تحلیلها حاکی از آن است که حزبالله نهتنها توانایی بازسازی زیرساختها و قدرت نظامی خود را حفظ کرده، بلکه شرایط آتشبس میتواند به تقویت دوباره این گروه منجر شود. در حالی که اسرائیل با انتقادهای داخلی و نارضایتی ساکنان شمال مواجه است، توازن قدرت در منطقه همچنان به نفع حزبالله و حامی اصلی آن، ایران، در حال تغییر است.
پس از اعلام خبر توافق لبنان واسرائیل، روزنامه اسرائيلی هاآرتص با اشاره به نارضایتی مردم شمال اسرائيل، تاکید کرد که رهبران محلی توافق آتشبس را نشانه شکست اسرائيل در دستیابی به اهداف راهبردی جنگ با لبنان میدانند. این روزنامه در گزارش خود نوشت: «حتی با وجود اینکه بخشهای بزرگی از ائتلاف داخلی اسرائيل از توافق آتشبس با لبنان حمایت کردند، رهبران محلی در شمال اسرائیل همچنان مخالف آن بودند.»
به گزارش هاآرتص، رهبران محلی در شمال اسرائيل معتقدند ایجاد منطقه حائل در جنوب لبنان، حداقل تا پنج کیلومتر، برای تضمین امنیت مرزی ضروری بود، اما در توافق لحاظ نشده است. این رسانه اسرائيلی گزارش داده که اهالی شمال اسرائيل درباره بازسازی توان نظامی حزبالله با حمایت ایران در دوره آتشبس نگران هستند و فکر میکنند نیروهای حافظ صلح سازمان ملل نمیتوانند با تحرکات حزبالله مقابله کنند.
یک روز پس از آغاز جنگ غزه در هفتم اکتبر، حزبالله لبنان در حمایت از فلسطینیها مناطق شمالی اسرائیل را مورد حمله قرار داد. از آن زمان تاکنون، تعداد زیادی از شهرکنشینان صهیونیستی آن منطقه را ترک کردند. حال با اعلام توافق آتشبس، هاآرتص گزارش داده که به گفته رهبران محلی، ساکنان بدون تضمینهای امنیتی به خانههای خود بازنخواهند گشت.
روزنامه اسرائیلی اورشلیمپست نیز گزارش داده است که توافق آتشبس میان اسرائیل و لبنان با انتقاد و بیاعتمادی برخی از جریانهای داخلی اسرائيل روبرو شده است. اورشلیمپست به نقل از منتقدان طرح آتشبس نوشته است: «ساکنان شمال همچنان آوارهاند و بازگشت آنها به خانههایشان اعلام نشده است. به همین دلیل، منتقدان سیاسی و رهبران محلی شمال این توافق را ناقص میدانند.»
روزنامه اورشلیمپست در دفاع از توافق آتشبس نوشت: «منتقدان میگویند این توافق به مکانیزمهای نظارتی بینالمللی متکی است که در گذشته ضعیف و ناکارآمد بودهاند. علارغم این انتقادات، نمیتوان انکار کرد که اسرائیل به این اقدام نیاز داشت. این وضعیت نیازمند توازنی دقیق میان نیازهای نظامی فوری و اهداف استراتژیک گستردهتر بود. این آتشبس به اسرائیل اجازه میدهد تا خود را بازسازی کند و برای تشدید احتمالی در آینده آماده شود. این امر همچنین نشاندهنده تمایل اسرائیل به خویشتنداری است، که عاملی مهم برای حفظ حمایت دیپلماتیک بینالمللی است.»
روزنامه اورشلیمپست در تحلیل نهایی خود از توافق آتشبس و انتقادات موجود نیبت به آن مینویسد: «این توافق نوعی قمار است، اما جنگ نیز همینطور است. این آتشبس فرصتی فراهم میکند برای بازنگری، فشار به حماس و حفظ حمایت بینالمللی، که همگی در درازمدت حیاتی هستند. اسرائیل به این توافق نیاز دارد، اما باید به یاد داشته باشد که ساکنان شمال نباید در خدمت استراتژیهای بزرگتر قربانی شوند.»
بر اساس متن توافقنامه آتشبس، درگیریها به مدت ۶۰ روز متوقف خواهد شد. به گزارش سیانان، هدف اصلی این توافق، اجرای قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در سال ۲۰۰۶ است که ایجاد یک منطقه حائل غیرنظامی در جنوب لبنان را ناگزیر میکند. ایجاد یک منطقه حائل، در واقع به معنای اخراج صدها لبنانی از مناطق شمالی رود لیتانی است تا تهدید نیروهای حزبالله کاهش یابد.
اورشلیمپست با توجه به تجربه آتشبس ۲۰۰۶ که قرار بود به خروج نیروهای حزبالله از شمال رود لیتانی منجر شود، نوشت: «البته برای ساکنان شمال، این توافق بیش از حد آشنا به نظر میرسد. آنها قبلا نیز شاهد توافقاتی مشابه بودهاند که در نهایت منجر به قدرت گرفتن بیشتر حزبالله شده است.»
اسرائيل سالها در پی تحقق این هدف بود تا امینت را به مناطق شمالی سرزمینهای اشغالی بازگرداند. با این حال، «ایتامار بنگویر»، وزیر امنیت ملی اسرائیل، آتشبس فعلی را یک «اشتباه جدی» خوانده و گفته است که توقف زودهنگام عملیات نظامی به نفع حزبالله است.
پس از اعلام آتشبس، «نجیب میقاتی»، نخستوزیر دولت پیشبرد امور لبنان، در تماس تلفنی با بایدن بر تعهد به اجرای قطعنامه سازمان ملل، تقویت حضور نیروهای ارتش لبنان در جنوب این کشور و همکاری با نیروهای حافظ صلح سازمان ملل تاکید کرد. با این حال، به دلیل ساختار سیاسی لبنان، ارتش عملا نمیتواند ساکنان شمال رود لیتانی را که بخشی از بدنه نظامی حزبالله هستند، از این منطقه خارج کند. در تحلیل واشنگتنپست آمده است: «ارتش ملی لبنان مدتهاست از مقابله با حزبالله اجتناب کرده و وابستگی آن به کمکهای خارجی، بهویژه صدها میلیون دلار از واشنگتن، وضعیت آن را پیچیدهتر کرده است.»
اکونومیست در تحلیل دیگری از امکان رویارویی ارتش لبنان با حزبالله و تحقق اهداف تلآویو و واشنگتن مینویسد: «ارتش لبنان همچنان ضعیف است. پنج سال پس از بحران اقتصادی که دولت لبنان را ورشکسته کرد، بسیاری از سربازان ارتش برای تأمین معاش خود مجبور به رانندگی تاکسی هستند. با وجود کمکهای مالی از سوی حامیان غربی و عرب، مشخص نیست که آیا نیروهای لبنانی توانایی و تمایل مقابله با حزبالله را خواهند داشت یا خیر.»
تحلیلهای رسانهای از پذیرش توافق آتشبس پس از ۱۴ ماه جنگ مداوم میان اسرائيل و لبنان، نشان میدهد که اسرائیل در جنگ اخیر با حزبالله تنها به بخشی از اهداف خود دست یافته است. هدف اصلی اسرائیل، تضعیف توان نظامی حزبالله و کاهش تهدیدات از ناحیه جنوبی لبنان بود. اگرچه بمبارانهای گسترده توانست زیرساختها و ذخایر موشکی حزبالله را تا حدی به چالش بکشد، این گروه همچنان توانایی بازسازی خود را دارد.
علاوه بر این، آتشبس پیشنهادی، مشابه توافقنامه سال ۲۰۰۶، ممکن است فضای لازم برای بازسازی حزبالله را فراهم کند. بنابراین، دستیابی به یک پیروزی استراتژیک بلندمدت برای اسرائیل همچنان غیرقابلدسترس است. توازن قدرت در منطقه همچنان در حال تغییر است و حزبالله، با حمایت ایران، میتواند مجددا تهدیدی بزرگ برای اسرائیل باشد.
ویدیو:
گفتوگو با سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس
دکتر فرهاد تیمورزاده در «کما»
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟