کره جنوبی، کشور کودتاها | در سئول چه خبر است؟

رئیس‌جمهور کره جنوبی ساعاتی پیش اعلام کرد که اجرای حکومت نظامی برای حفاظت از نظم قانون اساسی لیبرال کشور و حذف نیروهای حامی کره شمالی در کره جنوبی ضروری است. در همین حال، اخبار و تصاویر منتشره از ورود نیرو‌های مسلح کره جنوبی به پارلمان این کشور، استقرار خودرو‌های زرهی در خیابان‌های سئول و تعلیق فعالیت پارلمان حکایت دشت. با این حال، «وو وون شیک»، رئیس پارلمان ملی، در بیانیه ای اضطراری از همه قانونگذاران خواست فورا در مجلس ملی تجمع کنند.

از آن جا که پیش از تعلیق کامل پارلمان توسط ارتش، اعضای پارلمان کره جنوبی توانستند رای به عدم اجرای حکومت نظامی بدهند، این قانون دیگر قابل اجرا نیست.

مخالفت احزاب با این اعلامیه

این اعلامیه با انتقادات رهبران احزاب مخالف و حزب حاکم کره جنوبی روبرو شده است. به گزارش خبرگزاری یونهاپ، در پی اعلام این تصمیم، موجی از نارضایتی به راه افتاده است. «لی جائه میونگ»، رهبر حزب مخالف دموکراتیک، این اعلامیه را مغایر قانون اساسی خوانده است. در همین حال، «هان دونگ هون»، رئیس حزب حاکم نیز از این اقدام انتقاد کرده است. او با وجود عضویت در حزب رئیس‌جمهور، اعلام حکومت نظامی را «اشتباه» توصیف کرد و قول داد که آن را متوقف کند.

 
تهدید دموکراسی در کره جنوبی

خبرگزاری یونهاپ گزارش کرد که رئیس جمهور کره جنوبی شبانه یک جلسه اضطراری برگزار کرد و پس از جلسه مذکور خبر داد به علت تلاش‌ها برای انجام مراحل استیضاح علیه او، قدرت او محدود شده و یون با اعلام حکومت نظامی در پی بازپس‌گیری قدرت خود است.

اعلام ناگهانی حکومت نظامی نگرانی‌هایی درباره تاثیر احتمالی آن بر دموکراسی و آزادی‌های مدنی در کره جنوبی به وجود آورده است. اگرچه رئیس‌جمهور کره بر لزوم مقابله با تهدیدهای کره شمالی و بی‌ثباتی داخلی تاکید کرده، جزئیات چندانی درباره اقدامات دولتش یا مدت‌زمان اجرای این تدابیر ارائه نداده است. همچنین گفته می‌شود که همسر رئیس‌جمهور کره جنوبی اخیرا به دلیل دست داشتن در فساد در صدر اخبار بوده است.

این تصمیم یک لحظه مهم و بحث‌برانگیز در تاریخ کره جنوبی به حساب می‌آید و پرسش‌های زیادی درباره پیامدهای سیاسی، حقوقی و اجتماعی این اقدام به وجود آمده است. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که کره جنوبی در روزهای آینده شاهد بحث و جدل‌های سیاسی شدیدی خواهد بود.
 

کره‌جنوبی، کشور کودتاها

در طول تاریخ به‌ویژه در دوره‌های بحران ملی و حکومت‌های اقتدارگرا، حکومت نظامی نقش مهمی در شکل‌دهی تاریخ سیاسی و اجتماعی کره جنوبی داشته است. اجرای این قانون اغلب نشان‌دهنده لحظات تنش سیاسی، اعتراضات گسترده یا احساس خطر نسبت به امنیت ملی بوده است.

 
حکومت نظامی در دوران جنگ کره (۱۹۵۰–۱۹۵۳)

اولین حکومت نظامی گسترده در کره جنوبی در دوران جنگ کره (۱۹۵۰–۱۹۵۳)، جنگی که با تهاجم کره شمالی به جنوب آغاز شد، اعمال شد. در آن زمان، «سینگمان ری» ریاست‌جمهوری کره جنوبی را بر عهده داشت. دولت ری اعلام کرد که اجرای حکومت نظامی برای حفظ نظم و مقابله با هرج‌ومرج ناشی از جنگ ضروری است.

در این دوره، دولت کره جنوبی اختیارات گسترده‌ای از جمله در زمینه سانسور، بازداشت بدون دادرسی و محدودیت رفت‌وآمد، به دست آورد. هرچند حکومت نظامی به‌عنوان پاسخی به تهدید ناشی از جنگ توجیه شد، اما بستری را برای رهبران آینده فراهم کرد تا از این تدابیر برای تثبیت قدرت خود استفاده کنند.
 

انقلاب آوریل و حکومت نظامی (۱۹۶۰)

در سال ۱۹۶۰، کره جنوبی شاهد یکی از لحظات سرنوشت‌ساز در مبارزات دموکراتیک خود بود. در آن زمان، مجموعه‌ای از اعتراضات گسترده علیه تقلب در انتخابات و حکومت اقتدارگرا برپا شد و سینگمان ری از مقام خود استعفا داد. در جریان این اعتراضات که با نام «انقلاب آوریل» شناخته می‌شود، حکومت نظامی اعلام شد و دولت تلاش کرد اعتراضات را سرکوب کند.

نیروهای نظامی برای مهار ناآرامی‌ها در خیابان‌ها مستقر شدند و آزادی‌های مدنی محدود شد. با این حال، مخالفت عمومی بسیار قدرتمند بود و ری مجبور به کناره‌گیری شد. اتفاقی که پایان جمهوری اول کره را رقم زد. این رویداد ماهیت دوگانه حکومت نظامی را برجسته کرد؛ در همان حال که حکومت نظامی می‌تواند نظم را برقرار کند، اغلب نارضایتی عمومی را نیز تشدید می‌کند.

کودتای ۱۶ می و حکومت پارک چونگ هی (۱۹۶۱–۱۹۷۹)

در سال ۱۹۶۱، ژنرال «پارک چونگ هی» در یک کودتای نظامی قدرت را به دست گرفت و اقدامات خود را به‌عنوان راهی برای بازگرداندن ثبات و مقابله با فساد توجیه کرد. در سراسر کشور حکومت نظامی اعمال شد و اختیار اداره امور غیرنظامی به ارتش واگذار شد.

دولت پارک برای سرکوب مخالفان سیاسی و اعتراضات به شدت به حکومت نظامی متکی بود. قانون اساسی یوشین که در سال ۱۹۷۲ از سوی پارک معرفی شد، عملا رژیم اقتدارگرای او را نهادینه کرد و به او اختیارات گسترده‌ای داد، از جمله توانایی اعمال حکومت نظامی در هر زمان که لازم بداند. علی‌رغم توسعه سریع اقتصادی کره جنوبی در دوران پارک، تکیه او به حکومت نظامی برای سرکوب اعتراضات و کنترل جمعیت، میراثی از اقتدارگرایی بر جای گذاشت که به‌شدت فرهنگ سیاسی کشور را تحت تاثیر قرار داد.
 

قیام گوانگجو و حکومت چون دو هوان (۱۹۸۰)

یکی از بدنام‌ترین موارد حکومت نظامی در کره جنوبی سال ۱۹۸۰ یعنی یک سال پس از ترور رئیس‌ جمهور وقت (پارک) رخ داد. ژنرال «چون دو هوان»، به عنوان یک ژنرال ارتش، حکومت نظامی سراسری اعلام کرد تا کنترل دولت را به دست گیرد.

در دوران ریاست‌ جمهوری چون، قیام گوانگجو به شکل بی‌رحمانه‌ای سرکوب شد. در آن زمان، مردم گوانجگو علیه حکومت اقتدارگرای او اعتراض کردند و نیروهای حکومت نظامی برای سرکوب این اعتراضات اعزام شدند. در نتیجه سرکوب نیروهای ارتش، صدها غیرنظامی کشته شدند. این رویداد به‌عنوان یکی از فصول تلخ و بحث‌برانگیز تاریخ کره جنوبی باقی مانده و همچنان نمادی است از اقدامات افراطی برای خاموش کردن شعله اعتراضات در دوران حکومت‌های اقتدارگرا.

دولت چون دو هوان ماه‌ها حکومت نظامی را حفظ کرد و با ایجاد ترس و کنترل نظامی، قدرت خود را تحکیم بخشید. با این حال، کشتار گوانگجو باعث شکل‌گیری جنبش دموکراسی‌خواهی شد و در نهایت به پایان حکومت اقتدارگرا در کره جنوبی انجامید.

 
گذار به دموکراسی (۱۹۸۷)

سال‌های پایانی حکومت نظامی در کره جنوبی با گذار دموکراتیک این کشور در اواخر دهه ۱۹۸۰ هم‌زمان بود. در سال ۱۹۸۷ اعتراضات گسترده‌ای شکل گرفت که به «قیام دموکراتیک ژوئن» معروف است. در جریان این اعتراضات، رژیم نظامی حاکم مجبور شد یک قانون اساسی دموکراتیک‌تر و انتخابات مستقیم ریاست‌جمهوری را بپذیرد.

در طول این اعتراضات حکومت نظامی رسما اعلام نشد، اما دولت به روش‌های سرکوبگری گوناگونی متوسل شد که یاداور اقدامات گذشته در دوران حکومت نظامی بود. جنبش دموکراسی‌خواهی در نهایت موفق به ایجاد اصلاحات سیاسی قابل‌توجهی شد و تضمین کرد که حکومت نظامی دیگر به‌عنوان یک ابزار عادی حکومت در کره جنوبی استفاده نشود.

حکومت نظامی در کره جنوبی معاصر

از زمان دموکراتیزه شدن، حکومت نظامی عمدتا به‌عنوان یادگاری از گذشته اقتدارگرای کشور در نظر گرفته می‌شود. قانون اساسی کره جنوبی تنها در شرایط اضطراری شدید، مانند جنگ یا بحران‌های ملی جدی، اجازه اعمال حکومت نظامی را می‌دهد. در این شرایط شاید اعلام حکومت نظامی از سوی رئیس‌جمهور کره جنوبی، خاطراتی از سرکوب و نقض حقوق بشر را تداعی کند.