مرغ پرواز می کند!

مرغ گران‌شد، مرغ کمیاب شد، دان مرغ نیست، دچار مازاد مرغ در بازار هستیم، جوجه‌ریزی کم شد، جوجه‌‌ها را زنده به گور کردند و ... این جملاتی است که مدت‌هاست در میان مصائب دیگر معیشتی مردم، جامعه دچار آن شده است. در کشوری که نبود درایت و کفایت مدیران از هر موضوع پیش پا افتاده‌ای بحران می‌سازد در این سال‌های گذشته بحرانی ایجاد شده به نام معمای مرغی! بحرانی که اگر چه با توجه به تحریم‌ها می‌توان تقصیر را گردن دشمن انداخت ولی مسائلی مانند انحصار وارادت نهادهای دامی، عدم نظارت کافی بر بازار، دخالت‌های بیجا در تنظیم بازار و ... کمک شایانی به این آشفتگی کرده‌است.

چالش پشت چالش!

​

داده‌ها حاکی از آن است که صنعت مرغ تحت تاثیر حمله روسیه با اوکراین دستخوش تغییر و تاثیر شد‌ به گونه‌ای که با آغاز این جنگ، نهاده‌های دام و طیور افزایش قیمت بیش از ۵۰ درصدی را تجربه کردند. شاید برای‌تان ارتباط قیمت مرغ به این جنگ مرکز سوال باشد اما اگر بدانید که ۴۰ درصد نهاده موردنیاز ایران از اوکراین تامین می‌شود، به اهمیت این ارتباط پی ببرید. از طرفی وقتی نهاده در زمان مقرر تامین نشود، طبیعتا پای بسیاری از تولیدکنندگان به بازار آزاد باز خواهد شد. روندی که نتیجه‌ آن افزایش هزینه تولید است! در میان حذف ارز ترجیحی خود زمینه‌ساز سختی اوضاع صنعت مرغداری شد و توان مرغداری‌ها را برای تأمین نقدینگی و سرمایه در گردش گرفت. در ادامه قدرت خرید مردم پس از اصلاح نظام یارانه‌ها کاهش پیدا کرد و مرغداری‌ها را تا مرز ورشکستگی پیش برد. دولت هم طبق معمول تصمیم غلط در زمان غلط‌تر گرفت و با واردات مرغ منجمد انگیزه تولیدکنندگان را بیش از پیش کاهش داد!

روزانه ۱۵۰۰ تن مرغ مازاد از بازار جمع‌آوری می‌شود؟

در تازه‌ترین بحرانی که شاهد آن هستیم کاهش قدرت خرید مردم سبب افت خرید و افزایش مازاد این ماده پروتئینی در کشور شده است. در همین راستا حبیب اسداللّه نژاد، مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی در اظهارنظری مدعی شد که با وجود انباشت مرغ در واحدها، روزانه یک هزار تا یک هزار و ۵۰۰ تن مرغ مازاد باید از سطح بازار جمع آوری شود.

او در این زمینه گفته که با توجه به مازاد تولید و انباشتگی مرغ در واحد‌های مرغداری، طی ۱۵ روز گذشته بیش از ۲ هزارمیلیارد تومان زیان به واحد‌های مرغداری وارد شده است. برآورد‌ها حاکی از آن است که با استمرار روند فعلی و تعطیلی برخی واحد‌های مرغداری، بازار مرغ شب عید دچار مخاطره شود.

این مقام مسئول می‌گوید با توجه به مازاد تولید مرغ از پشتیبانی امور دام تقاضا داریم ضمن توقف عرضه مرغ منجمد هرچند به میزان محدود، اقدام به خرید مازاد روزانه یک هزار تا یک هزار و ۵۰۰ تن مرغ با نرخ مصوب از مرغداران کنند تا تولید دچار چالش نشود.

گفتنی است برخی از مرغداران نیز با گرای گرانی در شب عید و ماه‌رمضان سعی کردند هشدار بدهند یا تهدید کنند تا شاید فرجی شود و این توازن عرصه و تقاضا را با فشار تنظیم کنند!
 

کاهش یا افزایش هزینه؟ مساله این است!
 

نکته قابل توجه اینجاست که تنها پس از چند روز، سایت نود اقتصادی در مطلبی با عنوان میزان مرغ مازاد در بازار کاهش یافت و قیمت مرغ به هزینه تولید نزدیک شده است به نقل از حسین دماوندی نژاد، معاون وزیر جهاد کشاورزی مدعی شد که با مشارکت مردم از میزان مرغ مازاد در بازار کاسته و قیمت به هزینه تولید نزدیک شده است!

او ادعا کرد با توجه با آنکه مرغ کالای روز است و همواره بعد از تولید باید عرضه شود، بنابراین برنامه ریزی لازم برای تولید باید صورت گیرد. از میزان مرغ مازاد با همکاری مردم در بازار کاسته شده است و همواره در حال برنامه ریزی برای شب عید هستیم.
 

خبرسازی یا اعتبارسوزی؟
 

مشخص نیست منظور این مسئول درباره رفع مشکل آن هم تنها چند روز پس از اظهارات مدیرعامل اتحادیه درباره انباشت روزانه ۱۵۰۰ تن مرغ  در روز چیست ولی با توجه به شناختی که از مسئولان این دولت و وضع کشور مشخص است رفع یک بحران این چنینی تنها پس از چند روز بیشتر شبیه به خبرسازی است تا بهبود اوضاع!

اینکه مردم را از گرانی شب عید مرغ می‌ترسانند تا به بازار هجوم بیاورند و مرغ انبار کنند با کدام سیستم بازار آزاد و ترازوی عرضه و تقاضا برابری می‌کند؟!

روزنامه الرویه امارات در ۲۲ آگوست ۲۰۲۲ اعلام کرد که سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد(فائو) در اواخر سال ۲۰۲۱ گزارش داد که در میان کشورهای عربی میانگین سرانه مصرف گوشت قرمز فلسطینیان بیش از سایر کشورهای عربی است. سرانه مصرف فلسطینیان در سال طبق این گزارش ۹۷ کیلوگرم برای هر نفر است. این گزارش نشان می‌دهد، پس از فلسطین، چند کشور حاشیه خلیج فارس یعنی کویت، امارات و عربستان به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند. این داده‌ها نشان می‌دهد، سرانه مصرف سالانه کویت بیش از ۶۷ کیلوگرم برای هر نفر، امارات بیش از ۶۲ کیلوگرم و عربستان حدود ۵۴ کیلوگرم است.
این درحالی که طبق گزارش فائو سرانه مصرف گوشت قرمز ایرانی‌ها به زیر ۱۲ کیلوگرم رسیده است. براساس اعلام این نهاد بین‌المللی به نقل از روزنامه فرهیختگان در سال ۱۳۹۹، سرانه مصرف گوشت قرمز و سفید در جهان ۴۱ کیلوگرم است. بدین ترتیب در میان ۱۹۶ کشور جهان، رتبه ایران ۹۸ است.
رتبه‌ای که به باور کارشناسان در سال جاری مجددا افت کرده است. چندی پیش علی اصغر ملکی، رئیس اتحادیه تهیه و توزیع کنندگان گوشت گوسفندی تهران به نقل اتاق اصناف اعلام می‌کند که سرانه مصرف گوشت قرمز در ایران برای هر ایرانی حدود ۶ کیلو گرم است. یک منبع آگاه به اکوایران گفت، این آمار کمتر از ۶ کیلوگرم است.

تاوان ناتوانی دولت از جیب خالی مردم!

اما چرا باید تاوان ناتوانی دولت در تنظیم بازار را مردم بدهند؟! مگر قرار نبود قیمت را میزان تقاضا در بازار رقم بزند؟! چرا امروز که مردم به بازار مرغ میلی ندارند برخی سعی دارند برای جلوگیری از فساد این محصول، مردم را میدان بکشند؟!

چرا جهادکشاورزی یا ستاد تنظیم بازار برنامه و سیاستی برای تنظیم بازار تولید و عرضه در پیش نمی‌گیرند تا زمانی مرغ کاهش قیمت و افزایش قیمت آنچنانی نداشته باشد؟!

بهتر است مسئولان با توجه به وضعیت بحرانی اقتصاد ایران دست‌کم در این موضوع درایت خود را به نمایش بگذارند و اجازه ندهند که دست کم در میان این همه مسایل که اذهان ملت را درگیر تشویش کرده‌است موضوع پیش پا افتاده‌ای به نام مرغ به معمای مرغ تبدیل شود.