هرج‌و‌مرج بیت‌کوین، آرمان‌شهر گیمرها را نابود خواهد کرد

اندی موکرجی، بلومبرگ

مترجم: مونس نظری

اقدام جنون‌آمیز آخر، فقط موضع رقیبی را که با‌ثبات، متمرکز و تحت کنترل دولت است، مستحکم‌تر می‌کند. پول نقد دیجیتال را وارد کنید.

جدال تند و صریح بیت‌کوین در سال 2021، اطمینان یک چیز را قطعی کرده است: اینکه پولِ آینده، به صورت الکترونیکی‌ست، اما از دور شباهتی به آرمان‌شهر سایبر‌پانک(بازی اینترنتی) نخواهد داشت. این احتمال وجود دارد که قدرت مردم در مقابل قدرت حکام، سر تعظیم فرود بیاورد. یک مرجع مرکزی شاید بهتر بتواند از پس اداره‌‌ی چنین شبکه‌ای برآید.

شیدایی و وحشتی که گریبان ارزهای رمز‌پایه را گرفته است، جذابیت رقبای آینده را بالا می‌بَرد: منظور پول‌های نقدی است که توسط بانک‌های مرکزی صادر می‌شوند. این توکن‌ها ثابتند و متمرکز و تحت کنترل دولت قرار دارند. این همان مطالبه‌ای است که کاربران از دنیای اینترنت دارند. اینکه ماشین‌آلات جواب‌گوی خواست‌های یکدیگر باشند، بی‌آنکه این پاسخ‌گری، به گرم‌شدن کره‌ی زمین بینجامد.

سکه‌های الکترونیکی رسمی، نوعی جدید از قرضه‌های بانک مرکزی، در کنار پول نقد فیزیکی خواهند بود. گرچه برای آنهایی که روی آینده‌ی دلار، ین یا یورو، شرط‌بندی می‌کنند، یک کلاس دارایی به حساب نمی‌آید.

این روش مزایای خاص خود را دارد. جلوگیری از حدس و گمانه‌زنی‌های تازه، به این معناست که اقتصاد جهانی با استفاده از فدکوین یا ارز دیجیتال فدرال، یوروی دیجیتال، و یا ارز دیجیتال چین (به نسبت ارزهای رمزنگاری‌شده)، نیاز به مراتب کمتری به منابع انرژی خواهد داشت. «استخراج» یا پروتکل اثبات کار، که بلاکچین را از حملات مضاعف مصون نگه می‌دارد، در غیاب واسطه‌ای قابل اعتماد، نیازمند سخت‌افزاری قدرت‌شکن است. میان بیت‌کوین و اتریوم، برق مصرفی می‌تواند به 16 میلیون خانوار امریکایی برق‌رسانی کند.

در دفاتری توزیعی که انتقال سکه‌های رسمی را تأیید می‌کنند، وضع به این صورت نیست. این دفاتر، تنها با اجازه‌ی بانک مرکزی، به دست گروهی منتخب از واسطه‌ها نگهداری می‌شوند. به جای قرارگرفتن در رقابتی که بازیگرانش، افرادی بدخواه هستند، درست نظیر رقابتی که در رمزهای ارزپایه‌ی غیرمتمرکز وجود دارد، گروه‌های حاضر در شبکه می‌توانند وجوه شخصی خود را جهت حمایت از معاملات قانونی، قفل کنند.

این رویکرد، که به اثبات سهام معروف است، به کسری از انرژی جهت اثبات کار نیاز دارد. اتریوم قصد تغییر دارد. ارز رمزنگاری اتر قرار است جایگزین سخت‌افزار و برق، به عنوان سرمایه‌های مورد نیاز جهت امنیت شبکه شود. اعتبارسنج‌ها با قفل‌کردن حداقل 32 اتر (این یک تعهد 72000 دلاری‌ست)، هزینه دریافت می‌کنند. در صورت داشتن رفتار نادرست، آفلاین‌شدن یا انجام‌ندادن درست کار، پردازنده‌ها می‌توانند وثیقه‌ی خود را از دست بدهند.

یک مرجع مرکزی شاید بهتر بتواند چنین شبکه‌ای را اجرا کند. و این میان به شخصی معتمد نیز نیاز است که انجام این معامله را تأیید کند. همان‌طور که چی‌لو، اقتصاددانی در بی‌ان‌پی پاریبا مدیریت دارایی آسیا (BNP Paribas Asset Management Asia) گفته است: «جهت تأیید، لزوماً به هویت مالک نیاز است. و چه کسی هویت قانونی دارندگان سکه را دارد؟ دولت!»

بانک‌های مرکزی که در تولید پول فیات محدودیتی ندارند، از این انعطاف‌پذیری جهت جلوگیری از فاجعه استفاده می‌کنند؛ کاری که اخیراً طی همه‌گیری کووید‌19 نیز انجامش داده‌اند. در مقابل، اقتصاد «بیت‌کوین» به دلیل عرضه‌ی محدود پول می‌تواند خطرناک باشد. همان‌طور که لو می‌گوید در صورت برطرف‌کردن متغیرهای اسمی، تولید واقعی باید طوری تنظیم شود که شوک‌های اقتصادی را در خود جذب کند.

به علاوه، ناشناس‌ماندن کامل ارزهای رمزپایه عملی نیست. این امر خطراتی چون پول‌شویی و تأمین مالی ترور را در پی دارد. دولت‌ها تمایلی به زیر‌و‌رو کردن همه‌چیز، خصوصاً (و یا بیش از همه) معاملات آنلاین را ندارند. اما از حق خود نیز برای برداشتن نام مستعارشان، در صورت لزوم، دست نمی‌کشند. از این رو علاقه به پول نقد در سراسر دنیا وجود دارد. برنامه‌های چین از همه پیشرفته‌تر است، اما بانک‌های مرکزی دیگر نیز درگیر موضوع هستند.

تصویب ارزهای رمزپایه اگر برای دولت‌ها دردساز است، محبوبیت همه‌شمول پول نقد دیجیتال نیز می‌تواند مسئله باشد. اگر ترجیح مشتریان این باشد که امکان دسترسی مستقیم به دارایی‌های پولی خود داشته باشند، این احتمال برای بانک‌های به وجود می‌آید که سپرده‌های خود را از دست بدهند. آن دسته از وام‌دهندگانی که وام‌های بلندمدت را با نقدینگی کوتاه‌مدت بازار تأمین می‌کنند، ممکن است بعدها به دردسر بیفتند. این ریسک‌ها تازگی ندارند. اما نادیده‌گرفتن آنها تا جایی که زیان‌های بانکی، حالت اجتماعی پیدا کنند، باعث ایجاد شکاف در اعتماد مردم نسبت به مقامات خواهد شد: تکنو‌آنارشیست‌ها، این چالش را با الگوی یک سیستم پرداخت الکتریکی، که به جای اعتماد، بر اثبات تأیید رمزنگاری مبتنی‌ست، پشت‌سر گذاشته‌اند.

بیش از یک دهه‌ی دیگر، موفقیت جنبش سایبر‌پانک، نه با کلاس دارایی‌های احتکاری، که به محبوبیتش انجامیده، بلکه با افزایش نفوذ فناوری بلاکچین در سیستم مالی سنتی اندازه‌گیری خواهد شد. پول نقد دیجیتال، با کد اجرایی نرم‌افزاری خود، آینده‌ی پول را به گونه‌ای دستخوش تغییر خواهد کرد که ارز‌های رمز‌پایه هیچ‌گاه قادر به انجامش نخواهند بود. توکن‌ها برنده خواهند بود. اما اعتماد نیز از بین نمی‌رود.