گرانیِ میوه کامِ مردم را تلخ کرد!

این روز‌ها افزایش قیمت کالا‌ها و مایحتاج ضروری سبد مصرفی در کنار تعطیلی صنوف و کاهش درآمد خانوار، فشار مضاعفی را بر دوش مردم گذاشته است چرا که نمودار قیمت کالا‌های اساسی هر روز و حتی در برخی روز‌ها هر ساعت در نوسان است. طی ماه‌های اخیر در کنار گرانی روغن، لبنیات، گوشت، مرغ و بسیاری از کالا‌های دیگر افزایش چشمگیر قیمت میوه مردم را غافلگیر کرده است و به رغم آن که در شرایط فعلی بیش از هر زمان دیگری افراد به ویتامین نیاز دارند، اما این نابسامانی‌ها موجب شده اقشار کم درآمد از خرید میوه‌های رنگارنگ فصل پاییز هم محروم شوند چرا که درآمد و قدرت خرید آن‌ها هیچ‌گونه سنخیتی با گرانی‌های فعلی ندارد. در این میان درحالی که اخباری ضد و نقیض از گرانی میوه در بازار به گوش می‌رسد، بهانه‌ها نیز تمامی ندارد. یک روز توپ گرانی میوه به زمین اصناف و کمبود نظارت می‌افتد و روز دیگر دلالان عامل گرانی میوه معرفی می‌شوند. یک روز صادرات بی رویه مقصر افزایش قیمت می‌شود و روز دیگر زیاده خواهی میوه فروشان شهر! در این میان آن چه مسلم است کشاورز و مصرف‌کننده دو گروهی هستند که در هر شرایطی متضرران اصلی این دور باطل هستند.

بازار میوه بر دورِ گرانی

طی ماه اخیر دخالت دولت در بازار میوه، بسیاری از میوه ها از جمله موز را کمیاب کرد. گویا قرار بود به ازای صادرات سیب، موز وارد شود اما تجار به مصوبه دولت اعتقادی نداشته و اظهار کردند که انحصار در صادرات، بازار میوه را آشفته تر می‌کند. در این راستا بررسی‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که قیمت هر کیلو انار دماوند بین ۱۶ هزار تا ۲۵ هزار تومان، انجیر زرد ۱۰ هزار تا ۲۵ هزار تومان، انگور بی دانه قرمز ۱۵ هزار تا ۲۵ هزار تومان، انگور بی دانه سفید ۱۲ هزار تا ۱۸ هزار تومان، انگور شاهانی ۱۰ هزار تا ۱۲ هزار تومان، خرمالو شمال ۸ هزار تا ۱۲ هزار تومان، خرمالو شهریار ۲۰ هزار تا ۲۷ هزار تومان، لیموشیرین ۱۲ هزار تا ۱۸ هزار تومان، نارنگی انشو ۷ هزار تا ۱۳ هزار تومان، نارنگی تخم ژاپنی ۱۰ هزار تا ۱۵ هزار تومان، کیوی ۱۶ هزار تا ۲۲ هزار تومان، سیب گلاب پاییزه ۱۵ هزار تا ۲۲ هزار تومان، آلو سانترال ۱۵ هزار تا ۲۲ هزار تومان، به ۱۵ هزار تا ۲۵ هزار تومان، پسته تازه ۹۰ هزار تا ۱۳۵ هزار تومان، خربزه ۷ هزار تا ۹ هزار تومان، خرمالو شمال ۸ هزار تا ۱۲ هزار تومان، خرمالو شهریار ۲۰ هزار تا ۲۷ هزار تومان، خیار اصفهان ۴ هزار تا ۸ هزار تومان، خیار بوته ای ۶ هزار تا ۱۱ هزار تومان، خیار گلخانه ۶ هزار و ۵۰۰ تا ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان، سیب لبنانی زرد ۱۵ هزار تا ۲۲ هرار تومان، سیب لبنانی قرمز ۸ هزار تا ۱۶ هزار تومان، شلیل ۲۰ هزار تا ۲۲ هزار تومان، گلابی بیروتی ۲۵ هزار تا ۳۵ هزار تومان، گلابی شاه میوه ۲۰ هزار تا ۴۰ هزار تومان، هلو زعفرانی ۱۴ هزار تا ۲۰ هزار تومان و هندوانه بیش از ۱۰ هزار تومان در میدان مرکزی و با احتساب حداکثر ۳۵ درصد سود در خرده فروشی ها عرضه می شود که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد چشمگیری داشت. هر یک از مسئولان و فروشندگان دلایل خاص خود را برای این اختلاف قیمت‌ها مطرح می‌کنند. توجه کنید که این قیمت ها به صورت عمده فروشی و در میادین میوه و تره بار است و زمانی که پای این میوه ها به مغازه های سطح شهر می رسد بعضا تا ۱۰۰ درصد افزایش قیمت پیدا می کند. این درحالی است که طبق قانون، مغازه داران مجاز هستند تنها ٣۰ درصد طبق فاکتور به قیمت ها اضافه کنند! در این میان بسیاری از کارشناسان بر این باورند که صادرات، کاهش تولید و شرایط اقلیمی موجب شده این روز‌ها در کنار تنوع میوه‌های رنگارنگ، بسیاری از مردم از تهیه و مصرف محروم بمانند، اما سرپرست معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی معتقد است که گرانی هیچ ارتباطی به صادرات و تولید ندارد و تنها افزایش هزینه‌های تولید اعم از سبد، حمل و نقل، دستمزد کارگر و ... موجب بالا رفتن قیمت میوه شده است و مدعیان گرانی‌ها هزینه تمام شده یک‌ کیلو میوه را محاسبه کنند و ببیند که قیمت تمام شده چقدر است!

ایران دارای جایگاه ویژه تولید میوه در عرصه جهانی

اما جالب است بدانید ایران وضعیت فوق العاده ای در تولید میوه چه در داخل کشور و چه در عرصه جهانی دارد. بر اساس آمارهای فائو، ایران در تولید محصولات کشاورزی، زراعی و باغی در ۶۸ محصول کشاورزی، جایگاه نخست تا پانزدهم جهان را دارد. همچنین در تولید میوه در خاورمیانه و شمال آفریقا ایران مقام اول را داراست. سرانه تولید میوه در دنیا ٨۰ کیلوگرم است و این رقم در کشور ما به ٢۰۰ کیلوگرم می رسد. همچنین در سال های مختلف ایران رتبه هشتم تا دهم دنیا را در تولید میوه در اختیار داشته و طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی این تولیدات به ۱۰۰ کشور جهان صادر می‌شود. در همین مورد، فارس نیز در گزارشی به موارد جالبی اشاره می کند؛ به دلیل تنوع اقلیمی، توپوگرافیک و ارتفاعی ایران امروزی انواع متنوعی از میوه‌ها در این کشور یافت می‌شوند، از خرماهای نیمه گرمسیری، گرفته تا میوه‌های روینده در مناطق معتدل و سردسیر.  در ۱۵ محصول باغی در دنیا جزو ۱۰ تولید کننده برتر است و ۴ درصد از محصولات کشاورزی جهان را تولید می‌کند. نکته مهم این جاست که  ٢.۵ برابر سرانه تولید جهانی میوه را داریم اما به میزان یک چهارم سرانه مصرف استاندارد جهانی از میوه‌ها تغذیه می‌کنیم!

همچنین ایران با سطح زیر کشت ٢۴۴ هزار هکتاری خرما در دنیا مقام اول و از نظر تولید نیز با یک میلیون تن در رتبه دوم قرار دارد. جالب است بدانید ایران در تولید محصولات پسته، زرشک، خاویار، زعفران، میوه‌های هسته‌دار و ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انواع توت جایگاه نخست در جهان را در اختیار دارد. همچنین ایران در تولید خرما و زردآلو در رده دوم جهان قرار گرفته است. در تولید هندوانه، گیلاس، خربزه و انواع ملون، سیب، انجیر و ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خیار ‌‌‌‌‌‌هم جایگاه ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سوم جهان را از آن خود کرده است. این ها نمونه ای از آمارهای تولید میوه ایران بود که بدانید حداقل در این بخش از تولیدات کشاورزی جایگاه بسیار رفیعی در جهان داریم اما اینکه مردم نتواند به دلیل سوء مدیریت بازار از این میوه ها استفاه نکند جای تاسف دارد!

افزایش سه برابری قیمت پرتقال به علت صادرات بی رویه

رئیس اتحادیه بارفروشان در مصاحبه ای علت اصلی گرانی قیمت پرتقال را خریداری برای حجم وسیع صادرات می داند و می گوید که دلالان، پرتقال را کیلویی ۱۳ هزار تومان از کشاورز خریداری می‌کنند که این رقم سبب شده کشاورزان برای ارسال بار به میدان مرکزی تهران تمایلی نداشته باشند. به گفته این مقام مسئول،  سال گذشته پرتقال روی درخت کیلویی ٧ هزار تومان از کشاورز خریداری می‌شد اما امسال کشاورزان مازندران، پرتقال را روی درخت کیلویی ۱۵ هزار تومان می‌فروشند که این قیمت منطقی نیست. به این ترتیب وقتی کشاورز پرتقال را کیلویی ۱۵ هزار تومان بصورت عمده عرضه کند، ۵ هزار تومان نیز هزینه بسته بندی، کارگر و حمل به آن اضافه می‌شود. به ترتیب در نهایت این محصول با حدود ۳۰ درصد سود خرده فروش به قیمت بیش از ٢۰ هزار تومان به دست مصرف کننده می‌رسد.

این چنین است که در فصل فراوانی، میوه ها حتی اگر نوبرانه نباشند نیز به قیمت بالا فروخته می شوند. میوه‌های خوش طعم و رنگی که هر ماه که می گذرد در کیسه‌های کوچک و در مقیاسِ کمتری در سبد خریدِ مردم قرار می گیرند؛ بماند که این محصولاتِ رنگی و مقوی، مدت هاست از سبد خرید بسیاری از هموطنانمان تا روزگاری بهتر از این، رخت بسته اند...