تحولات جنگ پس از حمله آمریکا به تاسیسات هستهای ایران وارد مرحله جدیدی شده است. پس از حمله، واکنشها و بازتابهای آن آغاز شده و نگاه آمریکا و اسرائیل به چگونگی پاسخ ایران است. رییسجمهور آمریکا در همان ساعات نخستین تهدید کرده بود که اگر ایران به مواضع آمریکا حمله کند، پاسخ شدیدتری دریافت خواهد کرد. وزیر دفاع این کشور، اما در نشستی درباره عملیات حمله به ایران گفت که آمریکا به دنبال جنگ با ایران یا «تغییر حکومت این کشور» نیست. موضعی که نشان میدهد آمریکاییها نیز از پیامدهای احتمالی حمله خود علیه ایران نگرانی دارند. اما پس از حمله بامدادی آمریکا تا شبانگاه یکشنبه، چه تحولاتی رخ داده است؟ روسیه و چین چه نقشی در تحولات دارند؟
در این گزارش همه آنچه باید از روز یکشنبه بدانید را مرور کردهایم.
در بامداد یکشنبه، نهمین روز جنگ، آمریکا تاسیسات هستهای را بمباران کرد و وارد جنگ مستقیم با ایران شد. اقدامی که بسیاری آن را شکست اسرائیل در برابر ایران و امداد آمریکا به نتانیاهو دانستند. ایران گفته که این حملات آسیبی جزیی در پی داشته و بخش مهمی از تاسیسات فردو پیش از حمله آمریکا از منطقه خارج شده است. همزمان با این حملات موج نوزدهم و بیستم حملات موشکی-پهپادی ایران به اسرائیل با اصابتهای متعددی گزارش شده است. با این حال، نحوه مواجهه و پاسخ ایران به حملات آمریکا مشخص نیست. رییسجمهور آمریکا مدعی شد که یا صلح یا حمله دوباره.
در این گزارش ویدیویی همه آنچه باید از بامداد تا صبح یکشنبه بدانید را میبینید.
حمله بامدادی آمریکا به تاسیسات هستهای ایران، ورود مستقیم این کشور به جنگ ایران و اسرائیل است. آمریکا در این حمله به روایت فاکسنیوز از ۶ و به روایت سیانان از ۱۲ بمب سنگرشکن برای تاسیسات زیرزمینی فردو استفاده کرده است. همچنین ۳۰ موشک نیز به سمت سایتهای هستهای اصفهان و نطنز شلیک شدند. در آمریکا موافقان جمهوریخواه از این تصمیم حمایت کردند و بسیاری از جمله دموکراتها آن را بازکردن پای آمریکا به جنگی مخرب دانستند. اما حمله آمریکا به ایران چه حقایقی را درباره این جنگ و نظام بینالملل آشکار کرد؟
در پی حمله ددمنشانه، غیرانسانی و جنایتبار رژیم صهیونیستی در روز جمعه ۲۳ خردادماه ۱۴۰۳ به مناطق مسکونی و شهادت جمعی از مردم، فرماندهان و دانشمندان، دانشگاه شهید بهشتی بیانیهای صادر کرد.
۱۷ اردیبهشت در اثر یک حمله تروریستی در کشمیرهند در منطقه پهلگام، ۲۷ گردشگر خارجی کشته و تعدادی زخمی شدند، در میان کشتهها، یک اسرائیلی و یک ایتالیایی و بقیه از دیگر ایالتهای هند (عمدتا هندو) بودند که این حمله تروریستی بیسابقه در منطقه توریستی اتفاق افتاد و هند اعتقاد دارد ارتش یاکستان در آن مداخله داشته است. حمله تروریستی فوق در آستانه سفرمعاون ترامپ به هند اتفاق افتاد. هیچ گروهی حادثه تروریستی مذکور را به عهده نگرفته است. پیامدهای آن، کلیت منطقه و محیط ژئوپلیتیکی پیرامونی را نیز درگیر ساخت. هرچند برخورداری هر دو کشور از توانمندی هستهای، انتظار میرفت نوعی بازدارندگی متقابل ایجاد کرده ولی مانع از شروع درگیری نشد ولی نگرانی کشورها و قدرتهای جهانی موجب دخالت آنان و به عنوان عامل مهار در برابر تشدید درگیریها ایفای نقش کرد.
مذاکرات فنی میان ایران و آمریکا به روز شنبه هفته پیشرو موکول شد. مذاکراتی که به گفته عباس عراقچی وزیر خارجه ایران قرار است چارچوب کلی برای توافق احتمالی را فراهم کند. تا اینجا بسیاری از کارشناسان تاکید دارند که مذاکرات ایران و آمریکا روبهجلو بوده است. فداحسین مالکی، نماینده زاهدان و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتوگو با فراز، تاکید میکند که اجماعی پیرامون این مذاکرات در کشور شکل گرفته که میتواند امتیاز مهمی برای آن باشد.
چهار ساعت مذاکره در رم به پایان رسید. مذاکراتی که گفتهشده با میانجیگری وزیر خارجه عمان در یکی از مکانهای دیپلماتیک این کشور در پایتخت ایتالیا برگزار شد. سیدعباس عراقچی، دقایقی پس از پایان مذاکرات مقابل دوربین صداوسیما حاضر شد و از «سازنده» بودن و «روبه جلو» بودن مذاکرات سخن گفت. چهره و زبان بدن عراقچی نیز حکایت از آن داشت که مذاکرات از نظر طرف ایرانی در مسیر قابل قبولی و احتمالا دور از تنشی پیش رفته است. تاجایی که به گفته عراقچی، از چهارشنبه همین هفته، هیاتهای فنی و کارشناسی دو طرف با یکدیگر گفتوگو خواهند کرد.
رسانه دولتی کرهشمالی امروز (چهارشنبه) اعلام کرد، کرهشمالی موقعیت خود را بهعنوان «یک کشور هستهای» هرگز تغییر نمیدهد و اصلا مهم نیست که آمریکا و متحدانش آسیاییاش چقدر این درخواست را داشته باشند.
وزارت امور خارجه چین با تأکید بر اهمیت رویکرد سیاسی و دیپلماتیک در حل مسئله هستهای ایران، اعلام کرد که این پرونده در مرحلهای حساس قرار دارد و هرگونه تشدید تنش میتواند پیامدهای خطرناکی به همراه داشته باشد.
نمایندگی ایران در سازمان ملل اعلام کرد که اگر هدف از مذاکره «برچیدن برنامه صلحآمیز هستهای ایران باشد که گفته شود کاری که اوباما نتوانست انجام دهد را ما انجام دادیم، چنین مذاکرهای هیچوقت شکل نخواهد گرفت».