رئیسی در مسیر احمدی نژاد؛ فاصله نجومی ادعای رئیس جمهور و آمارهای رسمی

دولت ابراهیم رئیسی و شخص او ماه هاست که اصرار دارند وعده های خود خصوصا در حوزه اقتصاد را عملیاتی کرده اند. حالا رئیس جمهوری در سالگرد یک سالگی دولتش گفته «آمار نشان می دهد از ابتدای کار دولت تا امروز آنچه وعده کردیم برای ایجاد اشتغال و رفع بیکاری در سال اول تحقق پیدا کرده است.»

او این حرف ها را عصر پنجشنبه، بیستم مرداد در دیدار با اقشار مختلف مردم استان کرمان مطرح کرده است. اما وعده دولت در خصوص اشتغال چه بود و آمارها درباره تحقق آن چه می گویند؟ به عبارتی آنچه که ابراهیم رئیسی از تحقق این وعده در سال اول دولتش گفته چقدر صحت دارد؟

وعده های اشتغالی رئیسی چه بود؟

ابراهیم رئیسی در انتخابات سال قبل تمرکز اصلی وعده هایش را بر روی مسایل اقتصادی و معیشتی گذاشت و در این بین شعارش برای رفع بیکاری یکی از مهمترین قول هایش به مردم بود. ابراهیم رئیسی در فضای قبل از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ از ایجاد سالانه یک میلیون شغل سخن می گفت و تاکید داشت که این کار «به راحتی» قابل تحقق است.

به طور مثال او هفتم خردادماه ۱۴۰۰ گفت: نزدیک به ۷۰ درصد از ظرفیت‌هایی که امروز در کشور وجود دارد، اگر فعال بشود به خوبی می‌توانیم شاهد رشد اقتصادی و اشتغال سالانه یک میلیون نفری در کشور باشیم.

او ۶ روز بعد هم در برنامه بدون تعارف سیما باز هم همین وعده را اینگونه تکرار کرد: ایجاد یک میلیون مسکن و یک میلیون شغل در کشور در دولت آینده ما شدنی است.

وعده ایجاد سالانه یک میلیون شغل توسط ابراهیم رئیسی البته فقط مربوط به انتخابات ۱۴۰۰ نمی شود. او سال ۱۳۹۶هم با چنین وعده ای در برنامه های اقتصادی اش به میدان آمده بود. روز ۲۶ اریبهشت سال ۱۳۹۶ در بزرگترین همایش طرفداران رئیسی در تهران که در مصلای امام خمینی برگزار می شد، او در کنار محمدباقر قالیباف، نامزد انصرافی آن زمان و رئیس فعلی مجلس چنین به مردم وعده داد: «ما اعلام کردیم باید به لحاظ کمی و عددی هر سال یک میلیون شغل در کشور ایجاد شود. ما و آقای قالیباف اعلام کردیم امکان ایجاد اشتغال برای حداقل یک میلیون نفر وجود دارد.»

این وعده بعد از شکل گیری دولت سیزدهم هم توسط خود رئیسی تکرار شد و هم بارها توسط وزرای او از جمله حجت عبدالملکی، وزیر مستعفی رفاه.

روایت متفاوت آمارها

اما آمارهای رسمی درباره این وعده ها و تحقق آن چه می گویند؛ بر اساس گزارش روز ۱۵ تیرماه مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری جمعیت بالای ۱۵ سال در بهار امسال نسبت به سال گذشته چهار دهم درصد (۰.۴ درصد) افزایش یافته است. این آمار یعنی آنکه نه تنها در دولت ابراهیم رئیسی شغل جدیدی به اقتصاد ایران افزوده نشده بلکه تعداد شاغلان ظرف چیزی نزدیک به ۱۰۰ هزار نفر کاهش یافته است.

همچنین آمارهای همین مرکز از کاهش نرخ مشارکت نیروی کار طی یک سال اخیر حکایت دارد. در نرخ مشارکت نیروی کار، تعداد کسانی که خواهان کار کردن هستند، آن‌هایی که کار دارند و آن‌ها که ندارند اما جویای کارند، نسبت به جمعیت اندازه‌گیری می‌شود. این یعنی آنکه به اعتبار گزارش مرکز آمار ایران در یک سال گذشته خیلی ها امید خود برای یافتن شغل را از دست داده اند.

نرخ مشارکت نیروی کار از ۴۱.۴ درصد در بهار ۱۴۰۰، به ۴۰.۹ درصد در بهار ۱۴۰۱ کاهش یافت.

رئیسی در راه احمدی نژاد

با این حساب آنچه که ابراهیم رئیسی درباره عمل به وعده هایش در خصوص بیکاری در جمع مردم کرمان مطرح کرده محل تامل بسیار جدی و سوالات زیادی است. آن هم در شرایطی که به جز آمارهای رسمی، شرایط مشهود کشور و جامعه هم نشان چندانی از تائید این ادعاها را ندارند.

زمانی محمود احمدی نژاد خصوصا در دولت دوم خود که فشار تحریمی بین المللی بر ایران افزایش یافته بود، شرایط اقتصاد کشور رو به وخامت مستمر داشت و البته اوضاع فساد اقتصادی نیز روز به روز با نمونه هایی بغرنج مواجه می شد مرتبا از همین نوع آمارها ارائه می کرد.

نمونه اش شاید اصرار احمدی نژاد بر شد اقتصادی ده درصدی کشور در سال ۱۳۹۰ بود. همان سالی که آمارهای رسمی کشور از آغاز سقوط رشد اقتصادی ایران به اعداد زیر صفر و منفی خبر می دادند.

حالا به نظر می رسد که ابراهیم رئیسی در بیان واقعیت های اقتصادی کشور به همان راهی می رود که محمود احمدی نژاد رفته بود؛ راه انکار واقعیت، عدم پاسخگویی درباره آمارهای رسمی و گیر افتادن در شعارهای انتخاباتی.