تقریبا همه افراد با شیوهای از کلاهبرداری آشنایی دارند که حساب کاربری یک آشنا یا دوست در فضای مجازی و پیامرسانی هک میشود و از طریق آن پیامی برای دریافت پول ارسال میشود، با این مضمون: «سلام خوبی؟ من یه جایی گیر کردم میشه برام ده تومن بزنی؟ کارت خودم همرام نیست به شماره کارت دوستم بفرست. اینه شماره کارتش...» ارسال لینک و خبر برنده شدن در یک قرعهکشی یکی از روشهای کلاهبرداری قدیمی است که حالا خیلی از مردم با آن آشنایی دارند و به همین دلیل کمتر در دام چنین کلاهبردارنی میافتند.
به تازگی شیوه جدیدی برای کلاهبرداری اجرا میشود. در این شیوه اکانتهایی با پیششماره و آیدی خارج از ایران به زبان انگلیسی به کاربران پیام میدهند. اغلب این اکانتها عکس پروفایلی دارند که به مخاطب القا میکند فرستنده ایرانی نیست داخل ایران نیز زندگی نمیکند. برخی اوقات نیز از طریق همین پیامرسانهای خارجی با کاربران ایرانی تماس گرفته میشود. ساز و کار کلاهبرداری آنها دقیقا مشخص نیست. برخی فکر میکنند که پاسخ به تماس برای هک شدن گوشی کافی است و عدهای نیز نمیدانند کلاهبرداران جدید این دفعه در لباس غیر ایرانی برای به دام انداختن آنها کمین کردهاند.
برای «حسین کزازی» متخصص آیتی نیز ساز و کار فعالیت این دسته از کلاهبردان مبهم است. او میگوید: «این کلاهبرداران در قالب تماس سعی میکنند بستر کلاهبرداری از طریق رمزارزها را فراهم کنند. به نظر نمیرسد با تماس بتوانند تلفن همراه را هک کنند. در تمامی پیامهایی که میفرستند بر کسب درآمد سریع تمرکز دارند. آنها افراد را ترغیب میکنند که پول را به صورت تتری پرداخت کنند. این روال تا جایی ادامه دار میشود که فرد در یک منجلابی گیر کند که در آن پول زیادی را از دست میدهد.»
«کیوان نقرهکار» کارشناس حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در این باره به فراز میگوید: «با توجه به توسعه فناوری ما شاهد اتفاقات منفی نیز هستیم. تکنولوژی همواره بر لبهای حرکت میکند که میتواند مضراتی را برای کاربران داشته باشد که یکی از آنها سوء استفاده از حریم خصوصی آنها در فضای مجازی و بهرهگیری از این فضا برای دسترسی به زندگی واقعی افراد است. روشهای مختلفی برای انجام این اقدامات وجود دارد که از نظر فنی و مهندسی اجتماعی به صورت توامان انجام میشود. یکی از روشها تهییج افراد مانند ارسال پیام تبریک برنده شدن در یک قرعه کشی است. جنس این اقدامات معمولا از جنس مهندسیهای اجتماعی و مبتنی بر احساسات است. بخشی از آنها به شکل سختافزاری است و یک تلفن همراه را از نظر فنی هک میکنند. عمدتا بحث احساسی ماجرا مهمترین بخش کلاهبرداری از این طریق است، زیرا تلفنهای همراه این روزها بحثهای امنیتی را به صورت جدی دنبال میکنند؛ بنابراین آنچه باعث میشود که افراد در دام این کلاهبردان قرار بگیرند، اقدامات خودشان است. روشهای جدید نیز مبتنی بر این حوزه پیش میرود.»
او ادامه میدهد: «در این روش تماسی گرفته میشود و این امکان را ایجاد میکنند که فرد اقداماتی انجام دهد یا روی لینکها کلیک کند تا بتوانند کلاهبرداری خود را انجام دهند. این شایعات که گفته میشود صرف پاسخ به تماس ممکن است به هک تلفنهای همراه منجر شود به نظر من درست نیست. بسیار بعید است که پیامرسانهای دنیا به این راحتی چنین امکانی را در اختیار افراد قرار دهند که بتوانند با یک تماس اطلاعات کاربران را به دست آورند. زیرا در وهله اول برای صاحبان آن پیامرسانها به یک معضل بزرگی خواهد بود. ممکن است در طی این تماسها لینکی ارسال یا اطلاعاتی رد و بدل شود. در این تماسها و پیامها از رمز ارزها برای تهییج کاربران استفاده میشود.»
در دنیای دیجیتال امروز، کلاهبرداریهای اینترنتی با شیوههای پیچیدهتر و متفاوتتری نسبت به گذشته در حال گسترش هستند. یکی از جدیدترین روشها، کلاهبرداری از طریق پیامهای غیر ایرانی و تماسهای بینالمللی است که هدف آنها فریب افراد به منظور کسب درآمد سریع، به ویژه از طریق رمزارزها است. این کلاهبرداران با استفاده از تکنیکهای مهندسی اجتماعی و ایجاد حس اضطرار، کاربران را ترغیب میکنند تا به پیشنهادات مشکوک پاسخ دهند و پولهای خود را از دست بدهند. با وجود اینکه پاسخ به این تماسها منجر به هک گوشی نمیشود، بسیاری از افراد به دلیل عدم آگاهی در دام این کلاهبرداران میافتند. کاربران باید مراقب باشند و به هیچ عنوان به پیشنهادات مشکوک در فضای مجازی پاسخ ندهند.
ویدیو:
گفتوگو با سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟