سنگینی سهم خوراکی در سبد هزینه ایرانی‌ها

میانگین هزینه یک خانواده شهری در سال گذشته ۹۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به ثبت رسیده، این رقم در سال ۹۹ حدود ۶۲ میلیون تومان بوده است. بر این اساس هزینه کل خانوار ایرانی در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۹ نزدیک به یک و نیم برابر شده، البته این میانگین کل کشور بوده و به یقین این شاخص برای دهک های مختلف متفاوت خواهد بود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد هزینه‌ای که خانوار ایرانی به طور متوسط از سمت اقلام خوراکی ها و آشامیدنی در سال گذشته متحمل شده‌اند، ۲۴ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان بوده است. همچنین هزینه غیر خوراکی و خدمات نیز ۶۷ میلیون و ۸۳۸ هزار تومان برآورد شده است. بر این اساس سهم خوراکی ها از هزینه کل در سال گذشته ۲۶.۷ درصد و سهم غیر خوراکی ها ۷۳.۳ درصد بوده که نشان می‌دهد سهم غیر خوراکی در سبد هزینه ای خانوار مناطق شهری به طور میانگین حدود ۳ برابر خوراکی ها و آشامیدنی ها است. با این وجود سهم به ثبت رسیده خوراکی‌ها از هزینه کل در سال گذشته، بالاترین سهم این شاخص از سال ۹۳ تا کنون محسوب می‌شود.

افزایش سهم خوراکی ها در دهه ۹۰

سهم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها از هزینه کل در سال ۹۳، ۲۴.۷ درصد به ثبت رسیده و به طبع سهم غیر خوراکی ها ۷۵.۳ درصد بوده است. بررسی ها نشان می دهد سهم خوراکی از سال ۹۳ تا سال ۹۶ مدام رو به کاهش بوده و در این سال به ۲۳.۳ درصد رسید، این رقم کمترین سهم خوراکی ها از هزینه کل در سالیان گذشته محسوب می شود. از نظر مبانی اقتصادی هرچه درآمد افراد بالاتر می رود، سهم خوراکی ها در سبد مصرفی شان کاهش میابد. چراکه اقلام خوراکی عموما کالاهای ضروری محسوب می شود و اقلام غیر خوراکی به نسبت لوکس تر هستند.

از سال ۹۴ تا سال ۹۶ شاهد رشد اقتصادی مناسب در کشور بودیم و حجم اقتصاد ایران در سال ۹۶ به بالاترین حد خود رسید که در نتیجه آن شاهد افزایش درآمد سرانه در کشور بودیم. همانگونه که شاهد آن بودیم در این سال سهم خوراکی ها از هزینه کل خانوار ایرانی به حداقل خود رسید. اما از سال ۹۷ شاهد رشد اقتصادی منفی در کشور بوده‌ایم و حجم حقیقی اقتصاد ایران به طور مداوم کاهش یافته، همچنین به گفته مقامات رسمی در این چند سال به توجه به رشد جمعیت و عدم رشد اقتصادی، شاهد کاهش قابل توجه درامد سرانه در کشور بوده ایم. از همین رو در چند سال گذشته سهم خوراکی ها از هزینه کل خانوار ایرانی مدام افزایش یافته و همانگونه که گفته شد به بالای ۲۶ درصد که بیشترین مقدار این شاخص در چند سال گذشته محسوب می شود رسیده است. همچنین بالا بودن تورم خوراکی ها در سال گذشته نیز از دلایل افزایش هزینه های خوراکی در سبد تقاضای خانوار است.