در باور عمومی، دهههاست که سهمیههای کنکور، اصلیترین عامل نابرابری در نظام آموزشی ایران شناخته میشوند. سهمیههایی که به گروههای مختلف جامعه تعلق میگیرند، در افکار عمومی به عنوان مانعی بزرگ در مسیر عدالت آموزشی و ابزاری برای رسیدن به دانشگاههای برتر تلقی میشوند. اما در پس این باور عمومی، بررسی دقیق آمار و ارقام رسمی، تصویری متفاوت از آنچه وجود دارد، به نمایش میگذارد و این پرسش کلیدی را مطرح میکند: آیا سهمیهها واقعاً مقصر اصلی هستند، یا تنها توجیهی برای کسانی که از رقابت باز میمانند؟
سهمیهای یا آزاد، مسئله این است؛ مسئلهای مهم که مشخص میکند دانشجویی براساس شایستگی و نمره مطلوبی که بهدست آورده وارد رشتهای مانند پزشکی شده، یا براساس سهمیهای انتصابی یا انتسابی. این روزها، اخبار مختلفی در مورد دانشجویان پزشکی که با سهمیههای مختلف وارد این رشته شدهاند و افشای اطلاعات کارنامه کنکوری آنها بر سر زبانهاست و تصویر این کارنامهها در شبکههای مجازی، دست به دست میشود و البته هم موجب تعجب کاربران شده و هم آنان را نگران سلامت آینده خود و خانوادهشان میکند. عجیبترین نکته در این مورد، قبولی 60 درصدی داوطلبان سهمیهای در رشتههای پزشکی است، موردی که حتی صدای قائم مقام معاون آموزشی وزیر بهداشت را هم درآورده است.