خبرنگار بیبیسی فارسی در انتشار خبر بازداشت دو دختر نوجوان برای اشاره به محل حضور و رقص آنها، از ترکیب «کشتههای جنگ» و «جسدهای بینشان» به جای شهدای گمنام استفاده کرد و نوشت:
دفن بقایای کشفشده کشتهشدگان جنگ ایران و عراق در اماکن عمومی مانند پارکها و دانشگاهها پیش از این هم موجب تنش و اختلاف شده است؛ از جمله تدفین سه جسد بینشان از کشتهشدگان جنگ ایران و عراق با عنوان «شهدای گمنام» در دانشگاه صنعتی شریف که در سال ۸۴ موجب اعتراضات گروههایی از دانشجویان شد.
استفاده از این واژهها و ترکیبهای خاص و شیوهی تنظیم خبر این رسانه، با واکنش کاربران در توییتر روبهرو شد. تعدادی از کاربران متن بیبیسی را گامی در راستای ارزشزدایی از وطن، وطندوستی و دفاع از خاک تعبیر کردند.
یک کاربر ناشناخته خطاب به خبرنگار بیبیسی نوشت:
جسد بینشان کشتگان جنگ ایران و عراق؟ جسد و مردار شمایید نه شهیدان وطن.
«در مسلخ عشق جز نکو را نکشند/ روبهصفتان زشتخو را نکشند
گر عاشق صادقی ز کشتن مگریز/ مردار بود هر آنکه او را نکشند»
کاربر دیگری نیز در نقد به متن نوشت: این نحوه تنظیم خبر در bbcpersian فقط غیر حرفهای نیست، شرم آور است، چند تا جوان رشید جانهای خود را گذاشتند کف دستشان برای وطن حالا شدند: «سه جسد بینشان از کشتهشدگان جنگ ایران و عراق؟»
تعدادی دیگر از کابران شیوه خبرنویسی و گزارشنویسی همین رسانهی فارسیزبان در مورد کشتههای جنگ جهانی را مثال زده و با متن فعلی مقایسه کردند. آنها اعتراض و نقد کردند که بیبیسی در حالی از نوشتن «شهدای گمنام» برای مدافعان بینام و نشان وطن، خودداری میکند که درمورد کشتههای جنگ جهانی شرط احترام را رعایت میکند.
کلیسای وستمینستر (محل تاجگذاری شاه) یک قبر «جنگجوی گمنام» دارد. بنای یادبود Cenotaph و مراسم روز یادبود با گلهای شقایقی که در کل نوامبر به سینه مردم سنجاق شده هم معروف است.
بیبیسی در یابود سربازان انگلیسی خودکشی میکند. بخش فارسی اما به قهرمانان گمنام ما میگوید جسد بینشان.
بعضی از کاربران در کنار اعتراض به متن بیبیسی، یادآوری کردهاند کسانی که این رسانه جسد بینشان خوانده است، عزیز یک خانواده بودهاند. پدر، برادر یا فرزندی که جانش را برای دفاع از وطن داده ولی پیکرش هرگز به خانه برنگشته است.
فریبا پژوه که سابقه روزنامهنگاری در ایران دارد، با انتشار عکسی از مزار پدر شهیدش نوشت:
اینجا مزار یک «جسد بینشان از کشتهشدگان جنگ ایران و عراق» نیست! اینجا مزار یک سرهنگ نیروی هوایی ارتش، حضرت پدرم جناب سرهنگ رضا پژوه استکه ازخاک وطن در برابر دشمن دفاع کرد، مجروح شد و رفت…
کاربر دیگری نوشت:
بیبیسی فارسی به پیکر پاک شهدای گمنام دفاع از ایران ما، میگوید «جسد بینشان». این حجم از پستی و رذالت نتیجه دشمنی سازمانی و عقده و کینه فردی نسبت به تمامیت ایران است.
خبر و متن بیبیسی و واکنش کاربران شبکههای اجتماعی، وقتی توجه بیشتری جلب کرد که تعدادی کاربر فارسیزبان هم آنرا تایید کردند. بررسی صفحات آنها نشان میداد به احتمال زیاد کاربرانی با هویت واقعی نیستند و در دستهی حسابهای سایبری قرار میگیرند که فقط نوع خاصی از محتوا را منتشر و بازنشر میکنند. این مباحث و انعکاسها، یادآوری فعالیتهای رسانهای دیگر در ضدیت با منافع و ملی ایرانی طی ۲-۳ سال اخیر بود.
سال ۱۴۰۱ و در آستانهی بازیهای تیم ملی فوتبال کشور در جام جهانی قطر تعدادی از کاربران شبکههای اجتماعی همزمان با رسانههای فارسیزبان غیر ایرانی، مسیری بر خلاف منافع ملی ایران پیش گرفتند و توانستند بخش زیادی از مردم را نیز با خود همراه کنند.
در اولین مرحله مخالفان تیم ملی توانستند مانع بازی دوستانه در کانادا شوند اما از این هم فراتر رفتند. چند روز مانده به شروع جام جهانی و در اوج اعتراضهای خیابانی به دلیل کشته شدن مهسا امینی، ملی بودن از این تیم گرفته شد!
دیدار مرسوم اعضای تیم ملی فوتبال با رئیسجمهور پیش از اعزام به بازیها و عکسهای تعدادی از بازیکنان در قطر، بهانه شد تا کاربران و رسانههای فارسی زبان خیلی بیشتر پیش بروند. آنها تیم فوتبال را نه تیم کشور و تیم ایران که تیم حکومت و تیم جمهوری اسلامی معرفی کردند و با توجه به شرایط کشور در کارشان به قدری موفق شدند که تعداد زیادی از مردم پس از باخت تیم ملی، برای شادی به خیابان آمدند.
این نوع رویارویی مختص تیم ملی فوتبال نبود و نیست و در سالهای اخیر درمورد پرچم و سرود ملی نیز ترویج شده و موفق نیز بوده است. کم نیستند کسانی که پذیرفتهاند چون به شرایط موجود اعتراض دارند یا با نظام حاکم مخالف هستند، پرچم و سرود ملی به آنها تعلق ندارد؛ در حالیکه به ایران و وطن علاقه دارند و مرزهای کشور و هویت ایران و ملی را مهم میدانند.
رسانههای فارسیزبان حالا بدون نگرانی سراغ شهدای جنگ و مدافعان میهن رفتهاند، یعنی نقطهی مشترک بین حامیان و معترضان وضعیت موجود و طرفداران و مخالفان نظام حاکم. میهن، خاک وطن و مرزهای ایران خط قرمز بیشتر مردم کشور است؛ برای شهدا و کسانی که جان خود را برای دفاع از ایران دادهاند، ارزش و احترام قائل هستند و خیانت به کشور را مذموم میدانند. رویکردی که در بسیاری از کشورهای دنیا وجود دارد.
اما دقیقا در شرایطی که کشور چندین ماه در آستانهی جنگ قرار داشته است و با شروع ریاست جمهوری ترامپ سایهی حمله نظامی همچنان بالای سر ایران قرار دارد، پروژه جدیدی کلید خورده است. خبر به گونهای تنظیم میشود که گویی شهیدان یا شهادتشان در ایجاد وضعیت فعلی و نارضایتی مردم نقش داشتهاند. از طرف دیگر با استفاده از واژههای نادرست از آنها حرمتزدایی میشود.
وقتی در نگاه مردم شهادت برای وطن کمارزش جلوه داده شود، در مرحلهی بعد خود وطن و مرزهای ایران ارزش و جایگاه خود را از دست میدهند و دفاع از آن مهم نخواهد بود تا چه برسد اینکه برایش جان داده شود.
زنگهای خطر از مدتها پیش به صدا درآمدهاند و هر روز صدایشان بلندتر و بسامدشان بیشتر میشود، اگر زخمها التیام نیابد و مردم همراه نشوند، عواقب ناگواری میتواند برای ایران و ایرانی رقم بخورد.
ویدیو:
حمیدرضا گودرزی، نماینده مجلس در گفتوگو با فراز:
آخرین خبرها از دانشگاه تهران در پی قتل امیرمحمد خالقی
توصیه دکتر رضا کلاهی جامعهشناس برای کنترل التهابها:
جزیره به روایت یکی از قدیمیترین ساکنانش
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟