احتمال خروج تخت جمشید از فهرست میراث جهانی

نماینده مرودشت در مجلس شورای اسلامی از افزوده شدن حدود ۹۶۱ هکتار به محدوده این شهر خبر داده است؛ اتفاقی که خطر خروج تخت جمشید از فهرست میراث جهانی را در پی دارد.

با مقایسه نقشه ۹۶۱ هکتاری محدوده اضافه‌شده با نقشه‌ای که توسط باستانشناسانی مانند ویلیام سامنر پیش از انقلاب تهیه شده، مشخص می‌شود که بخشی از این توسعه با محدوده شهر هخامنشی پارسه هم‌پوشانی دارد.

تخت جمشید که در سال ۱۳۵۸ به عنوان یکی از نخستین آثار ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد، برای اولین بار است که خطر خروج این اثر از فهرست میراث جهانی وجود دارد!

در حالی که هشدار‌ها درباره آسیب به تخت جمشید، نقش رستم و کعبه زرتشت در مرودشت به علت فرونشست ادامه دارد، نماینده مرودشت در مجلس شورای اسلامی از افزوده شدن حدود ۹۶۱ هکتار به محدوده این شهر خبر داده است؛ اتفاقی که خطر خروج تخت جمشید از فهرست میراث جهانی را در پی دارد.

اسفندیار عبدالهی در مجلس شورای اسلامی اعلام کرده حدود ۹۶۱ هکتار به محدوده شهر مرودشت اضافه شده است.

بر اساس بررسی‌های باستان‌شناسی، حدود ۴۶۰ هکتار از این محدوده جدید در حریم درجه دو تخت جمشید قرار دارد که بر خلاف ضوابط میراث فرهنگی است. این ۴۶۰ هکتار شامل اراضی بکری از منطقه باستانی فیروزی و بخشی از شهر باستانی پارسه هخامنشی، است که از نظر باستان‌شناسی اهمیت بالایی دارد.

نکته مهم اینکه این منطقه هنوز کاوش نشده و تپه‌های باستانی آن بدون مطالعه باقی مانده‌اند. الحاق این بخش به شهر مرودشت می‌تواند آثار ناشناخته‌ای از تاریخ هخامنشی را از بین ببرد.

طرح افزایش محدوده به شهر مردوشت از سال‌ها پیش مطرح شده بود، اما به دلیل وجود تخت جمشید و ضوابط سختگیرانه حریم‌های آن، تا کنون اجرا نشده بود. اجرای این طرح خطر خروج تحت جمشید از فهرست میراث جهانی را در پی دارد.

با مقایسه نقشه ۹۶۱ هکتاری محدوده اضافه‌شده با نقشه‌ای که توسط باستان‌شناسانی مانند ویلیام سامنر پیش از انقلاب تهیه شده، مشخص می‌شود که بخشی از این توسعه با محدوده شهر هخامنشی پارسه هم‌پوشانی دارد.

از حدود شش ماه پیش بطور جدی مطرح شده و باستان‌شناسان و کارشناسان با مکاتباتی موفق به توقف اجرای این طرح شده‌اند. با این حال، وجود حدود ۵۰۰ میله بتنی که در سال ۱۳۹۰ برای نشانه‌گذاری حریم نصب شده‌اند، نشان‌دهنده حساسیت این منطقه است. نادیده گرفتن یا تخریب این میله‌ها برای اجرای توسعه شهری عملاً غیرممکن است و نشان می‌دهد که این طرح به حریم حفاظتی تخت جمشید تجاوز کرده و آثار هخامنشی کاوش‌نشده را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد.

بر این اساس یونسکو از ایران خواسته است این تهدیدات را بطور جدی مدیریت کند تا حریم حفاظتی حفظ شود. در صورت مخدوش شدن منظر فرهنگی و تاریخی تخت جمشید، یونسکو می‌تواند این اثر را در فهرست میراث در خطر قرار دهد و در صورت عدم پاسخگویی کافی یا عدم توقف اقدامات تهدیدآمیز، حتی ممکن است آن را از فهرست میراث جهانی حذف کند.