این همه موافق؟ واقعا!

وزیر اقتصاد و دارایی؛ تقریبا بدون مخالف!

سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به برنامه‌های وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی، گفت: افزایش هماهنگی در تیم اقتصادی دولت، کمک به رفع کسری بودجه، ارتقای شاخص‌های محیط کسب و کار، شایسته‌گزینی در وزارتخانه مذکور، افزایش ارتباط مؤثر و مستمر با مجلس به ویژه برای تعیین تکلیف طرح‌هایی اعم از طرح اصلاح بازار سرمایه و طرح ساماندهی رمز ارزها، پیگیری قوانین مهم اقتصادی کشور و تقویت دیپلماسی اقتصادی، از مهمترین برنامه‌های خاندوزی است. وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی معتقد است که تداوم سیاست‌های گذشته در اقتصاد کشور تحولی را ایجاد نکرده بنابراین تغییرات بنیادین در این سیاست‌ها را ضامن ایجاد تحول در تولید و رشد اقتصادی کشور معرفی کرده است. «ما برنامه‌های وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی را مورد بحث و بررسی قرار دادیم که حاکی از انطباق آن‌ها با اسناد بالادستی است و با توجه به برنامه‌های مکتوب، سوابق علمی و استماع توضیحات وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی، اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در جلسه ۲۳ مرداد سال جاری با اکثریت آرا، خاندوزی را به‌عنوان گزینه مطلوب این وزارتخانه پذیرفتند.»

موافقان چه گفتند؟

طبق آن‌چه در بالا آمد، اولین موافقان خاندوزی، اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس بودند؛ لازم به ذکر است که خاندوزی پیش از انتخاب از سوی رئیسی به‌عنوان وزیر اقتصاد، خود عضو کمیسیون اقتصادی مجلس بود، بنابراین بسیار طبیعی به‌نظر می‌رسد که این کمیسیون و اعضایش از اولین موافقان خاندوزی و برنامه‌هایش باشند.

موافقت مشروط  پورابراهیمی رئیسی کمیسیون اقتصادی:«ما در دو موضوع با وزیر پیشنهادی به توافق رسیدیم، یکی ماموریت‌های نظارتی مجلس می‌باشد، یعنی نظارت بر اجرای کامل قوانین. موضوع بعد مولدسازی دارایی‌های دولت است که آقای خاندوزی نیز بر اهمیت این موضع تاکید دارند، اهمیت موضوع دیگر محیط کسب وکار در اقتصاد است که اکنون وضعیت مطلوبی هم ندارد، توافق شد آن‌چه باید در این حوزه انجام شود و تا اکنون انجام نشده است به‌خوبی انجام شود. این موقعیت مهم برای کشور ایجاد شده که فردی از درون مجلس این دست از مطالبات را پیگیری کند.»

موافق بعدی معصومه پاشایی بهرام، نماینده مرند/ جلفا بود؛ وی در دفاع از خاندوزی ابراز داشت:«تیم اقتصادی دولت سیزدهم با یک نگاه کارشناسانه و با نگاه به داخل نسبت به تهیه برنامه‌ای جامع اقدام نموده است. ما روی برخی از این گزینه‌ها حرف داریم اما خاندوزی از بهترین گزینه‌هاست، ارتباط و تعامل با جامعه دانشگاهی دارد و از لحاظ شخصیتی نیرویی جوان است. یکی از دروس ثابتی که او در دانشگاه تدریس می‌کند اقتصاد ایران است.»

محمدرضا پورابراهیمی نماینده مردم کرمان و رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس به عنوان موافق وزیر پیشنهادی اقتصاد عنوان کرد:«جدیت، پیگیری، اشراف علمی و تعصب  برای حل مشکلات  در آقای خاندوزی به‌خوبی دیده می‌شود.»

ابراهیم عزیزی نماینده مردم کرمانشاه، با تاکید بر این‌که خاندوزی رویکردی جهادی و فسادستیزی دارد، به‌عنوان موافق گفت:« وزیر اقتصاد رئیس کمیسیون اقتصادی دولت است و تمام لوایح اقتصادی دولت را او ساماندهی می‌کند. آقای خاندوزی رویکرد مطالبه‌گری دارد و این مایه امید است. او جوان و انقلابی است و رویکرد جهادی و فسادستیزی دارد.»

زنگنه، نماینده تربت حیدیریه، در دفاع از خاندوزی گفت:« قطعا حضور چهره‌هایی مانند آقای خاندوزی در سمت وزیر اقتصاد دولت جدید که اشراف و آگاهی جامعی بر تبعات خسارت‌بار استقراض از بانک مرکزی، تولید نقدینگی و توسعه پایه پولی دارند، باعث خواهد شد، دولت سیزدهم روش‌های معقول‌تر و عالمانه‌تری را برای جبران کسری بودجه در نظر بگیرد. روش‌هایی که نهایتا منجر به مهار تکانه‌های تورمی احتمالی شود و از حجم مشکلات معیشتی مردم بکاهد.»

مهدی طغیانی نماینده مردم اصفهان در موافقت با وزیر پیشنهادی اموراقتصادی و دارایی گفت:«خاندوزی از ۱۴ سال پیش در مرکز پژوهش‌های مجلس تلاش‌های زیادی کرده است. او ۱۵۰ گزارش نظارتی مجلس را تدوین کرده است.»

با توجه به تعداد بسیارموافقان خاندوزی و تقریبا هم‌موضع و همسخن بودن آنان در ابراز موافقت‌شان، می‌توان به‌راحتی چنین نتیجه گرفت که اغلب 200 و اندی موافق خاندوزی، تنها به پیشینه علمی و دانشگاهی و سواد اقتصادی وی تاکید دارند. موردی که شخص رئیس جمهور نیز بدان اشاره مستقیم کرده است:«مسئله دانش و تخصص از مولفه‌های مورد توجه بوده. ما وزیر جوانی می‌خواهیم که نظام مالیاتی را اصلاح کند، در سیستم کسب وکار مردم تحول ایجاد کند، شفافیت را دنبال کند، ما چهره جوان فسادستیز می‌خواهیم و این امر را در چهره آقای خاندوزی می‌بینیم.»  

مخالفان اندک خاندوزی، با چه چیزی مخالفت کردند؟

یکی از محورهای مهم مخالفت با وزیر پیشنهادی اقتصاد، با توجه به برنامه ارائه شده از سوی وی، «نگاه به درون» است. مسئله‌ای که یکی از نمایندگان مخالف به آن اشاره کرده است. محمود عباس‌زاده مشکینی نماینده اردبیل و سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، در مخالفت با گزینه پیشنهادی وزرات اطلاعات در صحن مجلس گفت:«شرایط اقتصادی کشور را مردم با پوست و استخوان لمس می‌کنند و با سیلی صورت خود را سرخ نگه می‌دارند. انتظار داشتیم در این تقسیم‌بندی، وزرای اقتصادی مقبول مجلس معرفی می‌شدند. آقای خاندوزی چقدر به خزانه‌ها تسلط دارید؟ من برنامه‌های شمارا دوبار مرور کردم به بعضی از مسائل مهم و حیاتی کم‌تر اشاره شده است، اشاره ضعیفی به سرمایه‌گذاری خارجی داشتید.» عباس‌زاده از خاندوزی خواست که :« به‌طور شفاف باید بگوید طبق قانون تشکیل وزارت اقتصاد و قانون اصلاح مجمع تشخیص مصلحت نظام رئیس بانک مرکزی مطلوب آقای خاندوزی کیست؟ در شرایط فعلی ما با کسری بودجه مواجهیم، چراکه بعضاً نمی‌توانیم نفت بفروشیم و بعضاً هم نمی‌توانیم نقدینگی وارد کنیم، لذا با کسری بودجه مواجهیم و آقای خاندوزی باید پاسخ دهد که برای هماهنگی بین وزرای نفت و اقتصاد چه برنامه‌ای دارد.»

مخالف بعدی، مهردادویس‌کرمی، نماینده خرم آباد است با این اعتقاد که وزیر اقتصاد باید علاوه بر فن، فوت را هم بلد باشد؛ وی در مخالفت با وزیر پیشنهادی اقتصاد، احسان خاندوزی را فاقد تجربه عملیاتی در اقتصاد می‌داند:« این عرصه، عرصه آزمون و خطا نیست، آیا بهتر نبود آقای خاندوزی مدتی به‌عنوان مدیر میانی انتخاب شوند و بعد که پخته‌تر شدند به وزارتخانه می‌رسیدند؟ آقای خاندوزی صاحب تالیف هستند اما باید دید که این نظریات تا چه اندازه قابل اجراست بین نظریه تا اجرای آن فاصله زیادی وجود دارد.» 

نگاه خاندوزی به اقتصاد

وی اخیرا گفته است مخالفت سرکوب کردن قیمت دلار است. می‌خواهد کاری کند که سیاست ارزی در ایران قابل پیش‌بینی باشد. اما او دقیقا اعلام نکرده که برای اجرای چنین سیاستی چه روشی در پیش دارد. البته گفتن دارد که سیاست ارزی، جزو وظایف ریاست کل بانک مرکزی است و نه وزیر اقتصاد!

یکی دیگر از دیدگاه های اقتصادی خاندوزی، مخالفت وی با FATF است، او می‌گوید FATF مسئله امروز اقتصاد ایران نیست و ایران می‌تواند از مسیرهای دیگری جز رفع تحریم و تصویب FATF ارز‌آوری داشته باشد!

خاندوزی؛ همه چیز در اولویت است!

وی در برنامه‌ اعلام شده خویش، بیشتر لیستی از آرزوهایش را نوشته. لیستی از بایدهایی که همه می‌دانند اما در عمل تاکنون اجرا نکرده‌اند. از طرفی او در برنامه پیشنهادی خود هشت اولویت را مطرح کرده است. از اصلاح نظام مالیاتی و گمرک تا تامین مالی، بازار سرمایه، اصلاح محیط کسب‌وکار، مدیریت تعارض منافع و حتی اصلاح مناطق آزاد. اما نکته این است که وقتی برای مدیری همه‌چیز در اولویت باشد یعنی هیچ‌چیزی در اولویت نیست. شرایط اقتصاد ایران به‌گونه‌ای نیست که بتوان همه این موارد را با هم اصلاح کرد. این‌را تجربه اقتصاد ایران تایید می‌کند. البته دیدگاه‌های خاندوزی به همین موارد ختم نمی‌شود. او برای موارد دیگری هم برنامه دارد. از تقویت بسیج مستضعفان با محوریت گروه‌های جهادی تا حق تحصیل کودکان افغانستانی.