کاهش ۳۵ درصدی بارش‌ها در تهران/ آب در پایتخت جیره‌بندی می‌شود؟

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب تهران دیروز در برنامه‌ای تلویزیونی با بیان اینکه مصرف آب شرب روزانه تهران ۳ میلیون متر مکعب است، اعلام کرد که تهران فقط برای ۱۰۰ روز آب دارد.او هشدار داد که اگر تمهیدات لازم و صرفه‌جویی صورت نگیرد، اوایل زمستان به مشکل خواهیم خورد. یکی از مهمانان تلفنی همین برنامه، احد وظیفه بود، رئیس مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی. با توجه به اهمیت موضوع، سراغ او رفته‌ایم و درباره سرنوشت کم‌آبی در پایتخت با او گفت‌وگو کرده‌ایم.

سدهای استان تهران دقیقا چه وضعیتی دارند؟

آخرین عدد از داشته‌های سدهای استان تهران که به همین یک هفته قبل برمی‌گردد و میزانش در سایت وزارت نیرو هم ثبت شده است، نشان می‌دهد که میزان آب پشت سدها بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون متر مکعب است، که البته همه این آب قابل برداشت نیست چراکه برای حفظ بدنه سد و پیشگیری از شکستگی و مشکلات این چنینی، باید تا میزانی از آب همیشه پشت سد بماند. پس این رقم هم به معنی همه آب قابل برداشت از سدها نیست.

برهمین اساس از آنجایی که مصرف روزانه آب در تهران ۳ میلیون متر مکعب اعلام شده است، پس حدود صد روز ذخیره آب در سدهای استان تهران موجود است.

چرا با این مشکل روبه‌رو شده‌ایم؟

مجموع عواملی که باعث این مشکل شده به کاهش ورودی سدها،‌ کاهش بارندگی و خشکسالی برمی‌گردد.

چقدر کاهش بارندگی داشته‌ایم؟

آخرین‌باری که در تهران بارش کافی و خوب داشتیم به سال ۱۳۹۸ برمی‌گردد، سال ۹۹ هم بارندگی بد نبود اما طی سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ با کاهش ۳۵ درصدی بارندگی نسبت به میزان نرمال روبه‌رو شده‌ایم.به عبارتی طی سال آبی اخیر مجموع بارش‌ها ۱۹۱ میلیمتر بوده که نسبت به شاخص بلندمدت بارش‌ها یعنی عدد ۲۹۴ میلیمتر، ۱۰۳ میلیمتر کمتر باران داشته‌ایم.

یعنی عامل اصلی این کمبود آب‌ها همین بارندگی و عوامل طبیعی است؟

نه متاسفانه، بخشی از این مشکل به دست‌درازی‌ها به منابع آب برمی‌گردد، ببینید قسمتی از آب ورودی به پشت سدها از سرچشمه‌ها و منابع بالادستی می‌آید، در حالی که اگر گشت و گذاری به دره‌های تهران داشته باشید، می‌بینید که سرچشمه‌ها را با اتاقک‌هایی محصور کرده و بعد حوضچه‌هایی ساخته و با یک لوله پلاستیکی آب چشمه را به سمت باغات و مزارع و ویلاها هدایت کرده‌اند. این درحالی‌ست که اغلب این باغات ومزارع یا غیرمجاز هستند و یا به شکل غیرمجازی گسترده شده‌اند. درواقع سرچشمه‌های تهران بجای اینکه به سدها برسند از همان منبع به دست خوش‌نشین‌ها می‌رسند.

با این تفاسیر سرنوشت دسترسی به آب در تهران چه می‌شود؟ آب در تهران جیره‌بندی خواهد شد؟

درحال حاضر چون در آغاز فصل سرما هستیم، بخاطر حذف کولرها و کمتر شدن میزان دوش‌گرفتن و حمام کردن و همچنین پیشبینی بارش در اواخر آبان و ماه آذر، امیدواریم که با کمبود آب مواجه نشویم، البته بخشی زیادی از منابع آبی تهران از چاه‌های زیرزمینی هم تامین می‌شود. بر این اساس برای سال جاری بعید است که با جیره‌بندی آب روبه‌رو می‌شویم. اما درباره آینده نگران هستیم.

مهم‌ترین دلایل این نگرانی چیست؟

ببینید، ما با فاکتورهایی روبه‌رو هستیم که وضعیت آب را کاملا هشداری و خطرناک نشان می‌دهد، باید توجه کنیم آب خلق نمی‌شود، روند بارش‌ها نزولی شده، با گرم شدن زمین و خشکسالی روبه‌رو هستیم، دما افزایش و به تبع آن تبخیرها افزایش یافته است و در نهایت افزایش جمعیت هم داریم و همه این عوامل یعنی با بحران و جیره‌بندی آب در سال‌های آینده روبه‌رو می شویم، همان اتفاقی که امسال در همدان رخ داد و مردم با گالن دنبال آب بودند.