رفع فیلتر واتس‌اپ و گوگل‌پلی؛ روزنه‌ای کوچک در دیوار فیلترینگ

بعد از دو سال، گروه‌های خانوادگی واتس‌اپ، همان اپلیکیشن سبز بی‌خاصیت، در حال به روز شدن هستند. تماس‌های تصویری بدون نگاه سنگین فیلترشکن‌ها برقرار می‌شوند و پیام‌های قدیمی بالاخره پاسخ دریافت می‌کنند. واتس‌اپ همان سبز بی‌خاصیتی که رفع فیلترش، کمتر کسی را خوشحال و امیدوار کرد.

نویسنده

یگانه شوق الشعراء

وعده رفع فیلتر «مسعود پزشکیان» شروع چندان باشکوهی نداشت و آن هم رفع فیلتر دو اپلیکیشن واتس‌اپ و گوگل پلی بود. زیرا واتس‌اپ از نظر فنی بسیار از رقبای خود عقب است و در یک شرایط عادی کمتر کسی انتخاب می‌کند که از این پلفترم استفاده کند. گوگل‌پلی هم داستان خودش را داشت؛ مدت‌ها کاربران ایرانی برای استفاده از ان باید فیلترینگ داخلی را دور می‌زدند و حالا دانلود بسیازی از اپلیکیشن‌ها برای ایران ممنوع شده است و این دفعه متولی ممنوعیت از داخل نیست: «این برنامه در کشور شما مجوز اجرا ندارد.»

محبوبیت واتس‌اپ کمتر از ایتا

بر اساس آمار‌های سال ۱۴۰۲، حدود ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار فروشگاه آنلاین در شبکه‌های اجتماعی فعالیت داشتند. اپلیکیشن فعالیت بیش از ۹۶۰ هزار از این فروشگاه‌ها، اینستاگرم بوده است و ۱۱۰ هزار مورد از آنها، تلگرام را برای بستر فروش خود انتخاب کرده بودند. تعداد کاربران ایرانی اینستاگرام از ۴۱ میلیون نفر به ۴۵ میلیون نفر در سال ۱۴۰۲ رسید و ایرانیان در این سال بیش از ۵۷۰ میلیون پست را در این اپلیکیشن منتشر کردند که رشد حدود ۳۰ درصدی را نسبت به سال قبل از آن نشان می‌دهد. همچنین در این سال تلگرام ۵۰ میلیون کاربر داشت. گزارش‌های مختلف نشان می‌دهند که واتساپ در جایگاه سوم محبوب‌ترین پیام‌رسان مورد استفاده در ایران است. رتبه اول و دوم برای دو اپلیکیشن تلگرام و ایتا به ترتیب است. اما بر اساس آخرین نظرسنجی ایسپا در شهریور سال جاری، ۳۳.۳ درصد از افراد بالای ۱۸ سال، یعنی بالغ بر ۲۰ میلیون ایرانی از واتس‌آپ استفاده می‌کنند. اگرچه نیازی به تکرار نیست، اما باید تکرار کرد که این آمار‌ها تنها بخشی از داده‌هایی است که موکد شکست سرسخت فیلترینگ در ایران هستند.

کمتر شدن بخشی از سختی ارتباط

همواره در ایران بیشترین استفاده از واتس‌اپ برای ارتباطات خانوادگی و دوستانه بود. یکی از امکانات این اپلیکیشن امکان تماس تصویری است که در آن افراد می‌توانند به صورت هم‌زمان صدای یکدیگر را بشنوند و تصویر زنده یکدیگر را ببینند. کرونا منجر به محبوبیت این نوع از ارتباط شد و مردم به این نوع از ارتباط در آن زمان عادت کردند. در روز‌های اخیر و همزمان با رفع فیلتر واتس‌آپ تماس‌های تصویری میان اعضای خانواده‌ها خصوصا آنهایی که در شهر‌ها و کشور‌هایی دور از هم زندگی می‌کنند، دوباره رونق گرفته‌است، گروه‌های خصوصی دوباره میزبان پیام‌های نه‌چندان خوشایند بزرگتر‌ها است و کسی تصور هم نمی‌کرد که رفع فیلتر این اپلیکیشن، بخشی از سختی زندگی مردم را کمتر کند و فیلتر نبودن گوگل‌پلی باعث به روزرسانی بعضی از اپلیکیشن‌های قدیمی شود.

به تازگی رئیس‌جمهور اعلام کرده است که رفع فیلترینگ به تدریج شامل سایر سکو‌ها نیز خواهد شد. امید است این وعده اجرا شود و مردم هزینه سیاست شکست‌خورده فیلترینگ را بیش از این نپردازند.