نقش پاکستان در پیروزی طالبان

 رئوف حسن، دستیار ویژه نخست‌وزیر، عمران‌خان در توییتر خود با طعنه نوشت: افغانستان در حال حاضر شاهد انتقال راحت قدرت از دولت فاسد اشرف غنی به دست طالبان است. او در ادامه نوشت: آنچه آمریکا در افغانستان ساخته بود، همچون خانه‌ای پوشالی فروپاشیده است. نخست‌وزیر پاکستان نیز روز دوشنبه در اسلام‌آباد، هنگام سخن‌گفتن از خطر فرهنگی آموزش زبان انگلیسی در جامعه پاکستان، حرف‌هایی زد که به ستایش طالبان تعبیر شد. او گفت، افغانستانی‌ها بندهای بردگی را پاره کرده‌اند. بار اول که طالبان، افغانستان را تصرف کرد، پاکستان، همراه با امارات از معدود کشورهایی بود که طالبان را به رسمیت شناخت. در حال حاضر دولت عمران خان از به رسمیت شناختن سران جدید طالبان به‌عنوان دولت قانونی در کابل خودداری کرده است.

اما عمران خان روز سه‌شنبه از اهمیت همکاری تمام طرفین برای رسیدن به راه‌حل سیاسی که شامل مشارکت همگان بشود سخن گفت. نخست‌وزیر که از مخالفان جدی «جنگ علیه تروریسم» آمریکا در منطقه بوده و آن را عامل ایجاد شورش موازی طالبان پاکستانی می‌داند، بر اهمیت تلاش همه طرف‌ها برای دستیابی به راه‌حل سیاسی فراگیر تاکید کرد.

گزارش‌های خبری (رسانه‌های پاکستانی) پاکستان را قربانی چرخه ناآرامی‌ها و درگیری‌های منطقه‌ای می‌دانند که با مداخلات قدرت‌های خارجی مانند ایالات متحده تشدید شده است. معید یوسف، مشاور امنیت ملی این کشور در مصاحبه‌ای گفت: تحت هیچ شرایطی حاضر به مشاهده بی‌ثباتی طولانی‌مدت که درگذشته به پاکستان کشیده شده است، نیستیم. پاکستان چهل سال است که از این اوضاع رنج می‌کشد. در ژانویه ۲۰۲۰ ، در جریان میزگرد مجمع جهانی اقتصاد با روزنامه‌نگاران، اشرف غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان در پاسخ به این ادعای پاکستان که دیگر به طالبان مأمن امن نمی‌دهد، گفت: «بعضی‌ها هم می‌گویند زمین دور خورشید نمی‌چرخد.» تصرف سریع افغانستان توسط طالبان به طور جدایی‌ناپذیری با پاکستان مرتبط است. به‌عنوان بخشی از تلاش منطقه‌ای برای "عمق استراتژیک" ، پاکستان در بیشتر از نیم‌قرن، عناصر طالب را در افغانستان پرورش داد. گروه‌های نزدیک به طالبان نیز روابط لجستیکی و تاکتیکی را با پاکستان حفظ کردند.

رهبران طالبان در پاکستان زندگی و تجارت کرده‌اند و مبارزان زخمی در بیمارستان‌های این کشور تحت درمان قرار گرفته‌اند. برخی چهره‌های غربی به همین دلیل خواهان تحریم پاکستان شده‌اند. از جمله سی کریستین فیر که چند روز پیش مقاله‌ای با این موضوع در مجله «فارین پالیسی» نوشت و خواهان «تحریم‌های هدفمند علیه آن‌هایی در دولت پاکستان که حامی پیکارجویان اسلام‌گرا هستند»،شد. کریس الکساندر، دیپلمات کانادایی، نیز خواست‌های مشابهی مطرح کرده است. او روز سه‌شنبه در توییتر به حرف‌های فوق‌الذکر آقای «خان» اشاره کرد و هشتک «پاکستان را تحریم کنید» بکار برد. آمریکا اما نه‌تنها پاکستان را تحریم نکرده است، بلکه مدت‌ها است دولت عمران خان به‌عنوان میانجی برای مذاکره با طالبان استفاده می‌کند. کارشناسان پاکستانی می‌گویند که به قدرت رسیدن طالبان، می‌تواند عواقب وخیمی برای پاکستان داشته باشد: افزایش پناه‌جویان افغانستانی (که در حال حاضر سه میلیون نفرشان حدود سی‌سال است در آن کشور هستند) و تشویق جنبش‌های اسلام‌گرای افراطی و جدایی‌طلبان قوم پشتون در پاکستان. در ماه ژوئن در روزنامه واشنگتن‌پست، عمران خان گفت کرد که او و دولتش «فشارهای دیپلماتیک» را برای رساندن طالبان افغان به میز مذاکره انجام دادند و از دولت غنی خواست «انعطاف‌پذیری بیشتری» در مذاکرات نشان دهد. حمید میر روزنامه‌نگار پاکستانی در روزنامه واشنگتن‌پست نوشت: "تصرف نظامیان طالبان بر کابل نقض توافقنامه صلح است که طالبان افغانستان و ایالات متحده در دوحه سال گذشته امضا کردند، بنابراین این توافق اساساً مرده است. او گفت: «کنون ما با وضعیت بلاتکلیف روبرو هستیم - وضعیتی که شاید بیشتر از هر قدرت منطقه‌ای بر پاکستان تأثیر بگذارد.» کارشناسان پاکستانی درعین‌حال می‌گویند که به قدرت رسیدن طالبان، می‌تواند عواقب وخیمی برای پاکستان داشته باشد: افزایش پناه‌جویان افغانستانی (که در حال حاضر سه میلیون نفرشان حدود سی‌سال است در آن کشور هستند) و تشویق جنبش‌های اسلام‌گرای افراطی و جدایی‌طلبان قوم پشتون در پاکستان. تارور می‌نویسد: «ناراحتی غربی‌ها از ارتباط پاکستان با طالبان افغانستان در هفته‌های آینده احتمالاً تشدید می‌شود.»