تا همین چند روز پیش آگهیهای سرمایهگذاری روی محصولات شرکت پگاسوس راید در فضاهای مختلف وب ایرانی وجود داشتند و حالا کامنتهای: پگاسوس راید بسته شد؟ یکی کمک کنه... چطور پولم رو پس بگیرم؟ من تازه به حسابشون واریز کرده بودم... جای آگهیهای اغواکننده را گرفته است.
شرکت پگاسوس Pegasus Ride Ltd خود را به عنوان یک رهبر جهانی در زمینهی دوچرخههای اشتراکی و حمل و نقل معرفی میکند و سایتی با طراحی جذاب دارد.
وبسایت این شرکت اولین بار ژوئن ۲۰۲۴ (بهار امسال) بالا آمد ولی ادعاهای زیادی درباره سالها فعالیت گسترده خود در کشورهای مختلف دنیا دارد. بررسی عمیقتر نشان میدهد پگاسوس راید یک شرکت تازه تأسیس است و دفتری مجازی در انگلستان ثبت کرده. نشانی که در سایت این شرکت آمده، وجود فیزیکی ندارد. هویت واقعی مالک اصلی کسبوکار پنهان است و فقط نام شهیدات حسین به عنوان مدیر در سایت آمده است.
با وجود این موارد و نشانههای آشکار دیگر از جعلی بودن و احتمال کلاهبرداری، این شرکت غیرایرانی در نبود نظارت و کنترل نهادهای پلیسی و قضایی، توانست چند ماه از کاربران و مردم کشور ما کلاهبرداری و دزدی کند.
پگاسوس راید با استفاده از ساختار هرمی برای جذب کاربرهای بیشتر و با وعدهی سود زیاد در مدت کوتاه، افراد را جذب و وسوسه میکرد. همکاری «برد-برد»، جلوگیری از سود غیرمتعارف سرشاخهها، تشویق سرمایهگذاران برای گزارش تجربه منفی و تضمین سود به دلیل خارجی بودن، جزو تبلیغات شرکت بود. در صفحات مجازی و یوتیوب، عکس و فیلمهایی از افراد موفق، عکس از مهمانی و دورهمی اعضا منتشر میشد تا اعتماد بیشتری جلب شود.یک مشوق مهم این بود: برای سرمایهگذاری دلاری و درآمد دلاری در پگاسوس راید به پول زیادی نیاز نیست. با کمترین پسانداز و موجودی ارز دیجیتال بخرید، بهاندازهی سرمایهتان سود بگیرید! شرکت از پول شما و دیگران برای سرمایهگذاری در یک اپلیکیشن دوچرخه اشتراکی استفاده میکند، دوچرخهها را اجاره میدهد و درآمدش را با شما تقسیم میکند.
یک راه دیگرِ درآمدزایی برای کاربران، معرفی افراد جدید به پروژه بود، روشی بسیار سودآور برای شرکت. وعده این بود که با اضافه کردن زیرشاخه، پس از هر واریزی از طرف افراد معرفیشده، مبلغی بین ۴۸ تا ۴۰۰۰ دلار به معرفیکننده پرداخت میشود.
مالباختگان از خودشان نپرسیدهاند چرا و چطور یک شرکت انگلیسی بخواهد از ایران تامین سرمایه کند و به ایرانیها سود بدهد؟ آن هم در شرایط سخت تحریمی؟ حتی با نگاه غیرکارشناسی و آشنا نبودن با شیوههای کلاهبرداری پانزی، سود غیرعادی و درآمد غیرمعمول یک زنگ خطر جدی بود. ولی ناآگاهی مردم، نبود نظارت و البته شرایط بد اقتصادی و تورمی خیلی موثرتر بودهاند.
پگاسوس راید تا جایی پیش رفت که در شهرهای مشهد، شیراز و تهران تبلیغات محیطی داشت. دفتر آن در خیابان یاسر تهران با تبلیغات در صفحات مجازی افتتاح شد و دسترسی به سرشاخههای اصلی آسان بود. ولی کسی سوال نکرد این شرکت خارجی در ایران چه فعالیتی دارد و با چه مجوزی سرمایههای مردم را جذب میکند؟
پگاسوس راید و صاحبانش اولین شرکت خارجی نبود که از ایرانیها کلاهبرداری کرد.
یونیک فایننس (Unique Finance) یک کلاهبرداری هرمی و پانزی بود که در حوزههای مختلفی مثل بازار ارز دیجیتال و بازار سهام آمریکا کلاهبرداری کرده بود ولی توانست در ایران فعالیت کند و ۲۰۰ هزار نفر قربانی آن شدند. شرکتی که یک نام آشنایایرانی هم در کلاهبرداریهای آن دیده میشود: فرزین فردینفرد.
با وجود کلاهبردار بودن شرکت، افرادی در ایران به صورت حضوری برای آن کار میکردند و به مرور سازماندهی پیدا کرد. لیدرهای در سمینارها و جشنهای معرفی یونیک فایننس، به شرکتکنندگان وعدههایی مثل درآمد هزار دلاری (در ماه) میدادند. فعالیت اصلی لیدرها در مشهد بود و حدود ۱۳۰ میلیارد تومان کلاهبرداری کردند. آبان ۱۴۰۰ وزارت اطلاعات به قضیه ورود کرد و ۱۵۰ نفر از سرشبکهها و سرکردههای یونیک فایننس در ۱۹ استان کشور دستگیر شدند ولی و ظاهرا بیشتر پولها از کشور خارج شده بود.
فلاکس کارت یک شرکت خارجی دیگر است که امسال با روش هرمی و پانزی، سرمایه ایرانیها و ارز کشور را خارج کرد. این مجموعه خودش را یک پلتفرم تجارت الکترونیک معرفی کرد که به افراد کمک میکند تا فروش خود را در فروشگاههای آنلاین بزرگی مانند آمازون بالا ببرند. ساختار آن به کلاهبرداری هرمی و پانزی شباهت زیادی داشت. سود زیاد و بدون ریسک، داشتن فعالیت اقتصادی، لازم نداشتن کار یا تولید و درآمد زیاد در مدت کم، زنگهای خطر جدی بودند. در کنار اینها، جذب اعضای جدید یک اصل برای سود بیشتر بود که نشان میداد سود هر فرد از سرمایه دیگران داده میشود.
سایت، بنیانگذار، نشانی و شرایط حقوقی و حقیقی شرکت و مدیران آن هم غیرشفاف بود. این پلتفرم که از پگاسوس جلوتر بود، توانست ۱۸ میلیون کاربر در سراسر دنیا جذب کند که بیشتر آنها اهالی کشورهای جهان سومی و از مناطق و جوامعی با شرایط اقتصادی نامطلوب و ناپایدار بودند.
این موارد فقط چند نمونه بودند، کینگمانی، آیسی بروکر، یونیفایندز، وایزلینگ، پروپرتیک، آیماینر و... نام بعضی از تعداد پرشمار شرکتها و مجموعههای کلاهبردار ایرانی و غیرایرانی است که بهراحتی در ایران کلاهبرداری و ارز زیادی از کشور خارج میکنند و پس از قربانی شدن دهها نفر، بالاخره نهادهای نظارتی یا قضایی ورود میکنند و آنها مجبور به توقف کلاهبرداری میشوند.
وبآموز یکی از اولین جاهایی بود که درمورد کلاهبرداری شرکت پگاسوس راید هشدار دارد و بعد از آن سایتهای دیگر که در این زمینهها اطلاعات و فعالیت دارند، مطلب را بازنشر و بارنویسی کردند یا متنی در این مورد نوشتند ولی نهادهای نظارتی و مسئول واکنشی نداشتند. تا اینکه هفته پیش کاربران متوجه بسته شدن سایت شدند و باز هم پلیس مانده است و تعداد زیادی مالباخته که نمیدانند دقیقا از چه کسی شکایت کنند.
خیلی از کسانی که با این روشها سرمایهی اندکی از دست میدهند، پیگیر شکایت و برگرداندن پول خود نمیشوند؛ خصوصا وقتی سرمایهگذاری با تشویق و ترغیب دوست و آشنا و به شکل ارز دیجیتال بوده است. با توجه به کلاهبرداریهای مشابه احتمالا بعضی از سرشاخههای اصلی، با آگاهی و بهصورت سازماندهی شده در ایران فعالیت میکردهاند. در حال حاضر تنها راه برای کسانی که سرمایهی زیادی از دست دادهاند، شکایت از سرشاخههای اصلی پگاسوس راید است، شاید بتوانند بخشی از پول خود را برگردانند.
با توجه به خارجی بودن شرکت، وظیفهی اصلی به عهدهی پلیس فتا و نهادهای مرتبط دیگر است که در صورت امکان این کلاهبرداریها را از مراجع بینالمللی پیگیری کنند. با اینحال حتی امروز و پس از قطعی شدن وقوع جرم و قربانی شدن صدها ایرانی، روی سایت پلیس فتا هیچ اطلاعیه و خبری درمورد پگاسوس راید و سایر شرکتهای پانزی وجود ندارد. یا مطالبی برای آموزش و هشدار به کاربران و روش پیگیری حق و حقوقشان در چنین شرایطی نوشته نشده است.
ویدیو:
جزیره به روایت یکی از قدیمیترین ساکنانش
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟