که به پالایشگاه‌های داخلی ارسال می‌شود. پروژه‌های نفت و گاز «انرژین»، عملیات‌هایی را در اسراییل، مصر، ایتالیا و کرواسی شامل می‌شود. انتظار می‌رود با افزایش تولید در میدان کاریش، تولیدات این شرکت از ۴۱هزار بشکه در روز، تا پایان ساتا به ۱۵۰هزار بشکه نفت در روز افزایش یابد. میدان مشترک کاریش پس از توافق طرفین لبنانی و اسراییلی، در اکتبر ۲۰۲۲ به بهره‌برداری رسید و قرار بود ظرف ۴ تا ۶ ماه به ظرفیت تولید اولیه ۶.۵ میلیارد متر مکعب در سال برسد. «انرژین»، ذخایر قابل بازیافت این میدان را ۱.۴ تریلیون فوت مکعب گاز تخمین می‌زند.