پایان دور پنجم مذاکرات ایران و آمریکا | آینده گفتگوها در سایه پیشنهادهای وزیر خارجه عمان

روز جمعه، رم برای دومین بار از زمان آغاز گفتگوهای ایران و آمریکا، میزبان مذاکرات بود. مطابق دورهای پیشین، عمان میزبانی این جلسه را برعهده داشت و بدر بوسعیدی، وزیر خارجه عمان، میانجی گفتگو میان سیدعباس عراقچی و استیو ویتکاف بود. غنی‌سازی همچنان محور اصلی این گفتگوها بود و سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرد ایران مجددا مواضع اصلی خود را به صورت صریح بیان کرده است. با گذشت سه ساعت از گفتگوها در سطح دیپلماتیک و هیئت‌های فنی، بدر بوسیعدی اعلام کرد: «پنجمین دور مذاکرات ایران و آمریکا امروز در رم با پیشرفت‌هایی نه چندان قطعی به پایان رسید.»

ورود عمان در حل مسئله غنی‌سازی

این دور از مذاکرات در شرایطی برگزار می‌شد که طی ده روز گذشته، موضع‌گیری‌ها در مورد تداوم برنامه غنی‌سازی ایران، حساسیت‌برانگیز شده بود. در حالی که وزیر خارجه آمریکا و استیو ویتکاف بارها از به صفر رساندن غنی‌سازی در ایران می‌گفتند، رهبری و مقامات ایران بر لزوم حفظ حق غنی‌سازی در چارچوب معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) تاکید داشتند. سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، پیش از شروع مذاکرات با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «غنی‌سازی صفر=توافق نداریم».

هرچند به نظر می‌رسید این جدال بر روند مذاکره تاثیر بگذارد، عراقچی دور پنجم مذاکرات را «یکی از حرفه‌ای‌ترین مراحل» دانست. او پس از پایان دور پنجم با تاکید بر این که ایران مواضع خود را به صورت شفاف بیان کرده است، گفت: «به نظر می‌رسد طرف آمریکایی اکنون درک روشن‌تر و دقیق‌تری از این مواضع دارد.»

با توجه به گفته‌های سیدعباس عراقچی، به نظر می‌رسد عمان با ارائه راهکارهایی تازه برای حل چالش‌ها، نقش مهمی در پیشبرد این دور از گفتگوها داشته است. عراقچی با اشاره به کارآمدی پیشنهادات بدر بوسعیدی، گفت: «قرار است دو طرف دیدگاه‌های خود را نسبت به این پیشنهادات و راهکارها ارائه دهند و سپس دور بعدی مذاکرات تنظیم و برگزار شود. امیدوارم که در دور بعدی، اگر این راهکارها در پایتخت‌ها مورد توجه قرار گیرند، بتوانیم وارد جزئیات بیشتری شویم.»

حواشی دور پنجم، از خروج ویتکاف تا حضور اسرائیلی‌ها

برگزاری دور پنجم مذاکرات با حواشی و شایعاتی همراه بود. همزمان با برگزاری مذاکرات، رسانه‌ها از حضور رئیس موساد و وزیر امور استراتژیک اسرائیل، در رم خبر دادند. به گزارش آکسیوس، این مقامات اسرائیلی پیش از شروع مذاکرات دیدارهایی با استیو ویتکاف، مسئول هیئت مذاکره‌کننده آمریکایی، داشته‌اند. همچنین ویتکاف پیش از پایان رسمی مذاکرات، محل را ترک کرد. با این حال، مذاکرات در سطح هیئت‌های فنی ادامه یافت.

خبرگزاری سی‌ان‌ان در جریان مذاکرات، به نقل از دو منبع مطلع ایرانی ادعا کرد که حضور جمهوری اسلامی ایران در گفتگوهای رم، صرفا با هدف «ارزیابی موضع تازه واشنگتن» صورت می‌گیرد و نه با نیت «دستیابی به پیشرفتی تازه». سی‌ان‌ان با استناد به این منابع ایرانی، از «احتمال عدم دستیابی به توافق در مذاکرات هسته‌ای» خبر داد.

با این حال، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد که مذاکرات در فضایی حرفه‌ای و آرام برگزار شده است. بقایی همچنین گفت: «همه ادعاهایی که راجع به مباحث مطرح‌شده در مذاکرات، در رسانه‌های خارجی منتشر شده، گمانه‌زنی بوده و قابل‌تایید نیست.»

دور بعدی مذاکرات؟!

به گفته عراقچی، پس از تصمیم‌گیری مقامات ایرانی و آمریکایی در مورد پیشنهادات ارائه‌شده در دور پنجم، زمان و مکان دور بعدی مذاکرات مشخص می‌شود.

او در مورد چشم‌انداز مذاکرات گفت: «هرچند هنوز به مرحله توافق نهایی نرسیده‌ایم، اما فضای حاکم بر مذاکرات امروز، به‌ویژه با توجه به پیشنهادهایی که از سوی عمان برای رفع موانع ارائه شد، احتمال دستیابی به پیشرفت را تقویت کرده است.»

مقامات آمریکایی نیز مذاکره با ایران را  سازنده دانسته‌اند و تاکید می‌کنند با وجود پیشرفت‌های صورت گرفته، هنوز کارهای ناتمامی وجود دارد. بوسعیدی پیش از این با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ما امیدواریم که در روزهای آینده مسائل باقی‌مانده روشن شود تا بتوانیم به سمت هدف مشترک دستیابی به یک توافق پایدار و شرافتمندانه پیش برویم.»