نقش روسها در روابط میان ایران و غرب، همواره محل مناقشه تحلیلگران بوده است. پایان دوره ۱۰ سالهی برجام و بازنشر روایتهایی از تمایل روسیه برای انعقاد، استمرار و احیای برجام ، جان تازهای به این مناقشه داده است. پرسش اصلی این است که مناسبات نظامی، ژئوپولیتیک و از همه مهمتر، واقعیت اقتصاد، چقدر میتواند «شراکت» راهبردی را در روابط تهران-مسکو محقق کند؟
علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران پنجشنبه گذشته در سفری کوتاه راهی مسکو شد تا پیام رهبر انقلاب اسلامی را شخصاً به «ولادیمیر پوتین»، رئیسجمهوری روسیه تحویل دهد.
تحرکات روزهای اخیر علیه حسن روحانی و محمدجواد ظریف، بهویژه پس از بازگشت موضوع قطعنامههای شورای امنیت به جریان اخبار و تحلیلهای سیاسی و رسانهای، بیش از آنکه ناشی از نقد واقعی تصمیمات یا عملکرد آنان باشد، بخشی از یک استراتژی سازمانیافته برای مقصرنمایی و کاهش وزن این دو چهره در افکار عمومی و عرصه سیاست کشور است.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد: قطعنامه ۲۲۳۱ هیچگونه صلاحیت یا اختیاری به دبیرکل یا دبیرخانه سازمان ملل متحد اعطا نمینماید تا نسبت به تشخیص، اعلام، اِعمال مجدد یا بازگرداندن قطعنامههایی که طبق بند عملیاتی ۸ خاتمه یافتهاند، اقدام نمایند.
وزارت امور خارجه ایران در مورد انقضای قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد بیانیهای منتشر کرد و از دبیرکل سازمان ملل خواست تا وفق ماده ۱۰۰ منشور سازمان ملل فوراً اطلاعات نادرست مندرج در صفحه اینترنتی این سازمان راجع به روند ادعایی بازگرداندن قطعنامههای خاتمهیافته علیه ایران را اصلاح کرده و مانع از آشفتگی بیشتر در روندهای حقوقی و رویهای مرتبط با عملکرد شورای امنیت شود.
وزیر خارجه ایران تاکید کرد که ادعای آمریکا و سه کشور اروپایی مبنی بر بازگشت قطعنامههای لغو شده شورای امنیت در سال ۲۰۱۵ به موجب برجام ، باطل است و بنابراین نباید از سوی کشورها واجد اثر حقوقی شناخته شود.
رئیسجمهور ایران در دورههای یازدهم و دوازدهم در جلسه دورهای خود با استانداران دولتهای یازدهم و دوازدهم گفت: اگر قدرت نظامی و اطلاعاتی و سیاسی و دیپلماسی را تقویت کنیم و بالاتر از همه قدرت ملی را افزایش دهیم، جنگ نخواهد شد. رهبری فرمود «نه جنگ، نه صلح» به نفع کشور نیست، «نه جنگ» را محقق کنیم و این کار شدنی است.
النهار نوشت: در طول حدود ۱۵۰ سال، از دوران قاجاریه تاکنون، ۶۷ نفر بر مسند وزارت امور خارجه ایران نشستهاند. با این حال، تنها شمار اندکی از آنان با دانش و عملکرد اثرگذار خود توانستهاند ردپایی ماندگار در تاریخ سیاسی ایران بر جای بگذارند؛ نامهایی همچون مشیرالدوله پیرنیا، میرزا حسن مستوفیالممالک، محمد مصدق، احمد قوامالسلطنه، محمدعلی فروغی، علیاصغر حکمت، علیاکبر سیاسی و حسین فاطمی.
روز گذشته، فیلمی از علی شمخانی، عضو شورای دفاع، در رسانهها منتشر شد که مقابل دوربین جواد موگویی نشسته و ادعاهای جدیدی را درباره اصابت موشک به هواپیمای اوکراینی مطرح میکند. پروندهای که حساسیتهای زیادی بر روی آن از سوی افکار عمومی وجود دارد و با گذشت نزدیک به ۶ سال از آن واقعه همچنان برای افکار عمومی حساسیت برانگیز است.
وزیر پیشین امور خارجه با بیان اینکه همیشه گفتم موشک بسیار مهم است اما مردم مهمترهستند، تاکید کرد: برای این توان ارزش قائل شویم و عامل عمده قدرت خود را حفظ کنیم.
مهدی سنایی، مشاور سیاسی رئیسجمهور درهفتمین نشست از سلسله گفتوشنودهای «نظم جهانی و سیاست خارجی ایران» اظهار داشت: « برجام بدون تردید یکی از پیوندهای مهم ایران با ساختارهای نظام بینالملل، از جمله سازمان ملل و شورای امنیت بود، زیرا در قالب آن، بخشی از تهدیدها رفع و بسیاری از تحریمها لغو شده بود.»
حمید ابوطالبی دیپلمات پیشکسوت و معاون سیاسی دفتر رئیسجمهور در دوره روحانی در یادداشتی در حساب کاربری توئیتر خود با عنوان «دیپلماسی در سکوت و ناکارآمدی؛ سرگرمی جای سرنوشت ملی» نوشت:
با وجود هشدارها و تلاشها، مکانیسم ماشه اجرایی شد، هرچند مسوولیت این بدعهدی با کشورهای اروپایی و با تحریک آمریکا برعهده این کشورهاست، اما نباید از فرصتهای از دست رفته به دلیل تاخیر در تصمیمگیری غفلت کرد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بدون اشاره به اقدام خصمانه تروئیکای اروپایی در فعالسازی مکانیسم ماشه علیه ایران، اعلام کرد که مسئله هستهای ایران تنها از طریق گفتگو و دیپلماسی قابل حل است.