پول «یوز» به جیب چه کسانی رفت؟

اعضای شورای‌ عالی فضای مجازی می‌گویند کاربران پیام‌رسان‌های داخلی در ماه‌های اخیر افزایش یافته‌اند و از همین رو خواستار افزایش ارائه خدمات دیجیتال دولتی روی این پلتفرم‌ها شدند. آن‌ها در این راستا همچنین بر راه‌اندازی مرورگرها و موتورهای جستجو بومی تاکید کردند.

اعضای شورای‌ عالی فضای مجازی می‌گویند این درخواست کاربران در پیام‌رسان‌های داخلی است. جلسه شورای‌ عالی فضای مجازی عصر روز گذشته به ریاست ابراهیم رییسی تشکیل شد و اعضا به بررسی پنج دستور جلسه پرداختند. آن‌ها با بررسی حوزه‌های زیرساختی، تصمیم گرفتند که ارائه خدمات دولت روی پیام‌رسان‌های داخلی افزایش یابد. علت این امر افزایش تعداد کاربران این پلتفرم‌ها طی ماه‌های اخیر عنوان شده است.

این اما نخستین تجربه کشور در بومی‌سازی مرورگرهای اینترنتی نیست. راه‌اندازی موتور جست‌وجوی یوز، در سال ۸۸ آغاز شد. یوز در سال ۹۳ با حضور «محمود واعظی»، وزیر وقت ارتباطات افتتاح شد. انگیزه راه‌اندازی یوز، جلوگیری از افشای اطلاعات کاربران توسط سرویس‌دهندگان خارجی بود. راه‌اندازی یوز از سال ۸۸ تا ۹۳، ۷ میلیارد تومان هزینه داشته است. معادل حدود ۳میلیون دلار در آن زمان! اما این تنها قسمتی از هزینه هنگفتی است که در راستای تقویت شبکه ملی اطلاعات صرف شد. بودجه ۴۰۰ میلیاردی برای احداث مرکز داده اختصاصی پیام رسان‌های داخلی، کمک‌هزینه‌های هنگفت راه‌اندازی پیام‌رسان‌ها، و بودجه ۱۷۰میلیاردی متمرکز برای تقویت زیرساخت موتور جست‌وجوی بومی از جمله هزینه‌هایی است صرف بومی‌سازی اینترنت شده است.

حالا اما، نه خبری از یوز است و نه خبری از پیامرسان‌های تولید داخل... با این تفسیر، میلیون‌ها دلار با توهم تقویت زیرساخت شبکه ملی اطلاعات در عمل دور ریز شده است. یوز پر هزینه حالا به طور کامل غیرفعال شده و مسوولان از راه‌اندازی بستری دیگر حرف می‌زنند. پرسش این‌جاست که با شکست چندباره سیاست بومی‌سازی اینترنت، اصرار مسوولان به تکرار اقدامات زیان‌ده چه منطقی دارد؟