سربازی اجباری

روزنامه اینترنتی فراز: «خرید خدمت سربازی منتفی است؛ تعیین تکلیف کنید!». جمله‌ای که برای تعداد قابل توجهی از مردان ایرانی، خبری تلخ است. مردانی که تا زمان گذارندن دو سال خدمت اجباری، محکوم به تحمل محدویت‌های شغلی، اقتصادی و اجتماعی‌ هستند. با وجود افزایش نارضایتی‌ها از این مساله به نظر نمی‌رسد که سیاست‌گذاران اراده‌ای برای تغییر قانون خدمت سربازی داشته باشند.

هر بار که به مناسبتی بحث سربازی اجباری داغ می‌شود؛ از خود می‌پرسم چرا کسی در این باره به قانون اساسی استناد نمی‌کند؟ اما حالا که کارزار «درخواست تصویب سربازی برای دختران» این بحث را دوباره سر زبان‌ها انداخته است، در این یادداشت می‌کوشم به دو پرسش پاسخ دهم: ۱- موضع قانون اساسی درباره سربازی اجباری پسران (وضع کنونی) چیست؟ ۲- قانون اساسی درباره ایده سربازی رفتن دختران حکمی دارد؟

کشته شدن ۱۰ سرباز در حادثه سقوط اتوبوس به دره، خبری بود که بعد از ظهر شنبه اول دی‌ماه در سایت‌‌ها و خبرگزاری‌ها منتشر شد. آن‌ ۱۰ نفر فقط سرباز نبودند، ۱۰ جوان ایرانی، ۱۰ عزیز مادر، ۱۰ چشم امید پدر بودند که جسم بی‌جان آ‌ن‌ها زیر خاک خواهند رفت.

نحوه اعطای مشوق به مشمولان خدمت نظام وظیفه مهارت‌آموز اعلام شد.

مشمولانی که مدت غیبت اولیه آنان تا سه ماه باشد با سه ماه اضافه خدمت و در صورتی که مدت غیبت اولیه از سه ماه بیشتر باشد با شش ماه اضافه خدمت اعزام می‌شوند.

«خَبَرگیر» یک گیر هفتگی است که به خبرهای مهمی که ندیده‌اید یا به گوش‌تان نخورده، گیر می‌دهد! هر هفته گوش‌به‌زنگ باشید...

فلاحت‌پیشه: اختیار تصمیم‌گیری در مورد سربازی را از مجلس سلب کرده‌اند. جامعه بر اساس نیازهایی که ستاد کل تشخیص داده، باید سرباز تحویل بدهد. اگر سربازی مقدس است، چرا فرزندان مسوولان آن را انجام نمی‌دهند؟

از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا امروز، دست کم ۱۰ سرباز وظیفه در درگیری‌های شهری و مرزی، جان خود را از دست داده اند. به عبارتی، از ابتدای سال تقریبا هر ۱۰ روز، یک سرباز حین انجام وظیفه سربازی شهید شده است.

نزدیک به یک قرن است که مردان ایرانی بالای سن قانونی با اعزام به خدمت اجباری دست و پنجه نرم می‌کنند. مردان ایرانی امروز، بدون سپری خدمت اجباری دوساله، با مشکلات زیادی مواجهند. عدم صدور گذرنامه، ناتوانی از ادامه تحصیل، عدم صدور پروانه کسب، عدم استخدام در ادارات دولتی و عدم بهره‌مندی از خدمات اجتماعی مثل بیمه تنها بخشی از محدودیت‌هایی است که به مردان بدون کارت پایان خدمت یا معافیت از خدمت اجباری تحمیل می‌شود.

هر سربازی که در مرز‌ها و نقاط خطرناک به زمین می‌افتد، صحبت‌ها و شعار‌های مربوط به سربازی حرفه‌ای مطرح می‌شود، اما کماکان تصمیم جدی در این زمینه گرفته نشده است و خبر‌های شهادت سربازان در مرز‌ها همچنان شنیده می‌شود. برخی نمایندگان مجلس نیز در مواجهه با این پدیده به طور کلی ابعاد خطرآفرین مسئله را کنار زده و آن را یک اتفاق جزئی تلقی می‌کنند.