فیلترینگ اینترنت

پنجمین گزارش کیفیت اینترنت در ایران، توسط کمیسیون اینترنت و زیرساخت انجمن تجارت الکترونیک تهران منتشر شد. این گزارش با تمرکز بر داده‌های فنی، نظرسنجی‌های ملی و تحلیل‌های تخصصی، به بررسی وضعیت کیفی اینترنت کشور پرداخته و روندهای مؤثر بر تجربه کاربران، کسب‌وکارها و زیرساخت شبکه را مرور می‌کند.

یک انگیزه بسیار مهم‌تر نزد سردمداران پشت پرده فیلترینگ وجود دارد که کاملا کتمان می‌شود و آن فروش فیلترشکن است.

افزایش محدودیت در دسترسی به اینترنت با فیلترینگ، باعث استفاده بسیاری از شهروندان ایرانی از فیلترشکن شده است. کاربران حدود ۴۶ میلیونی اینستاگرام و ۵۰ میلیونی تلگرام، خود گواهی است بر این مدعا که فیلترینگ مانع دسترسی شهروندان به اینترنت آزاد نشده است. در این بین برخی گردش مالی فیلترشکن‌فروش‌ها را تا ۲۰ هزار میلیارد تومان نیز تخمین زده‌اند. اما ماجرا فقط این نیست. استفاده از وی‌پی‌ان‌ها مختلف برای دورزدن فیلترینگ باعث به خطر افتادن امنیت اطلاعات کاربران و به طور کلی فضا سایبری در ایران شده است. موضوعی که حسین کزازی کارشناس حوزه آی‌تی بر آن صحه می‌گذارد و می‌گوید که شخصا با پیغام‌های استخدام جاسوس روی صفحه وی‌پی‌ان روبه‌رو شده. به گفته کزازی برخی از وی‌پی‌ان‌ها دارای حفره‌های امنیتی هستند و حتی امکان شنود از کاربران را فراهم می‌کنند. او در گفت‌و‌گو با فراز، از منظر تخصصی، آسیب‌های امنیتی استفاده از فیلترشکن‌ها که در نتیجه فیلترینگ به کاربران ایرانی وارد می‌شود را توضیح می‌دهد.  

رفع فیلترینگ فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی از جمله وعده‌های دولت چهاردهم است. دولت اعلام کرده که در تلاش است تا این وعده را در چارچوب وفاق و توافق محقق کند. گفته شده که رفع فیلتر واتس‌آپ و گوگل‌پلی نیز گام اول تحقق وعده رفع فیلتر بوده است. احمد بیوته عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در گفت‌وگو با فراز تاکید می‌‌کند که دولت نشان داده عزم رفع فیلتر و برداشتن گام‌های بعدی را دارد.

راهپیمایی موتوری طرفداران فیلترینگ، بعد از نماز جمعه تهران برگزار شد. فیلمی کوتاه که از این راهپیمایی منتشرشده نشان می‌دهد که جمعیتی محدود، کمتر از ۲۰ موتورسوار پشت سر ماشینی حرکت می‌کنند. آن هم در حالی که در فضای مجازی و به ویژه «ایتا» فراخوان گسترده‌ای برای پیوستن به این راهپیمایی داده شده بود. با این همه به نظر می‌رسد که مخالفت با رفع فیلترینگ «واتس‌اپ» و «گوگل پلی» با اقبال چندانی روبه‌رو نشده است.

چهره حامی سعید جلیلی مخالفت خود با رفع فیلترینگ را اعلام کرد.

رفع مشکل اینترنت و فیلترینگ یکی از موضوعات اصلیِ صحبت‌ها، مناظره‌ها و تبلیغات انتخاباتی در چهاردهمین دوره‌ی ریاست جمهوری ایران بود. مسعود پزشکیان در این زمینه بیشترین وعده‌ها را داد و بیشترین انتظار و توقع را برای رأی‌دهندگان ایجاد کرد.

شرکت آلمانی استاتیستا آماری منتشر کرد که براساس آن، به دلیل محدودیت اینترنت و فیلترینگ در ایران، ۷۷۳ میلیون دلار خسارت وارد شده و ۷۲ میلیون نفر تحت تأثیر این محدودیت ها آسیب دیده اند.

آیا مشکل جذب گردشگر برای ایران صرفا همین فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی است؟ مگر قبل از فیلترینگ اخیر شبکه‌های اجتماعی صنعت گردشگری و جذب توریست ایران چقدر رونق داشت که حالا ارائه سیم کارت‌های خاص به گردشگران عامل مشوقی برای سفر آنها به ایران شود؟

علی‌اکبر گرجی -حقوق‌دان و استاد دانشگاه شهید بهشتی- در نقد سخنان عیسی زارع‌پور گفت: «جرم‌انگاری جزو مواردی است که صرفا در حیطه‌ی اختیارها و وظایف نهاد قانون‌گذار قرار می‌گیرد و هیچ نهادی به جز مجلس شورای اسلامی صلاحیت و اختیار جرم‌انگاری یک گفتار یا رفتار را ندارد.»