این لایحه توسط مجلس تصویب شده است، اما برای اجرایی شدن نیاز به تصویب شورای نگهبان و نیروهای مسلح دارد. با تصویب این لایحه، یکی از دغدغههای مهم سربازی که بازیکنان دارند، مرتفع میشود.
بازیکنان فوتبال لیگ برتری تا ۲۸ سالگی و ملیپوشان تا ۳۰ سالگی معاف از خدمت سربازی هستند و پس از آن برای گذران سربازی به یکی از تیمهای نظامی از جمله ملوان، فجرسپاسی، نیروی زمینی و ... میروند و پس از ۲ سال به تیم سابق خود برمیگردند. با تصویب این لایحه، با تایید نیروهای مسلح بازیکنان، میتوانند در تیم خود بمانند و نیازی به انتقال به تیمهای نظامی نیست.
دررابطه با ماهیت نظام سربازی اجباری، کارشناسان مختلف موافق و مخالف ساعتها سخن گفتند و در تایید یا رد این مدل نظام سربازی صحبتهای متنوعی انجام شده است. برخی مخالف سربازی اجباری و موافق سربازی حرفهای هستند تا بهرهوری سرباز افزایش پیدا کند و برخی نیز از مدل سربازی فعلی حمایت میکنند. این موضوع، محور این گزارش نیست بلکه بررسی لایحه مذکور و تبعیض احتمالی نظام مقدس سربازی هدف گزارش است.
با تصویب و اجرایی شدن این لایحه، سربازی بازیکنان به شدت راحت شده تا جایی که برخی معتقدند در عمل سربازی فوتبالیستها حذف میشود! چرا که اگر نیروهای مسلح تایید کند، بازیکن در تیم فعلی خود سربازی را سپری میکند و نیاز به انتقال به تیم نظامی نیست. درنتیجه نظام سربازی اثری در زندگی بازیکنان ندارد. این را با جوان معمولی ایرانی مقایسه کنید که در کار و حرفه خود مشغول به کار است، حتی شاید در کسبوکار خود نخبه باشد، اما باید حدود ۲ سال از اوج جوانی خود را در سربازی سپری کند و از کار و کسب خود فاصله بگیرد.
تصویب این لایحه دوگانگی در سختی خدمت سربازی را در جامعه نشان میدهد. اینکه یک قشر خاص بتواند سربازی را بدون آنکه احساس کند، سپری و پایان یابد، درمقابل جوان معمولی که سربازی تاثیر قابل توجهی در زندگی او میگذارد، بیانگر دوگانگی در اجرای قانون و اثر روانی و اجتماعی قابل توجهی در مردم میشود. اثری که میتواند به سرخوردگی اجتماعی و کاهش اعتماد عمومی به عدالت در قوانین منتهی شود.
این سوال مهم برای اقشار مختلف ایجاد میشود؛ که چرا یک مهندس، مدیر، پزشک، تکنسین و دیگر متخصصان که ارزش افزوده واقعی در اقتصاد ایجاد میکنند، برای سربازی باید دغدغه داشته باشند و دوسال با سختیهایی که اولین اثر آن، کاهش درآمد و سطح رفاه است، رو به رو شوند، اما یک قشر خاص از چنین مصونیتی بهرهمند میشود؟!
البته با گسترش طرحهای متنوع از جانب نیروهای مسلح، افراد و به خصوص نخبههای تحصیلی میتوانند با انجام یک سری کارهای تحقیقاتی و پژوهشی از مدت زمان سربازی خود بکاهند. برای افراد شاغل و متخصص نیز این امکان میسر شده تا اگر در سازمان دانش بنیان مشغول هستند، بتوانند تحت شرایطی، امریه دانش بنیان بگیرند. اما در همه این طرحها، سربازی در زندگی افراد تاثیرگذار است؛ یا زمانی را باید برای پروژه و طرح سپری کند و یا از سازمان فعلی خود به سازمانی که دانش بنیان است، نقل مکان کند. اما تصویب ماده ۱۶ لایحه نظام جامع باشگاه داری، میتواند باعث احساس تبعیض در جامعه شود.
همچنین این قانون میتواند باعث ایجاد و گسترش فساد در فوتبال شود.بازیکنان در لیگهای مختلف تلاش میکنند تا از طریق مسیرهای گوناگون، وارد تیمهای لیگ برتری شوند تا سربازی خود را بدون نگرانی و دغدغه بگذرانند و آسیبی به آنها وارد نشود.این قانون؛بازیکنان را در مصونیتی بیسابقه قرار میدهد و یک راه دور زدن خدمت سربازی مخصوصا برای بازیکنان ایجاد میکند.
چند روز قبل نیز شایعاتی در رسانهها پخش شد مبنی بر تصویب امکان خرید سربازی برای غایبین سربازی توسط مجلس که به سرعت توسط سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه تکذیب شد. این دو خبر را شاید بتوان اینطور برداشت کرد که مجلس در هفتههای اخیر، یک قدم به سمت راحتی بازیکنان برداشته است و همزمان یک گام مربوط به سربازی عامه مردم عقب کشیده است.
از سوی دیگر، باید توجه داشت که ورزشکاران حرفهای، بهویژه فوتبالیستها، در معرض دید عمومی هستند و تصمیمگیری درباره وضعیت سربازی آنان نهتنها یک موضوع فردی بلکه مسئلهای اجتماعی است. هرگونه امتیاز ویژه برای این قشر، بلافاصله در مقایسه با وضعیت سایر جوانان قرار میگیرد و بازتاب گستردهای در افکار عمومی خواهد داشت. در شرایطی که جامعه با مشکلات اقتصادی، بیکاری و دغدغههای معیشتی روبهرو است، کوچکترین شائبه تبعیض میتواند به نارضایتی اجتماعی و تضعیف سرمایه اعتماد عمومی نسبت به نهادهای قانونگذار منجر شود.
بخوانید:
درپایان لازم است مجدد تاکید کنیم که بررسی ماهیت سربازی اجباری در حیطه این گزارش نیست. سابقا در گزارشهای مختلفی در «فراز» به مشکلات متعددی که سربازی اجباری برای مردان ایرانی ایجاد کرده، پرداخته شده است. اما اکنون که قانون سربازی اجباری حاکم است، بهتر است بدون احساس تبعیض بین اقشار مختلف جامعه برقرار باشد.اما لایحه جامع باشگاهداری،باعث تبعیض بزرگی در نظام مقدس سربازی میشود.
در گفتوگوی فراز با دو نماینده مجلس بررسی شد:
عماد بهاور، رییس دفتر سیاسی نهضت آزادی در گفتوگو با فراز مطرح کرد
استاد مطالعات اسرائیل:
روایت سامهیح نماینده یهودیان از دفاع مقدس در برابر اسراییل