آبله میمون چیست و چقدر خطرناک است؟

تا ۲۰ می آمریکا، استرالیا، کانادا و دست‌کم ۸ کشور اروپایی نیز ۱۰ها مورد تایید شده یا مشکوک به آبله میمون را گزارش کرده بودند. بریتانیا در ۲۰می موارد تازه‌ای را گزارش کرد که بیش از مجموع موارد طی دو هفته گذشته بود. بسیاری از آن‌ها هیچ ارتباطی به سفرهای آفریقایی ندارند و این یعنی آبله میمون از راه‌های محلی به آن‌ها سرایت کرده‌است. در گذشته، مواردی از این ویروس تقریبا همیشه به طور پراکنده وارد کشورها می‌شد. همه این آمار، یک هشدار بزرگ است اما دنیای امروز، درمانده نیست.

آبله میمون چقدر خطرناک است؟

آبله میمون توسط ویروسی شبیه به ویروس آبله ایجاد می‌شود که در سال ۱۹۸۰ ریشه‌کن‌شد. عفونت‌های این ویروس معمولا خفیف هستند و علایمی شبیه به آنفولانزا دارند. لکه‌های قرمزی که می‌تواند در سراسر بدن ایجاد شده و بعد به تاول و دلمه تبدیل شود. افراد مبتلا به آبله میمون معمولا در عرض چند هفته بهبود می‌یابند. مانند سایر ویروس‌های آبله، این بیماری در کودکان خردسال و افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند شدیدتر است.

علایم پوستی آبله میمونی، عکس از رویترز

میزان خطرناکی این ویروس اما در هرکدام از دو سویه آن، متفاوت است. یکی از این سویه‌ها، که در شیوع‌های گذشته بیشتر در حوضه کنگو یافت شده، حدود ۱۰درصد مواقع کشنده است. سویه دیگر اما در غرب آفریقا، شدت کمتری داشته و میزان مرگ‌و‌میر آن حدود یک درصد تخمین زده می‌شود. این تخمین‌ها در زمان شیوع این ویروس در مناطق دورافتاده آفریقا با مراقبت‌های بهداشتی ضعیف‌‌تر به دست آمده‌است. میزان کشندگی آبله میمون در کشورهای ثروتمندتر، به احتمال زیاد، بسیار کمتر خواهد بود.

و اما... نیمه پر لیوان!

واکسن آبله میمون ساخته‌شده توسط شرکت بیوتکنولوژی دانمارکی «باواریان نوردیک»، در سال ۲۰۱۹ توسط شرکت‌های آمریکایی تایید شد. این واکسن برای آبله نیز تایید شده و داده‌های به‌دست‌آمده از آفریقا نشان می‌دهد که واکسن آبله، دست‌کم ۸۵درصد از خطر ابتلا به آبله میمون جلوگیری می‌کند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده می‌گوید این تزریق، زمانی مفیدتر است که حداکثر در عرض چهار روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس تزریق شود. حتی اگر پس از ۱۴ روز تجویز شود، ممکن است به مقدار زیادی منجبر به کاهش علایم شود. شواهد به‌دست‌آمده از مطالعات حیوانی نشان می‌دهد که برخی از داروهای ضد ویروسی که برای سایر ویروس‌های آبله استفاده می شوند نیز ممکن است مفید باشند. خبر خوب این است که نرخ شیوع ویروس آبله میمون در بین مردم کم است و برای مثال به اندازه سرخک مسری نیست.

منشا آبله میمون کجاست؟

این سویه از آبله، نخستین بار در دانمارک و در یک میمون آزمایشگاهی کشف شد. اما تصور می‌شود که بیشتر، در بدن جوندگان کوچک آفریقایی زندگی می‌کند. تعداد زیادی از حیوانات وحشی در این قاره زندگی‌ می‌کنند که توسط مردم شکار شده و گوشت خام آن را در دست گرفته و یا آن را می‌خورند.

چطور سرایت می‌کند؟

انتقال ویروس از فردی به فرد دیگر نیازمند تماس نزدیک است. از طریق ورود قطرات سرفه و عطسه به بینی، گلو یا چشم منتقل می‌شود. فرد مبتلا، ویروس را از طریق جوش‌ها یا دلمه‌ها دفع می‌کند؛ پس تماس با پوست، لباس یا رختخواب فرد مبتلا راه دیگر سرایت آبله میمون است.

علایم به طور معمول، تا ۲۱روز پس از ابتلا ظاهر می‌شوند. بخش مشکل، تشخیص این علایم است. جوش‌های پوستی در آبله میمونی بسیار شبیه به آبله مرغان است. تایید آن مستلزم ارسال نمونه‌ها به آزمایشگاه تخصصی مجهز به امکانات بررسی پاتوژن‌های بسیار خطرناک است. در حال حاضر، بریتانیا تنها یک آزمایشگاه پاتوژن‌های کمیاب دارد که برای آزمایش آبله میمون معرفی شده است.

چقدر نگران باشیم؟

با این حال، مهار شیوع آبله میمون باید نسبتا آسان باشد. قرنطینه موارد تایید‌شده یا مشکوک می‌تواند زنجیره انتقال را قطع کند. واکسیناسیون آبله به احتمال زیاد برای کارکنان مراکز بیمارستانی انجام خواهد شد. بریتانیا و اسپانیا در حال حاضر به دنبال ذخیره واکسن هستند. واکسیناسیون حلقه‌ای از افراد نزدیک به بیماران، در مهار برخی از شیوع‌های اخیر ابولا در آفریقا موفقیت آمیز بود.

روزها و هفته‌های آینده، بی‌شک شاهد موارد بیشتری از ابتلا به آبله میمون خواهیم بود. اما بعید است که شیوع بیماری از کنترل کشورهای جهان خارج شود. کووید-۱۹ جهان را غافلگیر کرد؛ بدون هیچ دارو یا واکسن شناخته‌شده. با این تفاسیر، آبله میمون، در جایگاهی کاملا متفاوت و آسان‌تر است.