کنسرسیوم منطقهای برای غنیسازی راهحلی است که به نظر میرسد واشنگتن به تهران پیشنهاد داده تا مناقشه بر سر برنامه هستهای ایران بخوابد. هرچند این طرح پیش از این نیز مطرح شده بود، اما حضور مستقیم آمریکا و پیشنهاد همکاری با کشورهای عربی، این بار امکان عملی کردن این ایده را بیشتر کرده است. همزمان روزنامه نیویورک تایمز به نقل از دو مقام ایرانی که البته نام آنها را فاش نکرده مدعی شده ایران در دور آتی مذاکرات بنا دارد یکی از دو جزیره کیش یا قشم را به عنوان محل این کنسرسیوم به طرف آمریکایی پیشنهاد کند.
ایران ممکن است غنیسازی اورانیوم را متوقف کند، مشروط بر اینکه ایالات متحده داراییهای بلوکهشده ایران را آزاد کند و حق تهران برای غنیسازی اورانیوم برای مصارف غیرنظامی را به رسمیت بشناسد. این توافق در قالب یک «تفاهم سیاسی» میتواند زمینهساز یک توافق جامعتر هستهای شود. این موضوع را دو منبع ایرانی آگاه به مذاکرات به خبرگزاری رویترز گفتهاند.
ولی نصر مشاور سابق اوباما می گوید بدیهی است که از دید برخی، برای یک کشور بهتر است که اصلاً هیچگونه غنیسازی نداشته باشد. اما چنین خواستهای، دیگر یک توافق از ایران نیست، بلکه نوعی تسلیم کامل از سوی ایران محسوب میشود. و در این شرایط، کاملاً مشخص نیست که ایالات متحده در ازای چنین تسلیمی از سوی ایران، حاضر است چه امتیازی بدهد.
دیپلمات پیشین آمریکایی با تاکید بر اینکه ایران به مسیر هستهای خود ادامه میدهد، گفت: ترامپ میتواند توافقی کمی بهتر از برجام را بهدست آورد، چون کنگره و سنا را در اختیار دارد.
ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: گزارشهای ارائهشده توسط وزیر امور خارجه و تیم مذاکرهکننده به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نشاندهنده پایبندی جدی به منافع ملی ایران، حفظ صنعت هستهای و حرکت در چارچوب راهبردهای نظام است.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: وزیر خارجه در کمیسیون توضیحاتی درباره دوره پنجم مذاکرات ارائه کرد و تاکید داشت که جمهوری اسلامی ایران تحت فشار مذاکره نکرده و مذاکره نمیکند، تدبیر هوشمندانه نظام مذاکره غیرمستقیم آن هم صرفا در موضوع هستهای است، سیاست جمهوری اسلامی ایران روشن است و تحت فشار و تهدید و تطمیع قرار نمیگیرد.
رئیس اسبق سازمان انرژی اتمی ضمن دفاع از توسعه صنعت هستهای صلحآمیز در ایران، به اهمیت این فناوری در تأمین انرژی و کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی اشاره کرد.
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی معتقد است که ایران و آمریکا میتوانند خواستههای حداقلی را به عنوان «نقطه توافق» خود در مذاکرات تعیین کرده و در مورد آنها به توافق برسند.
محمد حسین رنجبران، مشاور وزیر خارجه با انتشار مطلبی در کانال تلگرامی خود نوشت: جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا هردو خط قرمزشان غنیسازی است اما خط قرمز آمریکاییها روی کاغذ و حداکثر با خودکار (نه با مداد) کشیده شده است؛ در حالی که خط قرمز ما ایرانیها با رگهایمان روی قلبمان حک شده است و آمریکاییها آنقدر باهوش و حافظه تاریخی قوی هستند که این موضوع را بفهمند.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت که جمهوری اسلامی و ملت ایران بر اساس اهداف و منافع خود جایگاه و راه خود را انتخاب می کنند و کسی نمیتواند به ما بگوید کدام مسیر را باید برویم.
دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل گفت: از مطلب وزیر امور خارجه عمان بر می آید که نباید ناامید باشیم و شکستی در کار نیست و مذاکرات ادامه خواهد یافت. بعلاوه از این توئیت مستفاد می شود که طرفین نظرات یکدیگر را شنیدهاند و رفتهاند به پایتختها برای کسب تکلیف. شاید کلید درک توئیت وزیر عمانی سخنان آقای عراقچی باشد که گفته است "با راهکارهای عمان برای رفع موانع، احتمال پیشرفت وجود دارد". احتمالا راجع به این پیشنهادهایی که طرف عمانی داده، صحبتهای اولیه ای در حد اختیارات دو هیات شده و قرار شده که در پایتخت ها کسب تکلیف کنند.
پس از تاخیری ده روزه و شدت گرفتن بحثها بر سر برنامه غنیسازی ایران، بالاخره روز جمعه گفتگوهای ایران و آمریکا از سر گرفته میشود. پیش از این، به نظر میرسید اختلاف بنیادین بر سر غنیسازی اورانیوم چشمانداز دستیابی به توافق را تیره کرده است. هرچند، مقامات دولت آمریکا از پایان برنامه غنیسازی میگویند، ایران تاکید دارد این خواسته هرگز محقق نمیشود. حال باید منتظر ماند که در دیدار روز جمعه، این اختلاف نظر به کدام سمت میرود.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا گفت: موضع ایران این است که آنها فقط انرژی را نمیخواهند. آنها ادعا میکنند که غنیسازی مسئلهای مربوط به غرور ملی است.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه «در چند روز گذشته شاهد مواضعی از سوی آمریکاییها بودیم که با هیچ منطقی سازگار نیست و مذاکرات با مشکل مواجه میکند»، گفت: به همین دلیل است که ما دور بعدی مذاکرات را هنوز تعیین نکردهایم.
رهبر معظم انقلاب اسلامی تصریح کردند : حرفهای آمریکاییها درباره اینکه اجازه غنیسازی به ایران نمیدهیم غلط زیادی است و جمهوری اسلامی سیاست و روش خود را در این زمینه دنبال خواهد کرد.