به نظر میرسد کسانی که سودای مهاجرت به کشور کانادا را دارند نیز درگیر چنین مشکلی خواهند شد. زیرا برخی از ایرانیان مقیم کانادا دادخواستی را به دولت این کشور دادهاند که بر اساس آن، افرادی که سربازی خود را در سپاه گذراندهاند بعد از تروریستی دانستن این نهاد، با مشکلات زیادی رو به رو شدهاند. در متن این دادخواست آمده است: «اتباع ایرانی متقاضی اقامت دائم در کانادا به دلیل بررسیهای امنیتی طولانی ناشی از نگرانیهای مرتبط با فعالیتهای جمهوری اسلامی، با تأخیرهای زیاد مواجهاند که استرس، مشکلات مالی و روانی جدی به همراه دارد و مانع ادغام اجتماعی، دسترسی به خدمات ضروری و برنامهریزی بلندمدت آنها میشود. جمهوری اسلامی حقوق متقاضیان پناهندگی در کانادا را نیز تحت تأثیر قرار داده است.» امضاکنندگان دادخواست از دولت کانادا خواستهاند: «با حفظ استانداردهای امنیتی، پردازش عادلانه و بهموقع درخواستها و ارائه ارتباطات شفاف، مشکلات موجود را حل کند و همچنین با تصویب لایحه C-۳۵۰، از هدف قرار گرفتن ناعادلانه افرادی که مجبور به انجام خدمت نظامی اجباری شدهاند، جلوگیری شود.»
در سالهای اخیر، برخی از ایرانیان مقیم خارج از کشور، کمپینهای متعددی را برای تحریم و تروریستی اعلام کردن نهادهایی مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی راهاندازی کردهاند. این تلاشها با هدف افزایش فشار بر جمهوری اسلامی انجام گرفت. برای مثال در دی ۱۴۰۱، ایرانیان مقیم اروپا با برگزاری تجمعی ۱۲ هزار نفری در استراسبورگ، مقر پارلمان اروپا، خواستار تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران شدند. در خرداد ۱۴۰۳، دولت کانادا سپاه پاسداران را در فهرست گروههای تروریستی قرار داد. این اقدام با استقبال چهرههای شاخص اپوزیسیون جمهوری اسلامی مواجه شد که خواستار تشدید فشار بر این نهاد شدند. همچنین، در تیر ۱۴۰۳، چندین سازمان سیاسی و حقوقبشری در بیانیهای مشترک از اتحادیه اروپا خواستند تا سپاه پاسداران، بسیج و نیروی قدس سپاه را در فهرست تروریستی قرار دهد. چنین تحریمهایی نه تنها زندگی مردم داخل کشور را تحت فشارهای شدید قرار داده است بلکه دامن هزاران مهاجر و حتی خانوادههای آنان را نیز گرفته است.
اگر بخواهیم اشارهای به چنین فعالیتهایی که به تازگی انجام شده، داشته باشیم باید به انتخابات گذشته اشاره کنیم. در انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۴۰۳، برخی از ایرانیان خارج از کشور و گروههای اپوزیسیون تلاشهای گستردهای برای تحریم انتخابات انجام دادند. این اقدامات شامل انتشار بیانیهها، برگزاری تجمعات اعتراضی، و فعالیتهای رسانهای بود. در همین زمان بود که «رضا پهلوی» از چهرههای برجسته مخالف جمهوری اسلامی، انتخابات را «سیرک انتخاباتی» نامید. در خارج از کشور، تجمعات اعتراضی در مقابل سفارتخانهها و کنسولگریهای ایران برگزار شد. بهعنوان مثال، در تیر ۱۴۰۳، گروهی از مخالفان جمهوری اسلامی در مقابل کنسولگری ایران در لندن تجمع کرده و علیه انتخابات شعار دادند.
تلاشهای ایرانیان خارج از کشور و گروههای اپوزیسیون برای تحریم انتخابات و اعتراض به ساختار سیاسی جمهوری اسلامی عموماً از سوی خود این گروهها بهعنوان اقدامی در راستای حمایت از مردم ایران و حقوق بشر معرفی میشد، اما چنین اقداماتی تاثیری جز تضعیف کشور نداشت. بارها گفته شد که تحریمها زندگی مردم ایران را تحت تاثیر قرار دادهاست، اما کسانی که در کشتی خارج از کشور نشسته بودند متوجه نشدند که اقداماتشان میتواند این کشتی را نیز غرق کند. آنها بر این تصور بودند که تحریم انتخابات و فعالیتهای مشابه مشروعیت حکومت را در سطح داخلی و بینالمللی تضعیف میکند. اما به این نکته آگاهی نداشتند که آنها به هر نقطهای از جهان مهاجرت کنند ایرانی شناخته میشوند.
در حالی که گفته میشود هدف اصلی تحریمها، اعمال فشار بر نهادهای حکومتی ایران است، اما این اقدامات بر زندگی مردم و ایرانیان خارج از کشور نیز تأثیر گذاشته است. تحریمها تأثیرات زیادی بر زندگی ایرانیان داخل کشور داشتهاند. با این حال، قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمانهای تروریستی پیامدهایی برای ایرانیان مقیم آن کشورها نیز به همراه داشته است. افرادی که سابقه خدمت سربازی در سپاه پاسداران داشتهاند در فرآیندهای مهاجرتی و اقامتی با مشکلاتی رو به رو شدهاند. این امر باعث تأخیر در بررسی پروندهها یا حتی رد درخواستهای مهاجرتی شده است. از سوی دیگر ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با سپاه پاسداران میتواند برای ایرانیان خارج از کشور، پیامدهای قانونی داشته باشد. این ارتباطات در برخی از موارد منجر به بررسیهای امنیتی دقیقتر و محدودیتهای بیشتر در فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی شده است. حتی خانواده این افراد برای دریافت ویزا با مشکلاتی رو به رو هستند.
بر اساس آخرین آمارها و بنا بر گفته رییس سازمان ثبت احوال کشور حدود ۴ تا ۴.۵ میلیون نفر از ایرانیان، خارج از کشور زندگی میکنند. تحریمهای مختلف ایران، تأثیرات منفی زیادی در زندگی مردم داشتهاست مانند کاهش درآمد سرانه، افزایش نابرابری درآمد، کاهش رشد اقتصادی و کاهش رفاه اجتماعی. سالها است که ایرانیان خارج از کشور نیز به دلیل تحریمها با مشکلاتی مانند محدودیتهای مالی و بانکی و مشکلات در دسترسی به خدمات کنسولی رو به رو هستند، اما به نظر میرسد بخشی از آنها هیچوقت تصور نمیکردند حمایت از تروریستی خواندن سپاه، اینگونه زندگی آنها را در جایگاه مهاجر تحت تاثیر قرار میدهد که در نهایت مجبور به ارسال دادخواستی به دولت کانادا شوند.
ویدیو:
گفتوگو با سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟