خطر قطعی گاز، بیخ گوش ایرانیان

باتوجه به اینکه تحریم‌ها اجازه افزایش تولید در حوزه گاز را نداده است و همچنین با وجود افزایش مصرف گاز توسط شهروندان مقامات شرکت گاز ایران اعلام کرده‌اند که در زمستان پیش ‌رو با کمبود گاز مواجه خواهیم شد. قطعی برق از یک سو و حالا قطعی گاز هم در انتظار شهروندان ایرانی است و این نشان می‌دهد که برای برون رفت از این وضعیت باید راه چاره‌ای پیدا کرد.

وزیر نفت: قطعی گاز خواهیم داشت!

پس از اینکه موضوع قطعی گاز در رسانه‌ها منتشر شد و این موضوع نگرانی‌هایی برای شهروندان به وجود آورد «جواد اوجی»، وزیر نفت دولت سیزدهم اعلام کرد که در سال گذشته و در فصل سرما روزانه ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیون مترمکعب کمبود گاز وجود داشت که با محدودیت ارسال گاز طبیعی به صنایع و بخش نیروگاهی و جایگزین کردن سوخت مایع، جبران شد. امسال باتوجه به اینکه ایران در زمینه تولید گاز طبیعی رقم اضافه‌ای نخواهد داشت و مصرف در بخش‌های خانگی، صنایع و نیروگاهی هم نسبت به پارسال با افزایش ۱۰ درصدی روبه‌رو می‌شود، پیش‌بینی می‌شود که در فصل سرد سال روزانه با ۲۰۰ میلیون مترمکعب کسری گاز روبه‌رو شویم که طبق برنامه‌ریزی‌ها برای جایگزینی با سوخت مایع، سعی می‌کنیم هموطنان‌مان دچار مشکل نشوند.

به گفته او مقدار کنونی ذخیره‌سازی‌های سوخت نیروگاهی نسبت به دوره مشابه پارسال ۳۰ درصد کمتر است، همه تلاشمان این است ظرفیت سوخت مایع نیروگاه‌ها را بالا ببریم.

مشکل کمبود گاز در کوتاه مدت حل نمی‌شود

بسیاری از کارشناسان حوزه انرژی معتقدند حل مشکل کمبود گاز که در آینده نزدیک با آن روبه‌رو خواهیم شد وضوعی نیست که بتوان در کوتاه مدت چاره‌ای برای آن اندیشید آن هم به این دلیل که این چالش نیازمند راهکارهای دراز مدت است.

به‌دلیل بروز کاهش فشار گاز در ایران باید مناسب با ذخایری که موجود است تولید را افزایش بدهیم  و از سوی دیگر هم باید مصرف شهروندان و واحد‌های تولیدی به میزان چشمگیری کاهش پیدا کند ولی به دلیل مشکلاتی که در مصرف سوخت داریم این موضوع را نمی‌توان به عنوان راهکاری ارائه داد.

تحریم‌ها صنعت نفت را فلج کردند

در این مورد باید گفت که تحریم‌ها و جلوگیری از سرمایه گذاری در این حوزه یکی از عمده مشکلات پیش‌ روی سوخت کشور است موضوعی که در زمینه توربین‌های تولید برق هم وجود دارد. نبود تاسیسات مدرن و همچنین تکنولوژی روز دنیا، عدم گسترش عملیات در پارس جنوبی، پارس شمالی و کیش به علتی تبدیل شده است تا حالا با کاهش تولید گاز و افزایش مصرف روبه‎رو بشویم.

در سویی دیگر مصرف گاز در بخش صنعت، نیروگاه و خانگی نیز افزایش یافته است این در حالی است که ایران جز چند کشور دنیا است که در گسترش گازرسانی وضعیت مناسبی دارد که این موضوع خود به عاملی تبدیل شده است که مشترکین هم افزایش پیدا کنند ولی حالا می‎بینیم که پیش‌بینی ها برای رسیدن به هدف آنقدر هم موفقیت آمیز نبود.

ایران توان ذخیره گاز ندارد

مشکل دیگری که در این بین وجود دارد این است که ایران امکان ذخیره سازی انبوه گاز را ندارد تا در زمانی که مصرف گاز افزایش پیدا می‌کند بتواند نیاز شهروندان را تامین کند. مجموع این مسایل موجب شده است تا اگر سرمای شدیدی در زمستان وارد ایران بشود قطعا با افزایش مصرف بخش خانگی و تجاری روبه‌رو خواهیم شد. کارشناسان متعقدند تنها کاری که باید برای جلوگیری از قطع گاز انجام دهیم این است که صنایع و نیروگاه در اوج مصرف از سوخت مایع استفاده کنند.

واکنش وزارت نفت چه باید باشد

از این موضوع هم نباید عبور کنیم که اقدامات وزارت نفت برای تامین سوخت مایع نیروگاه‌ها تنها راهی است که در این موقعیت می‌توانستند انجام دهند. باتوجه به اینکه سیاست‌های کلی مصرف سوخت می‌گوید که باید تولید و مدیریت مصرف در اولویت باشد ولی می‌بینیم که در این دو حوزه هیچ سرمایه‌گذاریی نشده است. با افزایش تولید و سرمایه گذاری در این حوزه می‌توانیم زمینه‌های افزایش صادرات را به وجود بیاوریم و در کنار آن نیز اشتغال قابل توجهی ایجاد خواهد شد.

سرنوشت صادرات گاز ایران

باوجود اینکه تعهدات صادراتی گاز ایران به سایر کشورها متناسب با میانگین مصرف است ولی این بخش هم قطعا دچار مشکل خواهد شد. به عنوان مثال در اوج مصرف نمی‌توان گاز را به سایر کشورها صادر کرد، مسلما قراردادهای صادراتی متناسب با تولید منعقد شده است و زمانی که افزایش تولید در پیک مصرف وجود نداشته باشد و امکان برداشت از ذخیره سازی را نداشته باشیم صادرات متوقف خواهد شد و همین موضوع باعث نارضایتی مشتری‌ها خواهد شد و در نتیجه آنها برای تامین گاز خود به کشورهای دیگر مراجعه خواهند کرد.