سهم اندک آموزش عمومی از تولید ناخالص داخلی کشور

بر اساس گزارش یونسکو از وضعیت آموزش در جهان در سال ۲۰۱۹، به طور متوسط در جهان ۱۴.۱درصد بودجه عمومی کشورها صرف آموزش عمومی می‌شود. این رقم در ایران پایین‌تر از میانگین جهانی و حدود ۱۰ درصد است.

بر اساس این گزارش در سراسر جهان مجموعا سالانه ۴.۷هزار میلیارد دلار در بخش آموزش هزینه می‌شود. ۶۵درصد این مبلغ در کشورهای با درآمد بالا صرف می‌شود، در حالی که این کشورها کمتر از ۱۶ درصد جمعیت جهان را در برمی‌گیرند.

یونسکو در این گزارش به دولت‌ها توصیه می‌کند بین ۴ تا ۶ درصد تولید ناخالص داخلی خود را به آموزش عمومی اختصاص دهند. بنابر این گزارش در سال ۲۰۱۷ در جهان به طور میانگین ۴.۴درصد تولید ناخالص داخلی کشورها صرف آموزش عمومی شده است. در ایران سهم آموزش عمومی از تولید ناخالص داخلی کمتر از نصف میانگین جهانی و حدود ۲درصد و در حدود کشورهایی مثل افغانستان و نپال است.

همچنین بنابر توصیه یونسکو دولت‌ها باید بین ۱۵ تا ۲۰ درصد بودجه عمومی کشور را به آموزش عمومی اختصاص دهند. به طور میانگین در جهان سهم آموزش عمومی از بودجه عمومی کشور ۱۴.۱درصد است. در سال ۹۷ حدود ۸.۵درصد بودجه عمومی ایران به آموزش عمومی اختصاص داشت. این میزان در قانون بودجه ۹۸ به حدود ۱۰ درصد رسید؛ رقمی که همچنان حدود ۴ درصد از میانگین جهانی کمتر است.

بنابر گزارش یونسکو به طور میانگین در کشورهای پردآمد جهان خانواده‌ها ۱۸درصد از هزینه‌های آموزش عمومی را می‌پردازند. در کشورهایی با درآمد متوسط این رقم در حدود ۲۵ درصد و در کشورهای کم‌درآمد ۳۳درصد است. ایران اگرچه جزو کشورهای با درآمد متوسط است اما هزینه‌ای که خانواده‌های ایرانی بابت آموزش عمومی می‌پردازند از بسیاری از کشورهای کم‌درآمد نیز بیش‌تر است.

به گفته مشاور اقتصادی وزیر آموزش‌وپرورش ایران در سال تحصیلی گذشته خانواده‌ها حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان به مدارس دولتی کمک کرده‌اند. این مبلغ حدود ۲۹ درصد بودجه کل آموزش‌وپرورش ایران است. با درنظر گرفتن اینکه بیش از ده درصد دانش‌آموزان ایرانی در مدارس غیرانتفاعی تحصیل می‌کنند، سهم خانواده‌های ایرانی از آموزش عمومی از میانگین کشورهای کم‌درآمد جهان نیز بیشتر می‌شود. به عنوان مثال درآمد سرانه کشور چاد حدودا ۱۳ درصد ایران است اما سهم پرداخت خانواده‌ها از هزینه‌های آموزش عمومی ۲۰ درصد است.