قطار مترو از تونلی که چند دقیقه در آن گیر کرده بود بالاخره خارج میشود، برای لحظاتی واگن تاریک میشود و به ایستگاه تئاتر شهر میرسد؛ صدایی در قطار میپیچد «ایستگاه ابنسینا». دستفروشان و بار و بندیلشان راه خروج مسافران را بسته است، در خارج از مترو حجاببانها دوباره فعال شدهاند، اما اینبار در لباس ماموران مترو. پلههای برقی توان حمل مسافران را ندارند و از کار افتادهاند، اما شهردار تهران وعده و نوید آینده روشن حمل و نقل عمومی پایتخت را با بودجه ۲۳۷ هزار میلیارد تومانی داده است.
در روزهایی که شاخص آلودگی هوا ی تهران به بالاترین میزان ممکن رسیده، مدیران شهری تنها به تعطیلی مدارس و ادارات اکتفا میکنند و توجهای به سرمنشا این معضل ندارند. رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس اخیرا اعلام کرد ۲۰ درصد از آلودگی هوا ی تهران به پسماندسوزیهای غیرمجاز برمیگردد که عمدتا توسط اتباع انجام میشود. این ادعا نه تنها ابعاد زیستمحیطی بحران آلودگی هوا را برجسته میکند، بلکه زنگ خطر سوءمدیریت شهری و نقش اتباع خارجی در چرخه زبالهگردی را بار دیگر به صدا درمیآورد.
معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان محیط زیست گفت: متاسفانه عوارض آلایندگی دریافت و در بخشهایی هزینه می شود که بعضا هیچ ارتباطی به مسایل و معضلات محیط زیستی ندارد.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضمن ارائه آماری از مرگ و میرهای مرتبط با آلودگی هوا گفت: ۱۵ درصد مرگ و میر کودکان زیر پنج سال در ایران به دلیل آلودگی هوا ست.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به آثار منفی آلودگی هوا بر جنین، اسامی آلودهترین و پاکترین شهرهای کشور را اعلام کرد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن گلایه از برخی اقدامات صورت گرفته از سوی هیئت وزیران در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ نسبت به اجرا نشدن بسیاری از احکام مرتبط با قانون هوای پاک انتقاد کرد.
سرپرست مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت گفت: ذرات معلق موجود در آلایندههای جوی زمینهساز بیماریهایی مانند آسم، برونشیت و سایر عفونتهای تنفسی میشوند.
آلودگی هوا هم از آن مشکلاتی است که انگار در ایران قرار نیست راه حلی برای آن پیدا کنند. تعطیلیها مکرر نیز غیر از ضربه به روند آموزش کودکان اثری نداشته و بررسی شاخص آلودگی هوا مثل دیدن قیمت دلار و سکه به یکی از کارهای اول صبح شهروندان ایران تبدیل شده است.
طبق قانون هوای پاک، وزارت بهداشت بیماریها و مرگهای منتسب به آلودگی هوا در ۵۷ شهر کشور و در جامعه آماری بالغ بر ۴۸ میلیون نفر را طی سال گذشته مورد بررسی قرار داده و بر اساس نتایج این بررسی، میزان مرگهای منتسب به آلودگی هوا در ۱۴۰۲ بالغ بر ۳۰هزار و ۶۹۲ نفر برآورد شده؛ سهم ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون از میزان مرگومیر کشور نیز ۱۲.۶ درصد است؛ این درحالیست که گفته میشود مرگهای منتسب به آلودگی هوا در ایران پایینتر از میانگین جهانی است.
۱۷ استان ایران تعطیل شدند و این یعنی دولت دستکم فعلا راهحل دیگری برای مواجهشدن با چرخه ناترازی انرژی و آلودگی هوا ندارد. چرخهای که هرچند در سالهای گذشته نیز وجود داشت اما استفاده از سوختهای آلایندهای همچون مازوت و کمکهای طبیعی مثل باران به شکل موقتی آن را حل میکرد. رویکرد حل چالشها با روشهای موقتی و انباشت مسائل اما امسال به وضعیتی بیسابقه منجر شده است؛ بیشترین روزهای هوای آلوده، بیشترین روزهای تعطیل و بیشترین استفاده از سوخت آلاینده مازوت و کمترین میزان ذخیره استراتژیک انرژی.