جنگ ولادیمیر پوتین، کندتر از آنچه دلش می‌خواست پیش می‌رود

حملات موشکی ابتدایی روسیه که آغازگر جنگ هم بود، آنطور که بعضی انتظار داشتند بی‌امان نبود... آنها تنها چند حمله سبک موشکی بودند. گزارش‌هایی از بعضی موشک‌های عمل‌نکرده نیز فاش شده است. یکی از آنها در خیابان خارکف، که دومین شهر بزرگ اوکراین بود، دیده شد. روسیه به نابودی نیروی هوایی در زمین دست نزد؛ هواپیماها در روز اول نبرد در آسمان دیده می‌شدند. سربازان اوکراینی به خوبی از سلاح‌های ضدتانک خودشان که توسط غرب تهیه شده بود، استفاده کردند و وسایل نقلیه زرهی بسیاری را از پستوها! بیرون کشیدند.

روسیه البته پیشرفت‌های مهمی داشت. نیروهای روسی با حملاتی شدید در اطراف خارسون، که شهری استراتژیک است در رودخانه دنیپر، به سوی جنوب تاختند. آنها همچنین خارکف را که در شرق واقع شده است، محاصره کردند و کونوتوپ را نیز در حدود ۲۰۰ کیلومتری شرق کیف گرفتند. اینطور تصور می‌شد که حرکاتی جدید در ۲۵ فوریه انجام شوند. به نظر می‌رسید فیلم‌های ویدئویی، نیروهای روسی را در حال حرکت در استولین، جنوب بلاروس نشان می‌دهد که علامتی از پیشروی به سوی غرب اوکراین (صدها کیلومتری غرب کیف) است. همچنین گزارش‌های تأیید نشده‌ای از درگیری در اودسا، یک بندر جنوبی وجود دارد.

با این حال این روند، کندتر از آن چیزی بود که کرملین به تحققش امیدوار بود. مایکل کوفمن از CNA (که یک گروه تحقیقاتی است) می‌گوید: «به نظر می‌رسد که طرز فکر مسکو در مورد این جنگ خیلی خوش آب و رنگ بوده است. به نظر می‌آید نیروهای روسی با خوش‌بینی بسیار در انتظار یک فروپاشی نظامی سریع‌تر و دستاوردهایی ساده‌تر در اوکراین بودند.» اطلاعات دفاع بریتانیا اعلام کرد که بعید است روسیه به «اهداف نظامی برنامه‌ریزی شده خود در روز اول» دست یافته باشد. او خاطر‎نشان کرده که «نیروهای اوکراین، مقاومت شدیدی را در تمام محورهای پیشروی روسیه ارائه کرده‌اند.» بریتانیا همچنین تخمین زده است که شمار تلفات روسی به ۴۵۰ تن می‌رسد. و نیروهای مسلح اوکراینی نیز این تعداد را هزاران نفر عنوان کرده‌اند... که البته بعید است. تلاش روسیه برای تصرف فرودگاهی در نزدیکی کیف، آن هم با حمله هلی‌کوپتریِ گستاخانه‌اش، موفقیت‌آمیز نبود و اوکراین موفق شد خیلی زود این تأسیسات را پس بگیرد. تصور می‌شود که چندین بار این بازی در دستان روسیه و اوکراین چرخیده است. و یک منبع اعلام کرده است که حالا بازی دوباره به دست روسیه افتاده است... البته باید گفت که اوکراین خودش باند فرود را تخریب کرده است.

پر واضح است که جایزه این نبرد شهر کیف است. روسیه از جانب بلاروس، در چندین محور، هم از شرق و هم از غرب پایتخت، در حرکتی گازانبری به پایتخت نزدیک شده است. پیشروی‌هایی که همه‌شان هم موفق نبودند. حمله به چرنیهیو، در شرق دنیپر، و در ۱۳۰ کیلومتری شمال شرق کیف، به نظر پایه‌گذاری شده می‌رسد. بریتانیا می‌گوید که «بخش عمده‌ای از نیروهای روسی که عازم کیف هستند، در ۵۰ کیلومتری مرکز شهر باقی مانده‌اند.»

برخی از نیروهای پیشرو توانستند به آن نقطه برسند. در اواسط صبح، نیروهای مسلح اوکراین هشدار دادند که دشمن به اوبولون، یکی از نواحی شمال غربی کیف رسیده است و به ساکنان دستور دادند تا گزارش‌های تحرکات نیروها را منتقل کرده و با کوکتل‌های مولوتف «اشغال‌گر را خنثی نمایند». تلویزیون اوکراین، دستورالعمل ساخت آنها را پخش کرد. پل‌های اطراف شهر منفجر شدند تا مگر از مقدار پیشروی روس‌ها بکاهند.

بعضی تحلیل‌گران نسبت به افقی که انتظار شهر را می‌کشد، بدبین هستند. کنراد موزیکا از مشاوران روچان نوشت: «وضعیت کنونی وخیم به نظر می‌رسد.» او خاطرنشان می‌کند که در صورت سقوط پایتخت «انتظار می‌رود تمام واحدهای اوکراینیِ در حال جنگ تسلیم شده و عملیات نظامی را متوقف کنند. این درگیری ممکن است کوتاه‌تر از آن چیزی باشد که خیلی‌ها انتظارش را می‌کشند.» دیگرانی هم هستند که اطمینان چندانی به این نقل قول‌ها ندارند.

یک هفته پیش از جنگ، مؤسسه Royal United Services (که یک اندیشکده است)، گزارشی منتشر کرد که در آن نفوذ قابل توجه نیروهای اطلاعاتی و نیروهای ویژه روسیه به کیف را در ماه‌های اخیر تشریح نمود. نیک رینولدز، که از نویسندگان همکار در همان گزارش است، می‌گوید که از نزدیک در حال پیگیری این موضوع است که آیا این موارد توسط سرویس‌های امنیتی اوکراینی که آنها را زیر نظر گرفته‌اند، خنثی شده‌اند یا خیر. با وجودی که ستون پنجم‌های روسی با سلاح‌های سبک این قدرت را نداشتند که سایت‌های استراتژیک را برای مدت طولانی تصرف کرده و نگه دارند، اما «تهدید دوگانه»ی نزدیک شدن تانک‌ها از بیرون و خرابکاری در داخل می‌تواند دولت را تضعیف نماید.

بن بری، افسر سابق ارتش بریتانیا که حالا در مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (یک اندیشکده دیگر) مشغول کار است، نسبت به گرفتن درس‌های زیاد از دو روز اول جنگ هشدار می‌دهد. اگر چه روس‌ها ممکن است به سرعت به اهداف اولیه‌شان نرسیده باشند، اما باید به این نکته توجه داشت که انگلیسی‌ها و امریکایی‌ها هم در روز D-Day (اشاره به ششم ژوئن ۱۹۴۴، که تاریخ بزرگ‌ترین تهاجم آبی خاکی در طول جنگ بوده است. اگر فرصتی باشد به جزئیات بیشتر این جنگ در فایلی جداگانه خواهیم پرداخت. م.) به اهداف اولیه خودشان نرسیدند. او می‌گوید که نکته مهمی که آن زمان مطرح بود و حالا نیز هست اینکه مهاجمان، توده مهمی از نیروها را ایجاد کردند که دیگر قادر به بیرون راندن‌شان نیز نبودند.

در واقع دکترین نظامی روسیه (مانند شوروی) خواستار چندین «رده» از نیروها با نیروهای سنگین (در حالت ذخیره) است. به گفته یک مقام غربی، روسیه تنها در حدود ۶۰ گروه تاکتیکی گردان را از ۱۱۰ گروهی که در مرز اوکراین تجمع کرده بود، متعهد کرده است. در این نبرد از جنگ سایبری یا الکترونیکی یا هواپیماهای بدون سرنشین چندانی استفاده نشده است. برخی مقامات اشاره می‌کنند که به دلیل کمبودهای روسیه بوده است اگر ازشان استفاده‌ای نشده. دیگرانی هم هستند که گمان می‌برند که آنها صرفاً در انبارها نگهداری می‌شوند.

روسیه با وجود اینکه در زمین‌گیر کردن نیروهای هوایی اوکراین و خنثی سازی سریع موشک‌های زمین به هوا، اقبال چندانی نیافته، اما احتمالاً در مرحله‌ای برتری هوایی را به دست خواهد آورد. این امر تمرکز نیروها و انتقال ذخایر را می‌تواند به نقطه ضعف تبدیل کند... دلیلش هم این است که توده‌های نیرو را می‌توان از هوا مورد اصابت قرار داد. آقای بری مقایسه‌ای با «حرکت رعدآسا»ی امریکا به بغداد در سال ۲۰۰۳ انجام می‌دهد. نیروهای زرهیِ نسبتاً متوسط امریکایی می‌توانستند به میل خود در اطراف شهر حرکت کنند؛ دلیلش هم این بود که مدافعان عراقی این قدرت را نداشتند که نیروی کافی را جهت متوقف کردن آنها متمرکز نمایند.

معنای این سخنان این نیست که پیشروی برای نیروهای روسی کار ساده‌ای است. این مقام غربی می‌گوید که نیروهای مسلح اوکراین در شهرها متمرکز شده‌اند و همین امر بهشان موقعیت دفاعی قوی‌تری می‌دهد. حتی در شرایطی که فرماندهی به آسمان واگذار شده باشد هم جنگ شهری برای روس‌ها و اوکراینی‌ها دشوار خواهد بود و پرهزینه. گرچه روسیه بی‌میل نیست که در صورت لزوم از زور بی‌رویه هم استفاده کند (می‌توانید به نبرد خونین گروزنی در چچن برگردید و کمپین بمبارانی که در روسیه اتفاق افتاد. م.)، اما شاید در اینجا دلیلی برای محتاط بودن دارد. ویدئویی همین اواخر در رسانه‌های اجتماعی در حال پخش شدن است از رمضان قدیروف، رهبر چچن، که در آن از آقای زلنسکی می‌خواهد که از پوتین عذرخواهی کرده و نشان دهد که بیش از حد آمادگی حمایت از او را دارد. راب لی از کینگز کالج لندن خاطر نشان می‌کند: «روسیه احتمالاً فکر کرده که شمار بالای تلفات اوکراینی، دستیابی به یک راه حل سیاسی بلندمدت را دشوار می‌سازد.»

در ۲۵ فوریه ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، از نیروهای مسلح اوکراینی خواست دولت‌شان را سرنگون کرده و با کرملین مذاکره نمایند. او گفت: «به نظر می‌آید کنار آمدن با شما بسیار ساده‌تر از سروکله زدن با باند معتادان مواد مخدر و نئونازی‌ها باشد.» البته که هیچ نشانه‌ای از وسوسه شدن در ژنرال‌های اوکراینی دیده نشده است. آقای لی می‌گوید: «سؤال اینجاست که اگر اوکراینی‌ها به همین ترتیب به مقاومت‌شان ادامه دهند و شورش در شهرها را آغاز کنند... روسیه تا کجا قرار است پیش برود و در پاسخ چه تصمیمی دارد؟»

#روزنامه اینترنتی فراز #سایت فراز