ادعای افزایش ۴۴۰ درصدی فروش نفت؛ تَردستی حسابداری دولت

هفته گذشته گزارش تفریغ بودجه شش ماهه ۱۴۰۱ از سوی دیوان محاسبات کشور به مجلس ارائه شد که در توضیح ابتدایی آن به افزایش ۴۴۰ درصدی فروش نفت اشاره شده است. در همین زمینه هادی موسوی، کارشناس و فعال حوزه نفت در گفت‌و‌گو با فراز درباره واقعی بودن این عدد گفت: «برای بررسی این عدد باید چند نکته را در نظر گرفت. نخست اینکه اگر گزارش دیوان محاسبات را نسبت به دوره مشابه سال گذشته مد نظر قرار داده شود، تا حدی می‌توان گفت که میزان درآمد افزایش پیدا کرده است چرا که ملاک آن گزارش، اواخر دولت قبل بوده و کسی پیگیر افزایش فروش نفت نبوده است. از سوی دیگر موضوع جنگ اوکراین مطرح نبوده و افزایش قیمت نفت در پی آن را نداشتیم.»

او ادامه داد: «از سوی دیگر نرخ ارز، پایین‌تر بوده، بنابراین درآمد دولت از فروش نفت نیز پایین‌تر بوده است، بنابراین می‌توانیم بگوییم که افزایش عدد درآمد شاید نزدیک به واقعیت باشد اما این بدان معنا نیست که ما افزایش میزان فروش نفت نیز داشتیم.»

این کارشناس حوزه نفت تاکید کرد: «قیمت جهانی نفت از سال گذشته تاکنون 30 درصد، قیمت دلار 25 درصد و تولید نفت ایران حداکثر 10 درصد افزایش پیدا کرده است. با هر فرمولی این اعداد را محاسبه کنیم به 400 درصد افزایش نخواهیم رسید. از سوی دیگر صادرات نفت ایران به چین تا پیش از جنگ اوکراین به 840 هزار بشکه در روز هم رسیده اما اکنون در بهار امسال به 570 بشکه رسیده است.»

 

 

 

موسوی با اشاره به اینکه اگر اوپک را ملاک میزان فروش نفت قرار دهیم، اظهار کرد: «فروش نفت ایران تقریبا ثابت بوده و طی دوره آقای رییسی نهایتا ۵۰ هزار بشکه افزایش پیدا کرده که این عدد اصلا در بودجه ما تاثیر خاصی ندارد. شاید این انتقاد وجود داشته باشد که اوپک به دلیل شرایط تحریمی، از میزان فروش واقعی خبر ندارد اما این ملاحظات در دوره قبل نیز بوده و در آن دولت هم عدد اوپک ملاک قرار گرفته است.»

این فعال کارشناس حوزه نفت افزود: «از نظر اوپک ما افزایش تولید آن‌چنانی نداشتیم و فقط همان دلایل مطرح شده می‌تواند به افزایش درآمد نفتی منجر شود که با توجه به داده‌های در دسترس، باز هم عدد ۴۴۰ درصد عجیب به نظر می‌رسد.»

موسوی با بیان اینکه احتمال اینکه دولت یک کار حسابداری در محاسبه عدد فروش نفت انجام داده باشد وجود دارد، گفت: «امکان دارد دولت عدد نفت‌ و میعانات گازی که روی دریا قرار دارند را محاسبه کرده و به ازای آن از بانک مرکزی ریال دریافت کرده باشد. در حقیقت آن‌ها را فروخته شده در نظر گرفته با فرض اینکه در آینده فروش خواهند رفت و با ملاک قیمتی مبلغی را به صورت علی‌الحساب از بانک مرکزی دریافت کرده است که این موضوع طبیعتا به تورم بیشتر می‌انجامد چرا که ریال بدون پشتوانه در حال چاپ شدن است.»

 

روسیه در حال محدود کردن بازار نفت ایران

 

او با اشاره به داده‌های غیر رسمی، بیان کرد: «همچنان مصوبه کاهش دستوری تولید نفت در شرایط تحریمی لغو نشده و از سوی دیگر بازار ایران محدود نیز شده است با این حال دولت و مجلس مدعی شده‌اند که دولت توانسته در دوره تحریم‌ها، رکورد فروش نفت را بزند. ادعایی که با توجه به گسترش بازار روسیه و محدود شدن بازار ایران، دور از واقعیت به نظر می‌رسد»

 

 

 

این فعال حوزه نفت ادامه داد: «ایران از فروش روزی ۳۰۰ هزار بشکه به هند، به روزی ۱۰۰ هزار بشکه رسیده است. هم‌چنین تا قبل از این ۳۰ درصد از نفت روسیه به چین صادر می‌شد، در حال حاضر ۵۵ درصد از نفت روسیه به چین صادر می‌شود و این یعنی محدود شدن بازار نفت ایران.»

موسوی گفت: «تقریبا بیشتر مخازن نفتی شناور و ثابت چین، امروز در اختیار روسیه برای ذخیره‌سازی نفت قرار دارد. همچنین شنیده می‌شود که چین قصد دارد واردات نفت خود از ایران را به شدت کاهش دهد.»

 

این فعال حوزه نفت با اشاره به تخفیف منفی ۴۰ دلاری روسیه نسبت به قیمت جهانی، اظهار کرد: «همین موضوع موجب کوچک‌تر شدت بازار نفتی ایران شده است. مثلا واردات نفت هند از روسیه قبل از جنگ اوکراین حدود ۱۰۰ هزار بشکه بوده در حالی‌که پس از جنگ اوکراین به عدد روزانه یک میلیون بشکه رسیده است.»