زبان فارسی را تضعیف نکنیم

زبان فارسی ریسمان اتصال تمامی شهروندان ساکن در جغرافیای ایران است.

نویسنده :

فواد شمس

زبانی که به صورت طبیعی و در یک فرایند تدریجی تبدیل به زبان واسطه بین تمامی ساکنان این جغرافیا از هر قومی شده است. زبانی که متعلق به یک قوم خاص نبوده بلکه یک زبان برای ارتباط بین تمامی اقوام ساکن در جغرافیای تاریخی ایران بوده است. در ادوار مختلف تاریخی هم هر قوم و ایلی که زمام امور پادشاهی و حکومت را در ایران به دست گرفته از زبان فارسی به عنوان میراث مشترک ایرانیان از آن استفاده کرده است چه صفویان کُردنژاد تُرک‌زبان چه زندیه لُرزبان چه قاجاریه تُرک‌زبان و... همه از زبان فارسی برای اداره کشور بزرگ ایران با همه پیچیدگی‌های قومی و فرهنگی‌اش استفاده کردند.

هیچ وقت هم مشکل قومی و زبانی در ایران به اشکالی که در کشورهای مصنوعی اطرافمان بوده، نداشتیم.

شاید در دوران پهلوی به دلیل برخی رفتارهای دیکتاتورمآبانه حکومت پهلوی‌ها نارضایتی قومی در برخی مناطق ایران به وجود آمد اما این هم ناشی از دیکتاتوری حکومتی بوده نه دعوای بین اقوام ایرانی.

در شرایط امروز هم شاید مشکلات اقتصادی و معیشتی و عدم توجه به مناطق حاشیه‌ای مشکل اصلی مناطق مختلف ایران باشد. در واقع ریشه برخی نارضایتی‌ها را باید در عدم آمایش سرزمینی درست و عدم توسعه پایدار متناسب با جغرافیای ایران جست. نباید آدرس نادرست داد و صورت مسئله را تغییر داد. مشکل ریشه‌های اقتصادی و معیشتی دارد نه زبان و قومیت!

حال به سر مسئله اصلی بازگردیم. قطعا هیچ عقل سلیمی و هیچ فرد میهن‌دوستی با زبان‌های مختلف ایرانی مشکلی ندارد. اتفاقا زبان‌های مختلف محلی ایرانی از کُردی و آذری گرفته تا هورامی، تاتی، گیلکی، تالشی و بلوچی و انواع لهجه‌های مختلف دیگر گنجینه گرانقدری هستند که درخت تناور زبان فارسی از این ریشه‌ها تغذیه می‌کند. اتفاقا باید به صورت علمی و درست نسبت به حفظ و پاسداری از زبان‌های مختلف ایرانی کوشش کرد. این موجب تقویت زبان فارسی به عنوان حلقه اتصال تمام ایرانیان می‌شود. اما در این بین برخی نظرهای سطحی و تا حدی عوامانه و تبلیغاتی در مورد تدریس به زبان مادری یا حتی تدریس رسمی زبان مادری در مدارس کشور واقعا بحث‌های خامی است که باید جدی نقد شوند.

برای چند دقیقه از فضای شعاری و بحث‌های انتزاعی که آمیخته با تعصب است خارج شوید. از روی ابرها پایین بیایید و پا روی زمین واقعیت بگذارید.

بیایید با چند مثال روشن کنیم که حتی بحث تدریس به اصطلاح زبان مادری چه عواقبی می‌تواند داشته باشد. به طور مثال ‏در سنندج بچه‌های خانواده‌های تُرک‌زبان یا در تبریز بچه‌های خانواده ‌های کُردزبان را می‌خواهید در مدارس از بقیه جدا کنید؟این خودش آپارتاید قومی_زبانی نیست؟ در کرج و تهران می‌خواهید مدارس را در گتو‌های قومی برپا کنید؟

اصلا شما چگونه می‌خواهید تعیین کنید که زبان مادری یک فرد چیست؟ کودکی که در خانواده‌های امروزی ایرانی با اختلاط بالای قومی متولد شده است چه زبانی واقعا زبان مادری‌اش است؟ مادری از سنندج با پدری از تبریز در تهران با هم ازدواج کردن، زبان مادری کودک این خانواده چیست؟

واقعیت این است که به نظر می‌رسد به جای حل کردن مشکلات جدی که در حوزه آموزش رایگان و همگانی داریم با دادن آدرس غلط و بحث‌های خام نوعی انحراف می‌خواهند ایجاد کنند.

بهتر است دولت تلاش کند حق آموزش رایگان با کیفیت برای همه مردم ایران را به صورت مساوی ایجاد کند. در کنارش قطعا آزادی همگان برای استفاده از زبان‌های مختلف محلی ایرانی در محاورات روزمره یا حتی رسانه‌ها یا آموزشگاه‌های آزاد فراهم است.

امیدوارم مراقب باشیم که با مباحث ناپخته و شعاری به یکی از مهمترین حلقه‌های اتصال ساکنان جغرافیای ایران یعنی زبان فارسی آسیب نزنیم.

لینک کپی شد