اگر توافق شود، اسرائیل چاره‌ای جز تمکین ندارد

• 
  
  برخی معتقدند لغو مذاکرات روز شنبه ایران و آمریکا تحت تأثیر فشار سه کشور اروپایی بر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بوده است. این منابع اطلاعاتی مدعی‌اند که «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس، با فشار تروئیکای اروپا وارد مرحله جدیدی از مداخله در روند مذاکرات ایران و آمریکا شده است.

من اصلا چنین برداشتی ندارم. اصلا قابل درک نیست که چرا چنین شایعاتی پراکنده می‌شود. چرا و چطور سه کشور اروپایی ممکن است به گروسی فشار وارد کرده باشند و چرا و چگونه فشار سه کشور اروپایی به گروسی می‌توانسته بر سیاست آمریکا در قبال موضوع مهمی مانند ایران تاثیر گذاشته باشد و آمریکا را در جهت به هم زدن مذاکرات هدایت کرده باشد؟ اصلا چنین نیست و اصلا دبیر کلا آژانس نه ممکن است چنین سیاستی داشته باشد و نه ممکن است از چنین نفوذی برای تغییر سیاست آمریکا برخوردار باشد. اساسا دولت ترامپ اهمیت چندانی برای نهاد‌های بین المللی قائل نیست چه رسد به اینکه به حرف یکی از مدیران این نهاد‌ها گوش دهد. مشاهده کرده ام که متاسفانه اظهارات و نظرات منفی در مورد گروسی منتشر می‌شود و فکر می‌کنند این کار به ضرر منافع ملی ایران است. گروسی چه خوب چه بد، فعلا مدیر کل یک آژانس بین المللی مهم است و مقامات ایران باید با او کار کنند.

نقش رژیم صهیونیستی را در تعویق مذاکرت ایران و آمریکا چگونه ارزیابی می‌کنید؟

اسرائیل بدون تردید مخالف هر گونه راه‌حل صلح‌آمیز مورد توافق ایران و آمریکا در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران است و همواره طی سال‌های اخیر کوشیده است تا در جهت برچیده شدن کامل برنامه هسته‌ای ایران عمل کند یا مقدمات یک اقدام نظامی علیه این تاسیسات را فراهم آورد؛ لذا تردید نیست که اسرائیل از هر تلاشی برای به هم زدن مذاکرات بین ایران و آمریکا فروگذار نخواهد کرد. برای این منظور این روز‌ها اسرائیل عمدتا بطور غیرمستقیم و از طریق طرفداران خود در آمریکا و در هیات حاکمه آمریکا عمل می‌کند. نتانیاهو اینبار برعکس سال ۲۰۱۵ قادر به تاثیرگذاری مستقیم بر سیاست دولت ترامپ را ندارد چرا که اولا برخلاف دوره بایدن و اوباما فاقد تکیه گاهی به شکل یک بخش از کنگره است. در دوره حکومت دمکرات‌ها، حزب جمهوریخواه در کنگره تکیه گاه مناسبی برای تحرکات اسرائیل در واشنگتن بودند. اما اینبار جمهوریخواهان تحت کنترل ترامپ هستند و دمکرات‌ها نیز اکثرا مخالف مذاکره با ایران نیستند و رابطه خوبی هم با نتانیاهو ندارند.

آیا این رژیم توان مقابله نظامی و تسلیحاتی با ایران را دارد؟

این سوال را باید از کارشناسان نظامی پرسید. اما تقریبا اتفاق نظر وجود دارد که رژیم اسرائیل به تنهایی قابلیت اقداماتی موثر علیه برنامه هسته‌ای ایران را ندارد و تنها ممکن است بتواند خساراتی وارد کند. بعلاوه، در صورت حمله ممکن است برای مقابله با واکنش ایران به کمک آمریکا و برخی از دیگر کشور‌ها نیازمند باشد. برای این منظور بعید است که اسرائیل بدون همراهی یا چراغ سبز آمریکا اقدامی علیه ایران انجام دهد. برخی البته مدعی اند که اسرائیل بعد از عملیات وعده صادق ۲ اقداماتی علیه برخی سایت‌های دفاع ضد هوایی ایران انجام داد و ممکن است در آینده نیز بتواند مشابه این اقدامات را انجام دهد.

بنظر شما آیا ترامپ زیر بار این خواسته رژیم صهیونیستی در مورد حمله یه ایران خواهد رفت؟

همه چیز بستگی به این دارد که آیا امکان توافقی بین ایران و آمریکا وجود دارد یا خیر. اگر توافقی حاصل شود اسرائیل چاره‌ای جز اینکه به آن گردن نهد نخواهد داشت. اما اگر مذاکرات به شکست انجامد، شماری از کارشناسان بین المللی مانند جان مرشایمر و جفری ساکس و ... معتقدند که احتمال وقوع جنگ بیشتر از ۵۰ درصد خواهد بود. البته این احتمال هم وجود دارد که آمریکا به تشدید فشار حداکثری بسنده کند.

یکی از موضوعات مورد مناقشه در مذاکرات بحث هسته‌ای بود، چرا با توجه به اینکه آمریکا و اسرائیل خود دارای سلاح هسته‌ای هستند، در مورد ایران تا حد سخت‌گیری می‌کنند؟

دعوای اصلی بین ایران از یک سو و اسرائیل و آمریکا از سوی دیگر بحث هسته‌ای است. بطور کلی خاورمیانه منطقه بسیار حساسی است و ادعای برخی این است که در صورتی که ایران بتواند به سلاح هسته‌ای مجهز شود، اولا امنیت اسرائیل به خطر خواهد افتاد و ثانیا دیگر کشور‌های عمده خاورمیانه نیز در جهت مسلح شدن به سلاح هسته‌ای حرکت خواهند کرد.

با توجه به اینکه در این دور مذاکرات ۱+۱ بود و از طرف اروپایی خبری نبود، پیشنهاد اخیر مذاکره با تروئیکای اروپایی تا چه حد بر مذاکرات ایران و آمریکا تاثیر گذاشت و آیا موجبات ناخرسندی ترامپ را فراهم کرد؟

اتحادیه اروپا یکی ازقدرت‌هایی مهم در عرصه روابط بین الملل است. این اتحادیه به لحاظ تمدنی و فرهنگی و رسانه‌ای و... منطقه قدرتمندی است و بر تحولات بین المللی تاثیر دارد. تولید ناخالص داخلی اتحادیه اروپا نزدیک به آمریکا است. دو کشور اروپایی عضو دائمی شورای امنیت هستند و همزمان دارای سلاح اتمی هم هستند؛ لذا مهم است که ایران بتواند روابط تیره با اروپا را ترمیم و بازسازی کند. البته اینکه این بار برخلاف مذاکرات منتهی به برجام مذاکرات به صورت دو جانبه در جریان است و ۵ کشور دیگر در آن شرکت ندارند، تحول مهمی است و فکر می‌کنم به سود تسریع در مذاکرات و تسهیل نیل به یک توافق احتمال است. برای ایران ضروری است که اهمیت بالایی برای روابط خود با اروپا قائل شود و نباید از هیچ تلاشی برای ترمیم روابط خود با اروپا که در پی ادعای حمایت نظامی ایران از حمله روسیه به اوکراین لطمه خورد، فروگذار کند. اظهارات منفی اخیر توسط برخی از مقامات و در برخی رسانه‌ها اصلا به سود منافع ملی ایران نیست. ایران باید با همه کشور‌ها به‌ویژه قدرت‌های بزرگ دارای روابط دوستانه باشد.