راغفر: دولت امروز در خدمت منافع الیگارشی است

در فروردین ماه ۱۳۹۷ همزمان با خروج آمریکا از برجام، رشد قیمت کالاهای اساسی، جهش نرخ ارز، دولت روحانی برای تسلط بر این شرایط اقتصادی کشور نرخ تامین ارز کالاهای اساسی را ۴۲۰۰ تومانی را اعلام کرد. این نرخ ارز برای کالاهای  مواد اولیه،کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای تعیین شد.

سه سال بعد با روی کار آمدن دولت رییسی این مساله دوباره به کانون توجه مسوولین دولتی و کارشناسان اقتصادی جامعه ایران قرار گرفت. ابراهیم رییسی در ۲۵ فروردین ماه ۱۴۰۱ گفت: در خصوص ارز ترجیحی ۲ دیدگاه وجود دارد برخی معتقدند که فسادزا است و برخی دیگر حذف آن را موجب مشکلات اقتصادی می‌دانند اما دولت تصمیم گرفته کارهای سخت را با درایت و کم‌ترین عوارض پیگیری و اجرایی کند و ارز ۴۲۰۰ تومانی باید تا حصول اطمینان از اینکه مشکلی پیش نمی‌آید، ادامه یابد و یا جبران آن را به مردم بپردازیم.

درین روز ها با افزایش قیمت کالا های اساسی مثل آرد، ماکارونی و روغن بحث ارز ۴۲۰۰ تومانی و حذف آن از کالاهای اساسی  دوباره جز مسایل داغ روز شده است و موافقین و مخالفین این ارز ۴۲۰۰ تومانی پرسش ها و ابراز نظر های گوناگونی را ارایه کردند.

پرسش اصلی این است که دلایل مخالفان و موافقان ارز ۴۲۰۰ تا چه حد قابل قبول است. روزنامه اینترنتی «فراز» در همین راستا گفتگویی با دکترحسین راغفر استاد دانشگاه کارشناس مسایل اقتصادی داشته است.

شما با حذف ارز ۴۲۰۰ تومان  موافقید یا مخالف؟

من مخالف حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی هستم. به نظر من این ارز متعلق به مردم ایران است و باید برای منافع مردم ایران خرج شود.این ارز باید در دو حوزه به مصرف برسد: یک: رفاه عامه، مثل هزینه کردن در آموزش و پرورش رایگان، خدمات درمان رایگان برای مردم. دو: بخش تولید، که بتواند از  ظرفیت های تولیدی کشور استفاده کند و نیاز های ارزی شان را تامین کنند این‌ها فروش منابع طبیعی است که متعلق به همه مردم ایران است و نه متعلق به یک گروه خاص که عمدتا هم همین الیگارش ها باشند.

پس چرا دولت در این اوضاع و احوال و با وجود علم به اینکه این تصمیم فشار مضاعفی را بر طبقات آسیب‌پذیر وارد می‌کند این کار را انجام داده است؟

مسله حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی فراتر از دولت آقای رییسی است. پیش‌تر به نظر می رسید تصمیمات در جاهای دیگری اتخاذ  می شود و دولت در واقع مجری آن تصمیمات است. همه می دانستند و می دانند که حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی موحب افزایش قیمت ها و کاهش ارزش پول ملی می‌شود. آقای رییسی این را رسما اعلان کردند که افزایش قیمت ها  و کاهش ارزش پول ملی هر دو خطوط قرمز سیاست های دولت اش است. .معنی دیگرش این است که این سیاست‌ها به ایشان دیکته شده که اجرا کنند. اینکه از کجا دیکته شده است یک گمان ما این است که متاسفانه امروزه، دولت در کشور ما در خدمت منافع یک الیگارشی است یعنی یک گروه های که این ها صاحبان ثروت های بسیار بزرگی هستند و  ضمنن در قدرت هم هستند. ازین رو مسله ی که وجود دارد این است که در واقع آنها هستند که دیکته می کنند و تحمیل می کنند که دولت چه سیاست‌های را اتخاذ کند. و مدت ها است در کشور ما سیاست های بخش اقتصادی نه در جهت منافع مردم بلکه در جهت منافع این الگارشی اتخاذ می شود. که ما این را در مفاد  قانون بودجه ۱۴۰۱ می‌توانیم مشاهده کنیم. پس نتایج این سیاست ها روشن است که  موجب افزایش قیمت‌ها، رشد بیشتر فقر و نابرابری و پیامد های اجتماعی فقر و نابرابری مثل آسیب های اجتماعی مثل رشد اعیتاد، سرخوردگی، خودکشی، جرم و جرایم، فرار مغزها  می شود.

اما خیلی از دولتمردان و حامی‌انشان می‌گویند  ارز ۴۲۰۰تومانی فسادزا است.  نظر شما چیست؟

پس بنابرین ما برای چه دولت داریم؟ اگر دولت نمی تواند فساد را کنترل کند. اگر دولت نمی تواند که با فساد مقابله کند چرا ما اصلن دولت داریم؟ خاصیت دولت چه است؟  اینکه منافع مردم را اینطوری نابود میکند و اینکه منافع ملی را برمیدارد بین دوستان و رفقا تقسیم می کند. اینکه اسمش دولت نیست. اگر قاچاق‌چی ها در این کشور حاکم هستند. که می‌گویند که به فرض فقط دو میلیون تن آرد قاچاق می شود یا مقادیر هنگفت سوخت قاچاق می‌شود پس دولت چه کاره است؟ دولت به معنی حاکمیت چه کاره است؟. اگر نمی توانند، معنی دیگرش این است که ما می پذیریم فساد وجود دارد و با فساد هم نمی توانیم مقابله کنیم. چرا؟ برای اینکه مفسدین خودشان در درون قدرت هستند و برای همین نمی توانند با آن‌ها مبارزه کنند.

نظر تان در مورد افزایش هر ساله ارز ترجیحی چیست؟

این هم حرف مهملی دیگری است که میزنند. اگر منابع کشور را روی ظرفیت های تولیدی کشور سرمایه گذاری کنند ما هر روز می توانیم بسیاری ازین منابع را که الان پول میدهیم وارد می کنیم، در داخل کشور تولید کنیم. منتها اراده ای برای این کار وجود ندارد. برعکس اراده در خارج کردن ارز از کشور است چون خروج ارز به اسم واردات، بخشی‌اش در خارج می ماند و آن چیزی هم که وارد می شود به نفع و منافع ملی ما نیست.

این ارز متعلق به مردم ایران است و باید برای منافع مردم ایران خرج شود. فرض کنید قیمت ارز الان 25 هزار تومان است. سوال اینجا است که چه کسی  این قیمت را تعیین کرده است و چرا؟ چرا قیمت ارز نباید ۱۰۰۰تومان باشد؟ چرا باید ۲۵هزار تومان یا ۳۰ هزار تومان باشد؟  بنابرین پرسش های متعددی وجود دارد که کسی هنوز به این ها پاسخ نداده و پاسخ هم نمی دهند. علتش نیز این است که ارز گران به نفع این الیگارشی حاکم در ایران است. آنها هستند که از این ارز به نفع منافع شخصی، خانوادگی و جریان سیاسی شان استفاده می کنند.

همه این‌ها حالی است که ارز ۴۲۰۰تومانی در ایران مخالفان و موافقان خود را هم در داخل دولت و هم در بین مردم دارد. و مناقشات بر سر حدف ارز ۴۲۰۰ تومانی در دولت رییسی همچنان ادامه دارد و تصمیم دولت هم در خصوص حذف کامل این ارز از کالاهای مثل دارو هنوز مشخص نیست.