یک کارشناس: دلیل عمده‌ آلودگی‌ هوای سال‌های اخیر توقف نوسازی و اسقاط خودروهای فرسوده است

با رسیدن فصل پاییز و آغاز سرمای هوا گویا بازهم شهروندان کلان شهرهایی همچون تهران، اصفهان، تبریز، مشهد و... باید با آلودگی هوا و تبعات و بیماری‌های ناشی از آن دست و پنجه نرم کنند. صبح امروز هم با توجه به تشدید آلودگی هوای تهران در دو روز گذشته و قرارگیری عدد شاخص آلودگی کیفیت هوای تهران بر روی عدد ۱۱۲ و احتمال افزایش آلودگی هوا ظرف امروز و فردا، کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران تشکیل جلسه داد.

معصومه ابتکار رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست در توییتی خبر از کاهش تعداد روزهای سالم هوا داد و علت آن را اینگونه عنوان کرد: «گزارش‌ها حاکی ازکاهش تعداد روزهای سالم، توقف نوسازی خودروهای فرسوده، کم توجهی به معاینه فنی و محورهای دیگر برنامه کاهش آلودگی هواست و خبر بازگشت بنزین پتروشیمی آلوده به چرخه توزیع. با مردم صادق باشید.»

بهزاد اشجعی، کارشناس آلودگی هوا درخصوص افزایش آلودگی و کاهش تعداد رروزهای سالم، در گفت و گو با «انتخاب» عنوان کرد: «مبنا را باید بر اطلاعات پایش شده توسط متخصصان محیط زیست یا سایر ارگان‌های مربوطه گذاشت. در مجموع غلظت آلاینده‌ها در یک دوره ده الی بیست ساله کاهش پیدا کرده اما در دو سه سال اخیر یک روند رو به افزایشی گرفته که دلیل عمده‌اش هم توقف نوسازی و اسقاط خودروهای فرسوده است. اینکه سال به سال میزان آلاینده‌ها افزایش پیدا کند یک چرخه طبیعی است چراکه تعداد، میزان تردد و سن خودروها و جمعیت افزایش پیدا می‌کند. با افزایش جمعیت هم مصرف انرژی افزایش پیدا می‌کند و صنایع گسترده‌تر می‌شود. همه اینها عواملی است که روند طبیعی را برای افزایش انتشار آلاینده‌ها در هر سال شکل می‌دهد.»

وی درخصوص اقداماتی که برای جلوگیری از این روند طبیعی آلودگی هوا باید انجام شود، گفت: «برای اینکه جلوی این افزایش طبیعی را بگیریم یک سری اقداماتی را باید انجام دهیم که در قانون هوای پاک آمده است. به عنوان مثال بحث نوسازی و از رده خارج شدن خودروهای فرسوده مهم‌ترین اقدامی‌ست که طی چند سال اخیر یا متوقف بوده یا به صورت کند اجرا شده است. امسال فکر می‌کنم هزار دستگاه اتوبوس برای کل کشور نوسازی شده که عدد بسیار پایینی است. همچنین برای شهر تهران تعداد اتوبوس‌های نوسازی شده به صد دستگاه هم نرسیده که این در مقایسه با 5 هزار اتوبوس فرسوده‌ای که شهرداری تهران دارد، رقم بسیار پایینی است. بنابراین یکی از عواملش توقف نوسازی ناوگان فرسوده است که در سال‌های اخیر یا متوقف بوده یا کند اجرا شده است.»

عضو سابق کارگروه ملی آلودگی هوا همچنین درباره کیفیت سوخت، افزود: «در بحث کیفیت سوخت نمی‌توان گفت که وضعیتش بدتر شده است. اگر بخواهیم با سال‌های گذشته مقایسه کنیم کیفیت بهتر شده اما بحث این است که چون از یک سو میزان مصرف سوخت افزایش پیدا می‌کند و از سوی دیگر منابعی که سوخت را مصرف می‌کنند، بیشتر و فرسوده‌تر می‌شوند، طبیعتا انتشار آلایندگی هم افزایش پیدا می‌کند. این به خود کیفیت سوخت ارتباطی ندارد و نمی‌توان گفت افت کیفیت سوخت باعث آلودگی هوا شده است.»

اشجعی ادامه داد: «راهکارهای دیگری هم باید انجام می‌شده که متاسفانه اقدامی صورت نگرفته است. به عنوان مثال کنترل معاینه فنی هنوز هم مشکلات زیادی دارد همچنین در بحث طرح کاهش آلودگی هوا که قرار بوده است در همه کلانشهرها اجرا شود، طبیعتا اگر به طور کامل این طرح محقق نشود، به اهداف مدنظر هم دست پیدا نمی‌کنیم. متاسفانه چیزی که در تهران و شهرهای دیگر مشاهده می‌کنیم این است که اجرای این طرح با مشکلات زیادی روبه روست.»

 این کارشناس آلودگی هوا درمورد گسترش صنایع و نقش آن بر آلودگی هوا، گفت: «در بحث صنایع هم سال به سال صنایع گسترش و میزان مصرف افزایش پیدا می‌کند که آلودگی هوا را تشدید می‌کند. در سال‌های اخیر موضوع مازوت‌سازی مطرح شده که از قبل هم وجود داشته و اتفاقا مقدارش کمتر شده ولی حساسیت‌ها نسبت به آن اخیرا افزایش پیدا کرده است. این موضوع یکی از عوامل تشدیدکننده آلودگی هواست. سالیان سال است که ما جلسه می‌گذاریم و هر سال برنامه می‌دهیم برای اینکه مازوت‌سوزی را حداقل از اطراف کلان‌شهرها حذف کنیم اما متاسفانه این اتفاق رخ نمی‌دهد و هر سال مجددا شاهد این امر هستیم که اقداماتی که باید انجام می‌شده تنها بر روی کاغذ باقی مانده است.»

اشجعی در پایان خاطرنشان کرد: «طبیعتا عوامل یادشده باعث تشدید آلودگی هوا می‌شود. تا زمانیکه نوسازی، کنترل جدی معاینه فنی و طرح‌های کاهش آلودگی هوا اجرا نشوند، کیفیت سوخت به حد مطلوب نرسد و مازوت‌سوزی حذف نشود و همچنین سایر اقداماتی که در قانون هوای پاک مطرح شده، انجام نشود، طبیعتا نباید انتظار هوای پاک را داشته باشیم.»