سود زباله‌گردی به جیب چه کسانی می‌رود؟

زباله و ایجاد فرصتهای شغلی!

تولید زباله در آمریکا بالاست، به همین دلیل این کشور با بازیافت زباله، توانسته است ۵۶۰ هزار فرصت شغلی ایجاد کند. در حالیکه در کشور ما، زباله‌ها یا در طبیعت رها میشوند و یا موجب رواج زباله‌گردی شده است. براساس گزارش‌ سازمان بهداشت جهانی سرانه تولید زباله در جهان در هر روز با ۳۰۰ گرم است. این رقم برای ما ایرانی‌ها به طور میانگین بیش از ۷۱۰ گرم و برای تهرانی‌ها ۷۹۰ گرم، یعنی ۲٫۵ برابر متوسط جهانی است.  براساس آمار سازمان بازیافت، روزانه نزدیک به ۵۸ هزارتن و سالانه بیش از ۲۱ میلیون تن زباله در ایران تولید می‌شود؛ ارزش تقریبی هر تن زباله ۴۰۰ هزار تومان است. به این ترتیب، گردش مالی بازیافت زباله در ایران، می‌تواند سالانه به بیش از ۸ هزارمیلیارد تومان برسد.

وضعیت ایران و زباله‌هایش!

همچنان که داده‌های بالا نشان می‌دهند، در کشور ما کار جدی، علمی و تکنولوژیک در رابطه با جمع‌آوری و بازیافت صنعتی زباله صورت نگرفته است، به همان اندازه که تولید زباله در کشور ما زیاد است، تعداد زباله‌گردان نیز در حال افزایش است، برخی از این زباله‌گردان، در استخدام پیمانکاران شهرداری هستند که با سه چرخه‌های شان، مخازن زباله را می‌گردند. برخی دیگر نیازمندانی هستند که روزی خود را در این سطل‌های زباله، جست و جو می‌کنند، در هر دو صورت، هر دوقشر از هیچ امکان بهداشتی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری و هیچ تجهیزاتی برای جلوگیری از زخمی شدن، ندارند. مشکل بزرگ در مورد زباله، نبود فرهنگ جداسازی و تفکیک زباله از خانه‌هاست، به همین دلیل در سطل‌های زباله شهرداری، هر نوع زباله-خطرناک،تیز، برنده و آلوده- وجود دارد. در مورد پسماندهای بیمارستانی هم وضعیت بهتر از پسماندهای شهری نیست.

تفکیک زباله توسط کودکان!

همانطورکه اشاره کردیم، شهرداری تهران، بازیافت زباله را به پیمانکاران می‌سپارد و آنان نیز یا خود زباله‌های خشک را جمع‌آوری می‌کنند یا این کار را به گروه‌های دیگر برون‌سپاری می‌کنند. روش بازیافت زباله نیز به این صورت است که زباله‌گردها زباله‌های خشک را از مخازن سطح شهر خارج می‌کنند.پیمانکاران شهرداری از به‌کارگیری کودکان و استفاده از روش‌های آسیب‌زا برای تفکیک زباله ممنوع شده‌اند و شهرداری تهران بارها مدعی شده است که با پیمانکاران متخلف برخورد می‌کند. با این حال تعداد کودکان زباله‌گرد هر روز بیشتر می‌شود.

یافته‌های پژوهشی که انجمن حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان در سال ۱۳۹۸ منتشر کرد، نشان می‌دهد بیش از ۱۴ هزار زباله‌گرد در تهران وجود دارد که از این تعداد، حدود چهارهزار و ۷۰۰ نفر کودک‌اند.

وقتی مسئولی به اهمیت زباله پی می‌برد!

صدرالدین علی‌پور، مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری تهران، گفته است: «به تدریج باید شکل مخازن فعلی را عوض کنیم تا دسترسی به آن‌ها آسان نباشد و زباله‌گردها نتوانند از مخازن زباله بردارند.» این در حالی است که گفته می‌شود درآمد ماهانه شهرداری تهران از محل بازیافت زباله، چهارهزار میلیارد تومان است ومافیای زباله با به کارگرفتن زباله‌گردها و نفوذ در بدنه مدیریتی شهرداری تهران، سود سرشاری به جیب می‌زند؛ با این حال شهرداری تهران به جای کوتاه کردن دست سوداگران، در پی کوتاه کردن دست زباله‌گردها است؛ پیشنهاد قفل کردن مخزن‌های زباله! در واقع  شهرداری تهران به جای فرهنگ‌سازی برای تفکیک از مبدا و مبارزه با مافیای زباله و کوتاه کردن دست آنان از زندگی زباله‌گردها، با قفل زدن بر مخازن زباله‌های شهری قصد دارد دست زباله‌گردها را از درآمد سرشار خودش کوتاه کند.