دیپلماسی جنگی در جده

بیش از یک هفته است که نگاه‌های زیادی هر شب به آسمان ایران، لبنان و سرزمین‌های اشغالی است. تماس‌های مستقیم و غیرمستقیم در این مدت بین مقامات ایران و دیگر کشور‌ها برقرار شده. سفر ناگهانی وزیر خارجه اردن به ایران نیز حاکی از همین پیام‌های غیرمستقیم است. ایران در پی شکل‌دادن به اجماعی منطقه‌ای و حتی جهانی علیه اسرائیل است و در این مسیر گام‌های عملی نیز برداشته. امروز علی باقری برای شرکت در نشست سازمان همکاری اسلامی به جده می‌رود. تا اینجا همه طرف‌ها خواستار جلوگیری از تشدید تنش‌ها و شعله‌ورنشدن آتش جنگ هستند. حتی برخی ادعا کردند که دبیر شورای امنیت روسیه نیز در سفر به تهران از مقامات ایران خواسته که در حمله انتقام‌جویانه به اسرائیل از واردآوردن تلفات غیرنظامی خودداری کند. به نظر می‌رسد که بسیاری از کشور‌ها پاسخ ایران به اسرائیل را قطعی تلقی کرده‌اند و فقط خواستار محدودشدن ابعاد آن هستند.

تشکیل نشست اضطراری به درخواست ایران

امروز سازمان همکاری اسلامی در محل دبیرخانه خود در جده عربستان نشستی اضطراری به درخواست ایران تشکیل می‌دهد. این نشست در سطح وزرای خارجه برگزار می‌شود و علی باقری سرپرست وزارت خارجه نیز برای شرکت در نشست راهی عربستان شده است. به نظر می‌رسد که پاسخ ایران به ترور اسماعیل هنیه تا بعد از این نشست به تعویق افتاده باشد. لحن اطلاعیه سازمان همکاری اسلامی برای برگزاری این نشست کاملا ضداسرائیلی است و در آن آمده: «در این نشست که به درخواست جمهوری اسلامی ایران و در سطح وزارای خارجه کشور‌های عضو صورت می‌گیرد، تداوم جنایات رژیم اشغالگر اسرائیل علیه ملت فلسطین از جمله ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس و تجاوز به حاکمیت ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد.» در چنین فضایی به نظر می‌رسد که ایران در پی ایجاد اجماعی منطقه‌ای علیه اسرائیل است که بیانیه نهایی سازمان همکاری در صورت موضع‌گیری علیه رژیم اسرائیل و ترور هنیه در تهران مهر تاییدی بر آن خواهد زد.

پیام پوتین به ایران چه بود؟

پیش از سفر باقری سرگئی شویگو دبیر شورای امنیت روسیه نیز راهی تهران و بعد باکو شد. اینکه چرا مقصد دوم بالاترین مقام امنیتی روسیه پس از تهران باکو بوده پرسشی است که گمانه‌زنی‌های زیادی درباره آن نشده است. روزنامه «فیگارو»، به نقل از یک منبع غربی در همین زمینه مدعی شد که روس‌ها و اسرائیلی‌ها هنوز در تعامل و ارتباط هستند و به همین دلیل، شویگو به ایران آمده تا با توجه به پاسخ ایران و متحدانش علیه اسرائیل، پیامد‌ها را مدیریت کند. رویترز نیز این خبر را به نوع دیگری تایید کرده و مدعی شده که دبیر شورای امنیت ملی روسیه در دیدارش با مقام‌های ایرانی در تهران، پیام ولادیمیر پوتین را مبنی بر لزوم خویشتنداری جمهوری اسلامی برای حملۀ انتقام‌جویانه به اسرائیل و بخصوص وارد آوردن تلفات در بین غیرنظامیان به مسئولان بلندپایۀ ایرانی منتقل کرده است.

اجماع منطقه‌ای علیه اسرائیل شکل گرفته؟

علی باقری که امروز راهی عربستان شده، پیش‌تر تاکید کرده که پاسخ ایران به ترور هنیه قطعی است. در تازه‌ترین موضع‌گیری نیز ایرج مسجدی معاون هماهنگ‌کننده نیروی قدس سپاه درباره پاسخ ایران به اسرائیل گفته «مطمئن باشید!». او تاکید کرد که «همان‌طور که رهبر عزیزمان فرمودند حتما جمهوری اسلامی تقاص این خون‌های پاک را می‌گیرد و با رژیم صهیونیستی برخورد خواهد کرد.»

به نظر می‌رسد که با شکل‌گیری اجماعی منطقه‌ای علیه اسرائیل پاسخ ایران نزدیک‌تر خواهد شد. به ویژه آنکه بسیاری از کشور‌های غربی نیز اصل پاسخ ایران را پذیرفته و فقط خواهان محدودشدن ابعاد آن هستند. حمله تلافی‌جویانه ایران به اسرائیل که در پاسخ به بمباران کنسولگری ایران در دمشق بود تلفات نظامی و غیرنظامی نداشت. تحلیل‌گران، اما می‌گویند که پاسخ دوم ایران با حمله قبلی متفاوت خواهد بود.

لینک کپی شد