مخاطرات اختصاص ۲۰ درصد از ظرفیت مدارس به اتباع افغانی

به تازگی سخنگوی وزارت آموزش و پرورش از اختصاص ظرفیت ۲۰ درصدی مدارس به اتباع مجاز خبر داده‌است. تعداد دانش آموزان ایرانی حدود ۱۷ میلیون نفر است و اختصاص ظرفیت ۲۰ درصدی مدارس به اتباع مجاز یعنی ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار نیمکت مدرسه!

۲۰ درصد از ظرفیت مدارس در اختیار مهاجران

این در حالی است که مهر سال ۱۴۰۲، «رضا مرادی‌صحرایی» اعلام کرده ۶۰۰‌ هزار دانش‌آموز اتباع خارجی در مدارس ایران تحصیل می‌کنند. اختلاف حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفری میان آمار اعلام‌شده آن هم به فاصله یک سال، چه معنایی دارد؟

تنش‌های مهاجرتی در پنج استان

فرهادی، سخنگوی آموزش پرورش، همچنین اعلام کرده‌است که استان‌های خراسان رضوی، شهرستان‌های استان تهران، استان اصفهان، استان کرمان و استان یزد به صورت ویژه رصد می‌شوند. دلیل این اتفاق این است که به گفته این مقام وزارات آموزش و پرورش، «تنش‌های مهاجرتی در این مناطق زیاد است.» او در ادامه گفته‌است: «در منطقه‌ای در شهرستان‌های استان تهران، برای امسال شاهدیم که جمعیت دانش‌آموزی ناگهان سه هزار نفر افزایش پیدا کرده است». وقتی سخنگوی آموزش و پرورش از تنش‌های مهاجرتی در برخی از مناطق صحبت می‌کند، معنایی جز وخیم بودن حضور بی‌رویه مهاجران در کشور ندارد.

او با تاکید بر اینکه نظام جمهوری اسلامی ایران حق تحصیل را برای همه اتباع محترم می‌شمارد، گفت: «در برخی نقاط کشور، تراکم حضور اتباع بیشتر است. توصیه ما این است که دانش آموزان اتباع هم مانند همه کشورهای دنیا در کنار دانش‌آموزان دیگر و در مدارس عادی تحصیل کنند اما در برخی نقاط تعداد دانش آموزان اتباع بیش از ۲۰ درصد حد مجاز ثبت نام این دانش‌آموزان است». بر اساس برآوردهای سال ۱۴۰۲، سرانه هزینه هریک از دانش‌آموزان اتباع، سالانه ۵۲۷‌ دلار است.

سرانه‌های آموزشی به مدارس پرداخت نمی‌شود

«علی بهشتی نیا»، کارشناس آموزشی، در خصوص تحصیل دانش آموزان اتباع به فراز می گوید: «دانش‌آموزان در کشور ما نصیبی از یارانه‌های آموزشی نمی‌برند. سال‌هاست که سرانه آموزشی به مدارس پرداخت نمی‌شود و دانش‌آموزان در محرومیت به سر می‌برند. در همین پایتخت، دانش‌آموزان درگیر محرومیت‌هایی هستند که اگر یارانه‌های آموزشی پرداخت می‌شد، شرایط بهتر بود».

آسیب‌های حضور بی‌رویه اتباع در کشور

او ادامه داد: «در غرب استان تهران از گذشته تعداد اتباع زیاد بوده‌است و در آن منطقه ما با دانش‌آموزان اتباع زیادی در ارتباط بودیم. در گذشته، زیست مسالمت‌آمیزی بین دانش‌آموزان ایرانی و اتباع شکل گرفته بود. اما رفته رفته، شرایط به جایی رسید که توسعه مدارس و امکانات آموزشی نسبت به افزایش جمعیت مهاجران عقب ماند و امکانات آموزشی متناسب با افزایش تعداد دانش‌آموزان، افزایش پیدا نکرد. ضمن اینکه در چند سال اخیر ما با ورود بی‌ضابطه افغان‌های بدون مدارک مهاجرتی مواجه شدیم. قبل‌تر تا حدودی رصد مهاجران انجام می‌شد و مشکل چندانی نبود. با این حال، ورود بی‌ضابطه و پخش شدن این مهاجران در سطح کشور، آسیب‌هایی را در کشور شکل داد».

رصد ثبت‌نام دانش‌آموزان اتباع در مدارس

بهشتی نیا در ادامه گفت: «الان بسیاری از مدارس اصلا ظرفیت پذیرش دانش‌آموزان افغان را ندارند و بسیاری از کلاس‌های درس با ۴۵ دانش‌آموز تشکیل می‌شوند. دانش‌آموزان افغانی حق تحصیل دارند و به نفع هر کشوری است که به مهاجرین آموزش دهد. اما پذیرش مهاجران و دانش‌آموزان اتباع باید ضابطه‌مند باشد. از سوی دیگر بحث توسعه مدارس نیز باید در نظر گرفته شود. سال‌هاست که مدارس جدید ساخته نشده‌است و معمولا به تعداد کلاس‌های درس مدارس افزوده می‌شود. ثبت‌نام دانش‌آموزان اتباع باید ضابطه‌مند شود و آن‌ها مورد رصد قرار گیرند».

در برخی از مناطق دانش‌آموزان ایرانی در اقلیت اند

او در آخر گفت: «دانش‌آموزان ایرانی و اتباع بر سبک زندگی یکدیگر تاثیر می‌گذارند و معمولا فرهنگ ایرانی، غالب است. در برخی از مناطق کشور اما دانش‌آموزان ایرانی در اقلیت قرار گرفته‌اند و این می‌تواند برای جامعه خطرناک باشد. توزیع و پراکندگی اتباع باید به گونه‌ای باشد که آن‌ها به شکل اقلیت باشند و از فرهنگ ایرانی تاثیر بپذیرند».

آمارهای متناقض به خوبی نشان می‌دهند که حضور بی‌رویه افغانی‌ها در ایران، حوزه‌های مختلف را با چالش‌های متعددی رو به رو ساخته است.