فقدان رئیس‌جمهوری؛ قانون اساسی چه می‌گوید؟

بنابراین بر اساس قانون اساسی محمد مخبر به عنوان معاون اول رئیس‌جمهوری در صورت فقدان رئیس‌جمهور مسئولیت ریاست جمهوری را با تایید مقام معظم رهبری بر عهده خواهد گرفت. نکته دیگر اینجاست که بر اساس قانون اساسی تا ۵۰ روز بعد از هر اتفاقی باید رئیس‌جمهور جدید انتخاب شود.

انتخابات ریاست جمهوری چگونه برگزار می‌شود؟

بر اساس قانون پس از ثبت نام داوطلبان ریاست جمهوری شورای نگهبان ۵ روز فرصت بررسی و اعلام نظر در مورد افراد واجد شرایط را دارد. البته در ادوار پیشین شورای نگهبان مدت زمان بیشتری راش برای بررسی صلاحیت داوطلبان اختصاص داده است. پس از اعلام نامزد‌های تایید صلاحیت شده فرصتی نیز برای تبلیغات نامزد‌ها در نظر گرفته شده که در دوره سیزدهم رشد ۲۵ درصدی داشت. فرآیند برگزاری و اعلام نتایج قطعی انتخابات نیز دست‌کم دو روز زمان می‌برد که مسئولیت آن با وزارت کشور خواهد بود.

 در این مدت وزرا نیز تغییر نخواهند کرد. بر اساس اصل ۱۳۲ قانون اساسی «موجب اصل یکصد و سی و یکم منصوب می‌گردد، وزرا را نمی‌توان استیضاح کرد یا به آنان رای عدم اعتماد داد و نیز نمی‌توان برای تجدیدنظر در قانون اساسی و یا امر همه‌پرسی اقدام نمود.» 

دو انتخابات ریاست‌جمهوری زودهنگام در چهار دهه گذشته

پیش از این تاکنون دو بار روسای جمهور مستقر، یکی به دلیل رای عدم کفایت مجلس و دیگری به دلیل ترور، دوره خود را به پایان نرساندند. در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ مجلس به عدم کفایت ابوالحسن بنی صدر رئیس‌جمهور وقت ایران رای داد و او به این ترتیب از سمت خود عزل شد.

پس از این در ۲ مرداد ۱۳۶۰ انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد و محمدعلی رجایی توانست با بیش از ۱۲ میلیون رای به ریاست جمهوری برسد. اما رجایی یک ماه بعد در ۸ شهریور در حادثه انفجار در دفتر نخست وزیری ترور شد.

به این ترتیب بار دیگر در کمتر از ۷۰ روز انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری برگزار شد و در ۱۰ مهر ۱۳۶۰ آیت‌الله خامنه‌ای، مقام معظم رهبری به ریاست‌جمهوری رسیدند.