امید به بهبود بازار سرمایه با تغییر نگاه دولت جدید

با رضا خانکی، فعال بازار سرمایه‌ و اقتصاد دیجیتال -که مدیریت یکی از پلتفرم‌های اقتصاد دیجیتال کشور را به عهده دارد-، درمورد شرایط بازار سرمایه و اقتصاد دیجیتال در ایران گفت‌وگو کرده‌ایم.

حوزه‌ی سرمایه‌گذاری از فضای اقتصاد کلان متاثر است، در طول چند ماه گذشته تقریبا روز بدون حادثه نداشته‌ایم و طبیعتا رفتار سرمایه‌گذاری مردم به این فضا بستگی دارد. خانکی پس از اشاره به این نکته اضافه می‌کند: «به دلیل همین وضعیت امسال بازار سهام ریزش داشت و دولت برای این‌که جلوی ریزش سنگین را بگیرد، دائما مداخله‌ی قیمتی داشته و دامنه‌ی نوسان را محدود کرده‌ است. اما به همان اندازه هر چقدر دست‌کاری در بازار بیشتر شد، کارایی آن کمتر شد.»

او در نقد شیوه‌ی قانون‌گذاری و مداخله‌ی دولت و پیامدهای این شیوه می‌گوید: «در کنار مشکلات کشور، فضایی که سازمان بورس با مقررات و تنظیم‌گری سخت‌گیرانه در آن حضور و نقش دارد، ساختن محصول کار مشکل و پرچالشی است و استارت‌آپ‌های بزرگ کشور وارد فضای اقتصاد دیجیتال نمی‌شوند. اکثر آیین‌نامه‌های موجود به جای آن‌که فرصت‌زا باشند، محدودیت‌زا هستند و آیین‌نامه‌های جدیدی که تصویب می‌شوند به جای کاهش موانع، فضا را از نظر قانون‌گذاری و توسعه‌ی محصول محدود می‌کنند.»

خانکی با یادآوری این‌که چنین وضعیتی یک مشکل جدید و مختص یک دولت نیست ابراز امیدواری می‌کند با فعالیت فراگیر دولت جدید وضعیت تغییر کند. او در مورد تأثیر بانک مرکزی بر حوزه‌ی اقتصاد دیجیتال گفت: «رئیس کل بانک مرکزی هنوز عوض نشده است ولی رئیس جدید سازمان بورس -حجت‌الله صیدی- فردی شناخته‌‌شده‌ در بازار سرمایه است و با توجه به سابقه‌ی حضورش در بانک صادرات، امیدواریم شرایط را تغییر دهد و بهتر کند. موضع‌گیری اقای همتی را هم تا این‌جای کار مطلوب می‌دانم که حرف‌ها و نظراتش خیلی متفاوت و بهتر از نوع نگاه در دولت قبل است که به مالکیت خصوصی و حاکمیت شرکت‌ها احترام نمی‌گذاشت و باعث می‌شد ریسک بالایی داشته باشد و فشار زیادی به بازار وارد شود.»

تغییرات دامنه‌ی نوسان سهام کل نقدشوندگی را در بازار سرمایه‌ی ایران از بین برده است. رضا خانکی در نقد این روش می‌گوید: «کسی برای بازار دلار یا طلا دامنه تعیین نکرده است و با نوسان کم یا زیاد فعالیت می‌کنند ولی دولت به اشتباه این تصور را دارد که می‌تواند با دست‌کاری در مکانیزم‌های بازار، نوسان‌ها را کم کند. این موضوع باید از اساس حل شده باشد ولی متاسفانه پس از چهل سال هنوز در الفبای اولیه‌ی سرمایه‌گذاری مانده‌ایم و دولت جدید هم تغییری در این زمینه نداشته است.»

او تغییر نرخ نیما و نزدیک شدن آن به نرخ دلار آزاد را یک تغییر مثبت می‌داند و می‌گوید اگر ریسک‌های سیاسی پایین بیاید، احتمال دارد سرمایه‌گذاران به کشور برگردند. خانکی اضافه می‌کند: «باید ببینیم رویکرد دولت جدید در بودجه‌ای که آذرماه به مجلس می‌رود، چیست؟ آیا دولت شرکت‌های خصوصی را قلک خود می‌داند و می‌خواهد به سود آن‌ها دست‌درازی کند یا می‌خواهد فشار را از روی شرکت‌ها بردارد و به آن‌ها اجازه‌ی فعالیت گسترده‌تری بدهد؟» رضا خانکی معتقد است تغییرات این مدت اندک هستند ولی به نظر می‌رسد دولت جدید به سمت بازار برمی‌گردد که اگر چنین باشد، نگاهی نویدبخش برای فعالان اقتصادی خواهد بود.