جنگ ۱۲ روزه

شامگاه سه‌شنبه، تعدادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی از آزمایش موشکی ایران در اطراف تهران خبر دادند. تصاویری نیز از چند پرتابه در آسمان تهران منتشر شد که گفته می‌شود مربوط به این آزمایش است. افزایش آزمایش‌های موشکی ایران، صدور پیام تحریک‌آمیز اسراییل و افزایش گمانه‌زنی منابع خارجی از خطر جنگ یک پرسش را ایجاد می‌کند: نبرد تازه‌ی ایران و اسراییل نزدیک است؟!

۲۶ خردادماه، اسراییل به ساختمان شیشه‌ای صدا و سیما حمله کرد. همان روز، تصاویری با عنوان «حمله به ایران مال» در فضای مجازی منتشر شد. بعدها مشخص شد این تصاویر مربوط به حمله دشمن به جلسه شورای عالی امنیت ملی بوده است. دوشنبه، ۲۶ خردادماه، روز صفر طرح براندازی...

پیشنهاد عجیب عضو شورای شهر تهران چند پرسش ایجاد می‌کند. با فرض عملکرد دقیق سیستم پدافندی، شهروندان از لحظه‌ی به صدا درآمدن آژیر خطر تا واکنش به آن چقدر فرصت خواهند داشت؟ حتی در صورت داشتن فرصت کافی، دقیقا به کدام پناه‌گاه پناه ببرند؟ از سوی دیگر محاسبات فراز نشان می‌دهد برای آن‌که همه‌ی شهروندان تهران در شرایط بحران بتوانند از طریق بلندگو‌های شهری از خطر احتمالی مطلع شوند، به نصب بیش از ۱۱ هزار دستگاه بلندگو در سطح تهران نیاز است.

«دولت آذربایجان اجازه نمی‌دهد که از آسمانش علیه ایران استفاده شود». این بخشی از تاکید صریح الهام علی‌اف، رییس جمهوری باکو در مکالمه تلفنی با پزشکیان بود. ادعایی که پس از جنگ ۱۲ روزه ، با شواهد نخستین تا حدود زیادی زیر سوال رفت و حالا با تایید رسمی مقامات اسراییل به کلی نقض شد.

در جریان درگیری‌های ۱۲ روزه اخیر، ابعاد مالی جنگ برای اسرائیل و متحدانش به‌طرز چشمگیری افزایش یافت. تنها در حوزه دفاع موشکی، بیش از ۱۵۰ فروند موشک THAAD و ده‌ها موشک SM-3 از سوی سامانه‌های آمریکایی مورد استفاده قرار گرفت،تسلیحاتی با هزینه‌های بسیار بالا و زمان‌بَر برای جایگزینی. براساس گزارش منابع معتبر بین‌المللی، مجموع هزینه‌های مستقیم عملیات نظامی اسرائیل از مرز ۱۰ میلیارد دلار عبور کرده است. هزینه‌های غیرمستقیم و خسارت‌های زیرساختی اسرائیل نیز بسیار بیش‌تر بوده که در این ویدیو نیامده است.

در روزهای جنگ و بمباران، کودکان به آغوش پدر و مادرهایشان پناه می‌بردند اما نه همه. بچه‌های ساکن خانه «طلیعه مهر طاها» که سال‌هاست از آغوش پدر و مادر واقعی‌شان دور مانده‌اند، در شب‌های بمباران تهران پناهی جز اهالی این خانه نداشتند. زنان و مردانی که میزبان این کودکان هستند، حتی با وجود هشدارهای تخلیه تهران لحظه‌ای حاضر نشدند موسسه و بچه‌ها را به حال خودشان رها کنند. آنچه می‌بینید، روایت بچه‌ها و اعضای خانه طلیعه مهر طاهاست از زندگی در تهران جنگ‌زده.

ارزش سبد سرمایه‌گذاری خارجی در بورس تهران در ماه‌های اخیر نوسانات معناداری را تجربه کرده که بیش از هر چیز، بازتابی از تحولات سیاسی و تغییر انتظارات سرمایه‌گذاران بین‌المللی است. گزارش تازه سازمان بورس، تصویری از تحرک چشمگیر سرمایه‌های خارجی در پی سیگنال‌های دیپلماتیک ارائه می‌دهد؛ تحرکی که اگرچه محدود است، اما گویای ظرفیت نهفته بازار سرمایه ایران در جلب نگاه سرمایه‌گذاران جهانی است.

خرداد ۱۴۰۴، شاخص مدیران خرید (شامخ) کل اقتصاد به پایین‌ترین سطح چهار سال اخیر سقوط کرد و نشانه‌های رکود در همه‌جای اقتصاد ایران به‌وضوح قابل مشاهده است. از توقف تولید و افت شدید تقاضا تا بحران انرژی، اقتصاد کشور با ترکیبی از شوک‌های هم‌زمان مواجه شده که در صورت عدم اتخاذ تصمیمات درست اقتصادی، می‌تواند به تعطیلی گسترده بنگاه‌ها بینجامد.

پس از هفت ماه ثبات نرخ بهره در یکی از بالاترین سطوح تاریخی، نرخ بهره بین بانکی سرانجام کاهش داشت و به 23.64 درصد رسید. این تغییر می‌تواند نشانه ای از آغاز تعدیل سیاست پولی و واکنشی به جنگ 12 روزه اخیر باشد؛ مسیری که ممکن است پیامدهایی مهم برای بازار سرمایه، نقدینگی و چشم انداز اقتصاد ایران در پی داشته باشد.

فرید زکریا، تحلیلگر واشنگتن‌پست، در یادداشت اخیر خود به دونالد ترامپ پیشنهاد می‌دهد که برای به دست آوردن نوبل صلح، زمینه تشکیل یک دولت فلسطینی را فراهم کند. با توجه به جهت‌گیری‌های ترامپ و تداوم نسل‌کشی نتانیاهو در غزه، این پیشنهاد چندان شدنی نیست، اما زکریا استدلال می‌کند نتانیاهو می‌تواند تاریخ‌ساز شود. به عقیده زکریا، نتانیاهو می‌تواند با برگ برنده تشکیل دولت فلسطین و ادعای سرکوب دشمنان اسرائیل حمایت شعهرک‌نشینان را به دست بیاورد و در انتخابات پیش‌رو پیروز شود. این تحلیلگر آمریکایی با اشاره به نفوذ ترامپ بر نتانیاهو می‌نویسد: «تنها ترامپ می‌تواند این حرکت را آغاز کند. اگر ترامپ که تاکنون بخش زیادی از سیاست‌های خارجی‌اش را نقد کرده‌ام، در این کار موفق شود، بدون تردید او را برای جایزه نوبل صلح نامزد خواهم کرد.»

در کشاکش ایرانی‌ها و حامیان اسرائیل در شبکه‌های اجتماعی، «اشکان خطیبی»، بازیگر سابق تلویزیون و سینمای ایران روز سه‌شنبه در واکنش به انتشار قطعه «علاج» محسن چاوشی که در محکومیت حملات دشمن خوانده شده، ادعا کرده که چاوشی بابت ساخت این قطعه سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان دستمزد دریافت کرده است.

کمتر از ۲۴ ساعت پس از تصویب قطعنامه شورای حکام علیه ایران، اسرائيل به بهانه نابودی برنامه هسته‌ای ایران، اعلان جنگ داد تا خاورمیانه ۱۲ روز صحنه آشوبی فراگیر باشد. به گفته دیوید هرست اما موضوع این جنگ ۱۲روزه اتمی شدن ایران نبود. این جنگ، تقابل دو روایت مسلط در خاورمیانه بود: روایتی که اسرائیل را نیروی شکست‌ناپذیر منطقه می‌داند و روایتی که آن را منشا همیشگی بحران می‌بیند. سردبیر میدل‌ایست‌آی معتقدست این نبرد به نفع ایران شد چراکه امروز می‌تواند از موضعی قوی‌تر با آمریکا مذاکره کند. در مقابل اما اسرائيل که به طور مستقیم با ایران وارد جنگ شد، از این پس به جای راکت‌های دست‌ساز حماس، نگران موشک‌های بالستیک ایران است.

با پایان جنگ ۱۲ روزه اسرائيل و آمریکا علیه ایران، بسیاری از تحلیلگران بر شکست راهبردی اسرائیل تاکید می‌کنند. دیوید هرست، سردبیر میدل‌ایست‌آی، روایت رسمی اسرائیل و آمریکا از جنگ ۱۲روزه را با بمباران کاونتری در جریان جنگ جهانی دوم مقایسه می‌کند؛ حمله‌ای پرزرق‌وبرق که آلمان‌ها آن را پیروزی مطلق می‌دیدند اما در عمل، به یک شکست راهبردی بدل شد. هرتز با تکیه بر شواهد سیاسی و نظامی موجود، تاکید می‌کند با حمله اسرائیل به ایران، نه حکومت سرنگون شد، نه ناوگان موشکی‌ از کار افتاد و نه برنامه هسته‌ای نابود شد. در واقع، ایران با تداوم حملات موشکی، فرصت پیروزی برق‌آسا را از نتانیاهو گرفت.

جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، با وجود آسیب‌های جبران‌ناپذیری که به کشور تحمیل کرد، می‌تواند نقطه آغازی برای جلوگیری از خسارت‌های احتمالی در آینده نیز باشد. نگاهی به هفته‌هایی که گذشت نشان می‌دهد که سکوهای پیامرسان داخلی، یکی از کلاه‌های گشادی بود که همزمان روی سر نظام حکمرانی فضای مجازی و کاربران ایرانی گذاشته شد.