سهمیههای کنکور هر سال گروه زیادی از داوطلبان را شوکه میکند، امسال اما شاید بیشتر از هر سال دیگری! امسال نیز داوطلبان بسیاری متکی به رتبههای کنکور خود چشمانتظار قبولی در رشتههایی بودند که با محاسبات معمول باید در آن پذیرفته میشدند، اما نتیجه نهایی با انتظاراتشان همخوانی نداشت. اعتراضات به سازمان سنجش یا وزارت بهداشت در حال افزایش است اما احتمالا با توجه به تنوع سهمیهبندی که برای خانواده شهدا و ایثارگران وجود دارد، کاری از عهده این نهادها هم بر نخواهد آمد.
تغییر در روش سهمیهبندیها
از دو سال پیش سهمیهبندیها تغییراتی را پشت سر گذراندهند که نتیجه این تغییرات باعث شده رتبه دو یک رشته علوم پزشکی نتواند نام خود را در میان اسامی قبول شدگان کارشناسی ارشد امسال پیدا کند. در این روش جدید با این پیششرط که فرد دستکم ۷۰درصد نمره آخرین فرد قبولی در یک کد رشته را کسب کرده باشد، حداکثر ۳۰درصد ظرفیت آن کد رشته به ایثارگران میرسد.
در این سالها یکی از ابعاد پررنگ سهمیه مربوط به رشتههای علوم تجربی و به خصوص پزشکی بوده است. تا جایی که قائم مقام معاون آموزشی وزارت بهداشت با نارضایتی از این موضوع گفته بود که ۶۰ درصد دانشجویان رشتههای علوم پزشکی بر اساس سهمیه وارد دانشگاهها میشوند. یعنی تنها ۴۰درصد از دانشجویان دانشگاههای علومپزشکی کشور بدون سهمیه وارد دانشگاه شدهاند.
به گفته او «۶۵۰ هزار نفر داوطلب رشته تجربی در سال ۱۳۹۸ وجود داشتند که با درنظر گرفتن سهمیههای گوناگون، کمتر از ۴هزار صندلی برای داوطلبان بدون سهمیه باقی مانده است. همچنین تنها کمتر از ۲ درصد متقاضیان گروه علوم تجربی به رشته پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی راه مییابند.» چراکه در حال حاضر اگر ۱۰ هزار نیرو در سه رشته پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی جذب دانشگاههای علوم پزشکی شود، شش هزار نفر آنها بر اساس سهمیه به دانشگاه راه مییابند.
در واکنش به این نتایج اخیرا کانال تلگرامی به نام «سهمیهایها» شکل گرفته که به گفته خود دست به افشای اطلاعات دانشجویان و استادان رشته علوم پزشکی که با سهمیههای مختلف و رانت وارد دانشکاه میشوند میزند.
نه تنها فقط وزارت بهداشت بلکه رییس سازمان سنجش هم مخالفت خود را با کل سهمیهها اعلام کرده اما این در حالی است که این نهادها دخالتی در تعیین سهمیهها ندارد. در حال حاضر ۱۹ نهاد مختلف در کنکور دارای سهمیه هستند که تعیین کننده اصلی آنها مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی است. این دو نهاد نیز شفاف نکردهاند نحوه عملکرد سهمیهبندیها برای حذف رتبههای برتر چگونه بوده است. عملکردی که امسال نیز مانند سال گذشته منجر شده تا افرادی با رتبههای ۱۰ برابر پذیرفته شود اما رتبههای یک رقمی به رشته مطلوبشان راه نیابند.
افزایش ظرفیت برای سپاه علاوه بر این سهمیهبندیها شکل جدید دیگری از پذیرش دانشجو از میان اعضای سپاه پاسداران در سال ۹۵ اضافه شده است. به گزارش «فراز» در این سال تعداد این سهمیه برابر با ۴۰۸ نفر بود که در دانشگاههای سراسر کشور جذب میشدند اما بنا بر اطلاعات دفترچه کنکور اگرچه این تعداد به مرور کاهش یافته اما هنوز حذف نشده است.
در دفترچه کنکور تجربی سال ۹۷ بورسیهای برای ۱۲۸ نفر فرد بسیجی برای تحصیل در دانشگاههای وابسته به سپاه و سپس استخدام در این نهاد وجود داشت. همچنین ۳۱ نفر از اعضای رسمی سپاه پاسداران هم میتوانستند در این رشتههای علوم پزشکی بورسیه شوند.
دفترچه کنکور سال ۹۸ نشان میدهد امسال قرار است ۱۲۷ نیروی بسیجی در دانشگاه بقیهالله در رشتههای علوم پزشکی مشغول به تحصیل شوند و سپس به استخدام سپاه درآیند اما تعداد بورسیههای سپاه در این سال افزایش چشمگیری داشته است. چراکه علاوه بر افراد بسیجی بر اساس دفترچه کنکور امسال، ۱۱۷دانشجو از میان اعضای سپاه پاسداران هم در دانشگاه بقیهالله در همین رشتهها جذب خواهند شد. این نشان میدهد ظرفیت مازاد سهمیه نیروهای بسیجی و سپاه پاسداران در رشتههای علومپزشکی امسال افزایش یافته است.
تفاوت این شکل بورسیه در این است که این افراد مازاد بر ظرفیت دانشگاهها پذیرفته میشوند، اما این درحالی است که وزارت بهداشت در سال جدید بارها اعلام کردهبود که قصدی برای افزایش ظرفیت دانشگاهها ندارد. یعنی نه تنها ظرفیت این رشتهها کاهش نیافته بلکه به میزان اندکی از سوی افرادی که شرایط علمی استانداردی نداشتهاند افزایش یافته است. خبری که میتواند در آینده منجر به اتفاقهای جبرانناپذریری در جامعه پزشکی کشور بشود.
ویدیو:
گفتوگو با سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟